Monday, September 8, 2014

Finance Mi Thiam Tute Nge ?


Finance lamah hian thiamna em em ka neih ka hre lova, Accounting Principles-ah hian thiamna thuk tak pawh ka nei lem chuang hek lo. Huanglo dai min ti dawn anih erawh chuan thiamna tlem erawh chu ka zirchuah ve miau avangin ka hriatloh hulhual sawi chu ka ni si lovang. Kan Sorkara Financial Expert kan tihte leh Accountant khawsak phung leh hnathawh tam tak thlir chang ni hian, mak tih ka ngah mai a, mak ka tih chu ka ngawih reng avanga mak ta lo a ni lova, sawitlak loh khawpa mak a awm avanga mak zual ni pawn ka hre chuang lo! An hnathawh leh an hnathawh dan kalhmang intuhalo zet zet hmuh tur a tam thin avanga mak ti mai ka ni zawk awm e!

Chumi piahlama mak ka la tih leh em em bawk chu, Accounting Principles vawikhatmah la zirchhin ngai miah lo, Real A/C hi enge ni a, Company A/C nen enge a danglamna? Trial Balance-ah chuan enge lang thin a, Profit & Loss A/C chuan enge a lantir thin tih zir miahlo rual, Treasury leh Department piahlama Finance Dept hmuna, Fiancial Expert, Auditor leh Accountant atana an awm thup hi mak ka ti banglo bawk! Auditing te hi harsa taka zirchhuah ngai a ni a, chu chu Commerce Student te chan a ni. Hlawh siam mai mai pawh tidik thei lo rual an ni hi a mak lova, GP Fund mai mai pawh Account dik taka an thun fuh hlei thei lo leh mi GP bo awm thinte thleng hian awmlo anihna reng reng a awm lo a lo ni zawk e. Basic atanga DA Percentage chhut fuh thiam mang lo an ni te, DA atanga GP Impounded dan hre mumal lo an ni te, Accounting Principles zulzuia Accounts vawn ngaihna hre chai lo an ni te hi thil mak em em a lo ni lo, a zira zir ve miau si lova, engtin tin emaw an zirloh hna an thawh vang a ni e. 

CAG Report kha thiam ang angin ka han bihchiang ve kha a ni a. Chuta Dept tina langsar em em mai chu, Central and State hman tur atana duan Accounting Principles, dik tak leh felfai tak, Audit awlsamna tur atana leh Dept sum inenkawlna mumal zawk nana vawng Dept pakhatmah an lo kha a mak ka ti lutuk a ni! Financial Expert kan tihte Project siam reng reng leh Expected Projection/Expectation lah, a dik vek tur kan ti a ni lo, mahse a dik lohna Percent sang uchuak lutuk tak maite hian mak tihna thinlung mi pe lo thei thin lo a ni! Cashier thlengin han sawi ta ila. Anni ho pawh H/S Mathematics bak Exam an hmachhawn lova, chutah chuan hlawh siamdan leh chutiang khatiang chu tlem zawng an zir na meuh mai. Mahse Accounts an zir ngai lo hrim hrim a, chuti chung chuan Dept tina Cashier te hi UDC leh a thenah chuan LDC an ni tlangpui a, Accounting Principles zulzuia sum vawn leh enkawl chu an tan chuan harsa tak tur a ni reng a ni.

Sorkar hnathawk pakhat GP Fund chu hun rei tak chhung a Account-ah a lo lut lo reng reng a, duhthawh taka Pension hun atana a dah that chu Treasury lama mi chuan a ma hming ang ve deuh pakhat Account-ah a lo thun zel a lo ni a! Chutih rual chuan mi pakhat ve thung chu a GP Fund kalna an chhuichhuahsak thei mang tlat lo bawk! Chutiang ang tak chuan ho tak tak hian Finance lam changtu zingah hnathawk an awm thin a. Mahni in Update nachang hre lo leh Sorkar Hnathawk mawlmang chin lakah hian thil fello taka tihna thawm an sawi hriat tur a awm ta fo mai a lo ni! Thil dang tam tak sawi tur pawh a la awm e. Mahse thudik leh thutak sawi vak vak hian sawtna a thlen mawh thin si a, sawi loh lah hian kan sawi lohate hi an pawng thur thur reng bawk si! Chuvang pawh chu a ni mai thei e, kan nula tlangval, thangthar zingah thu lawilo mai mai sawi a thu leh hla ngah em em zingah, thutak leh pawimawh chin khela tawngri thei mang hlei lo kan ngah em em nachhan pawh hi! 

Sorkar hian ngaihtuah ngun deuh teh se. Financial Management tha kan neih theih nan leh Budgetary Control mumal zawk kan vawn theihnan chuan a ngaihna hria kan mamawh a. Chumi zulzui chiah chuan A Taka Ralbei thei Effective Mechanism kan tih mai hi Financial Discipline nei turin a neih a ngai a ni. Dept tinah hian Budgetary Control kalpui thei tura Finance mithiam tak tak, duhsak zawng ni lo, thiamna atanga a lak dah sela, chumi rual chiah chuan DDO kan tih zawng zawng hian Profoma Accounts buatsaih zir rawh se. Chumi piahlamah chuan Monitoring lamah hian nasa takin tan la rawh se. 

A tawpna atana ka sawi leh duh chu hei hi a ni. Account khawih tur chuan Account mi leh sa ruai mai rawh se. MF&AS te pawh hi hetiang lam hawi mithiam an ni ngawt lo, an Exam paper en hian! Dept a luh hnu a zirchawp ai chuan a thiamsa lak mai hi a tha lovem ni? MJS la tur hian Arts leh Sc atanga Exam an awm ngai em ni? MCS leh MF&AS hna chanpual hi a in ang thei ang maw? A buk thelhin kan thelh a ni zawk lo maw? Accountant atan Art leh Sc mithiam kan la ang maw? An thiamna lamah kal mai zawk rawh se. Anih loh chuan tuna Commerce subject la a, Accountancy a Master Degree neih hi Zirna Inah bak kan hmang tangkai ngai dawn lo a ni zawk e.

๐‹๐ข๐ญ๐ž๐ซ๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž-๐š๐ก ๐†๐ซ๐š๐ฆ๐ฆ๐š๐ซ ๐š ๐ฉ๐š๐ฐ๐ข๐ฆ๐š๐ฐ๐ก ๐ž๐ฆ ?

              Mihringin kawng engkima a mihring a nihna chi hrang hrang; lunglรชng thei, lunghnรปr ลฃ hin, thinrim ลฃ hin, lawma nui ลฃ hin etc...