𝐏𝐮 𝐋𝐚𝐥𝐝𝐞𝐧𝐠𝐚 𝐤𝐡𝐚 𝐂𝐚𝐬𝐡𝐢𝐞𝐫 𝐚ţ𝐚𝐧𝐠𝐢𝐧 𝐚𝐧 𝐛𝐚𝐧 𝐧𝐠𝐞 𝐚 𝐢𝐧𝐛𝐚𝐧 ?

            Pu Bualhranga Lehkhabu - Khuarei Sulhnu

            Rambuai hnuah kan mi hmasa tam takte'n, an tawnhriat chanchin an ziakna lehkhabu (Autobiography) ngaihnawm leh beng tivar tak tak a lo tichhuak tawh ţhin a. Tun hnaiah a tharlam ber tih tur, 'Khuarei Sulhnu' lehkhabu, Pu Bualhranga ziak, phêk 914 zeta chhah chu a lo chhuak leh ta a ni.
       

            Vanglaini lamah Pute PL Liandinga, HC Vanlalruata leh ziaktu dang dangin he lehkhabu an lepsena ngaihnawm tak tak a lo chhuak tawh a. Rambuai chungchanga ţan lam hawi nei lo, a nihna ang taka thil thleng tarlanna lehkhabu a chhuak zeuh zeuh tawh a.

            Chung zingah chuan, 'Rambuai Literature' khân rambuai laia thil thleng tam tak, mipuite'na kan la hriat loh min hrilh nual a. 'Khuarei Sulhnu' hian kan la hriat loh, hriat kan châk si, a hriate'n an sawi lan duh si loh a rawn tarlang ta nual a, a lawmawm hle. A ţul dan angin kan tarlang turah ngai ang.

                

            Tichuan, Pu Laldenga chanchinah Pu Saprawnga CEM-na hnuaia District Council-a Cashier a nihna aţang khân ban a ni nge, amahin a hna kha a kalsan zawk, eng thil chiah nge thleng tih kha Pu Bualhranga hian phêk 700-naah a rawn tarlang ta a ni. Pu Ch. Saprawnga hnenah a dam laiin he zawhna hi a zawt a lo ni a.

            Pu Saprawnga chuan, District Council pisa intuamhlawmna kha mipuite aţanga leiman (tax), kum khat atâna cheng 4 an khawn khawm aţanga nei thei an ni a. "Ţum khat chu zin ka tum a, ka jeep petrol man tur cashier (Pu Denga) hnenah peon hmang bawkin ka mamawh zât ka va ziak a.

            Peon chu hlawhchhamin a lo kir leh a, kan cashier chuan, 'Pawisa kan nei hauh lo mai' tiin a lo chhang a. Chu ve leh, 'Engvangin nge pawisa kan neih loh?' tiin cashier chu ka room-ah kovin ka zawt a. Ani chuan, 'Leiman chu mi kha mi bialte chuan vawiin thlengin an la pe lo, chuvang chuan pawisa kan tlachham a ni' tiin min chhang a" tiin a inziak a.

            Tichuan, Pu Saprawnga hian leiman chu va khawn turin a CA-te tirchhuak nghalin, Pu Denga'n leiman la pe lo a tih khuate lah chuan, receipt fel tak nen leiman an lo pêl vek tawh dan an lo hriattir ta si a. Pu Saprawnga ţawngkam takin, pawisa bo chungchang thuah cashier chalah phûng a tawp ta chat mai a lo ni.

            Pawisa bothlau zat hi cheng 3000 aia tlem lo ni ngei tur a ni a. Kum 1952-60 hun lai chuan a tlem fahran lo hle. Pu Rawnga hian tun lai ang chu ni se, pawisa hi chawitir mai tur kan ni a. Mahse, Kumpinu hun lai kha chuan kan thinlungah corruption huatna thûk tak a bet tlat a, thil zahthlak tawpkhâwkah kan ngai si a. 

            Lushai Hills bawrhsapte pawhin chutianga inhnamhnawihte chu, muanna leh diknaa rorêlna atâna thil ţulah ngaiin an hnawt chhuak tawp ţhin, chuvang chuan Pu Denga pawh kan ban ta tawp mai a ni, tiin a sawi ta a ni. He mi chungchang thu khêl hian Cabinet ţhutkhawm meuh an nei hial a. 

            An ţhutkhawmnaa ziaktua an hman hi, Pu Denga ţhian hnai tak a lo nih si avangin, an thurêlte chu a lo hrilh ta a. District Council lamin banna lehkha, Pu Denga hnena an pêk chhuah hmain cashier aţanga banna a lo theh lut ta a ni. Cabinet-a an thutlukna hian nghawng pawi lutuk a neihzui tak si avangin, Pu Saprawnga pawhin a CEM chhûnga a thil tihsual lian ber pakhat a nih thu a sawi ta hial a nih hi. 

            District Council aţangin Pu Saprawnga vangin ka bang tih thu changchawiin, Mizo Union huatna kha Pu Denga thinlungah a lian chho ta hle reng a. Pu Rawnga phei chuan India laka a hel chhan pakhatah a ngai hial a lo ni. Chu miin nghawng râpthlak tak a neih dan chu, rambuai kaltlangin ţhangtharte'n kan lo hre ta a nih kha.