Keini ang duangina Shakespeare-a thu leh hla kan han chai ve hi zawng, mi tu emaw tĂąn chuan mi huaisĂąr tak nih pawh hlawh ila, an demawm hauh loh ang. A thu leh hla mawina kan tibawrhbang lek zawk a ni thei tih kan hai mawlh si lo a. Chuti chungin, lunglĂȘn hnemtuah kan lo hmang ve tum hrang lawi si a nih hi.
Khawhar hnemah Shakespeare-a Love Labor’s Lost lemchan ka chhiar mĂȘkah hian, thu har zet zet an awm leh ta a. He lemchan hi Pu PL Liandinga ina ka lĂȘn ĆŁumin a letling mĂȘk a lo ni a. Ani meuh pawhin lehlin theih loh a lo nei a, chu chu lehlinsak turin mi han ngen fiam a. Engtin nge a chhunzawm tak zel tih zawng ka hriat phĂąk a ni ta lo. Puitlin thei se ka ti ngawt mai.
He lemchan hi mi pali, hmangaihna tuipuia an chen dan chanchin tarlanna a ni a. Armado leh a chhiahhlawh Moth-ate pahnihin Baibula Samsona bialnu chungchang thu an khelna hetiang hian kan hmu ta a.
Don Adriano De Armado - Of what complexion?
Moth - Of all the four, or the three, or the two, or one of the four.
Han chhiar nawn leh ta la, eng thu leh hla nge maw kan pute hian an sawi chu le? Don-a hian a chhiahhlawh hnenah Samsona nula hmangaih chu eng ang hmelhmang/mize pu mi nge a nih thu a han zawt ta a. Moth-a chhanna hi keini ang duang tĂąn chuan khuarkhurum mawng nei lova pil bo vawng vawngna tham, ngaihruat tak ngial pawha a thu sawi awmzia hriat theih loh niin alang!
Mahse, a hnu leh zel thu han chhiar hian, Moth-a hian mihring rilru puthmang leh nihna pali, saphoin Four Humor an tih mai; thisen (blood), taksa chhûngrila hnùwng (phlegm), mßt eng (yellow bile) leh mßt dum (black bile) a sawina a ni tih a hriat theih.
Heng thil palite hi mihring nungchang leh rilru puthmang sawi nĂąn hman an ni ĆŁhin a. MĂźt dum hi lunglĂȘn khawharna leh rilru pianken sawina a ni e an ti. Latin leh Greek aĆŁanga lo chhuak a niawm e. Heng thil palite hian mihring thisen luhchhuakin, kan rilru puthmang leh khawsazia an thunun ta ĆŁhin niin an sawi.
Thisen hian mi hlim thei leh huaisen entirin, mĂźt eng hian mi thinchhia leh thinur hmang, mĂźt dumin mi lunglĂȘng thei leh taksa hnĂąwng hian mihring vei nei lo, mi thawveng a entir niin an sawi ĆŁhin.
Tichuan, Moth-a hian Samsona ngaihzawng chu heng mize pali zinga an zavai emaw an zinga pathum, pahnih emaw pakhat pu mi a nih a rin thuin a pu hi a chhang ta a ni.
Don Adriano De Armado - Tell me precisely of what complexion.
Moth - Of the sea-water green, sir.
Don-a lah pa dilchhut zet mai a lo ni si a, a chhiahhlawh chhanna pĂȘkah hian a lung a la awi zo tlat lo niin alang. Eng ang mize pu mi chiah maw a nih chiang takin mi han hrilh teh tiin, a chhiahhlawh hi a kar nĂą zual sauh a.
Moth-a chhannaah hian keini ang duang chu kan bo leh ta hĂ» phawt! Tuipui hring nghulh ang mai mize pu mi a nih thuin a chhang a nih hi. Eng nge maw a chhanna awmzia hi le kan tih chuan, an inbiak zelna aĆŁang lo chuan a chhanna awmzia hi hriat theih a ni leh pek ta lo!
Don Adriano De Armado - Is that one of the four complexions?
Moth - As I have read, sir; and the best of them too.
Mihring mize sawina pali zinga pakhat a nih leh nih loh Don-a hian a han zawh chuan, Moth-a lah hian mihring mize pali zinga mize ĆŁha ber a nih thuin a chhang bawk si. Mahse, mihring mize pali sawinaah khian tuipui hring lam a lang bawk si lo! Shakespeare-a thu leh hla chai hi chu luhaithlak duh deuh mai a nia!
Don Adriano De Armado - Green indeed is the colour of lovers; but to have a love of that colour, methinks Samson had small reason for it. He surely affected her for her wit.
Don-a hian rawng hring awmzia min hrilh fiah ta a. Rawng hring chu inhmangaihte sawina a lo ni. A chhan pawh rawng hring hi thikthu chhiatna nena inzawm tlat a ni tih ‘Green with envy’ tih ĆŁawng upa sapin an neih aĆŁangin kan hre thei. Hmangaihnaah chuan thikthu chhiatna a tel ngei ngei tih hmangaih tawng tawh phawtte chuan an hai ngai lo ang hian.
Samsona hian a ngaihzawng a hmangaih chhan ber chu, a nula thluak ĆŁhatna leh finna niin Don-a hian a ngaih thu a sawi ta a. He lai thua wit pawh hi hrilh fiah tham zet a ni ngei e!
Moth - It was so, sir; for she had a green wit.
Moth-a chhanna eng nge ni leh ta? Samsona ngaihzawng nu hian Green Wit a neih vang a nih ngei a rin thuin a pu chhanna hi a tuihnih ve ta a. A nih leh Green wit awmzia chu eng nge kan tih chuan, hmeichhe nu hnĂąp, rilru no tak leh rilru puthmang thianghlim tak sawina a lo ni leh ta a ni.
Don Adriano De Armado - My love is most immaculate white and red.
Samsona ngaihzawng mizia niawma an rin an sir tlukpui fel tak hnuin, Don-a hian a ngaihzawng mize chungchang a sawi ve leh ta a. Ani ngaihzawng chu rawng vĂąr leh sen mize pu mi a nih thu a sawina kan hmu leh ta. Eng nge a awmzia ni leh ta?
Moth - Most maculate thoughts, master, are masked under such colours.
Moth-a hian a pu chhanna awmzia heti hian min hrilh leh ta a nih hi. Hmeichhe rawng vĂąr leh sen mize pu mi chu Pathianin hmaifang a pĂȘka lungawi zo lo, bawlhlo leh hmaihnawih chi tinreng hmanga inchei danglam ĆŁhin, fimkhur taka ngaihzawn ngai hmeichhia a nih thu min hrilh ta a nih hi.
Chutia a chhiahhlawhin a hmeichhe hmangaih a sawi chhiat tak chiamah chuan, Don-a hian hnĂąr hnuaiah phatna a bo lo tih chiang taka lantirin, heti hian a hmeichhe hmangaih chu a rawn chhan ta alawm.
Don –
If she be made of white and red,
Her faults will ne'er be known,
For blushing cheeks by faults are bred
And fears by pale white shown:
Then if she fear, or be to blame,
By this you shall not know,
For still her cheeks possess the same
Which native she doth owe.
A dangerous rhyme, master, against the reason of white and red.
Hmeichhia hmai hnawih hmang nasa mi a nih chuan, mi tu mahin chu hmeichhe fel lohna leh famkim tĂąwk lohna laite chu an hriatsak thei lo ang. Mihringte hian thil kan tihsual palh chuan, kan biang a tai sen hlar ĆŁhin si a. Tin, hlauh avangin kan hmai a dĂąng sawp sawp ĆŁhin.
Chuvangin, i ngaihzawng chuan hlauh a nei emaw, thil a tihsual pawhin i tùn hriat hran ngaihna reng a awm lo ang. A hmai hnawih chhanah a hmel lan dan a pangngai reng si a. Chu hmeichhia ngei chu a ni mipate tùna hmeichhe hlauhawm leh venthawn ngai, thurûk ril ber leh hriat thiam tùwk awm thei ngai lo, mipa tam tak thinlung lo tinù tawhtu chu lo ni tiin, Shakespeare-a hian min hrilh ta a nih hi!
Hei tak hi a ni Shakespeare-a danglamna, a thu ziak tlar tinah thu leh hla thiam a nihna inphum hmuh tur a awm an lo tih chhan chu ni reng ni. Heng thu zawng zawngte hi ƣawngkam bungrua mawi leh nalh ber ber, ril leh thûk ber ber hmanga cheibawlin, kan chhiar zawnga mi dawi ù/zial danglam thei khawpin a rawn ziak chhuak thiam ta bik ƣhin a nih hi!
Thu leh hla thiamin tehkhinthu, imagery, figure of speech, tielna ĆŁawngkam an hman thiamzia hi tun huna thu leh hlaa tui ĆŁhangtharte hian zir chhuakin, an huang han zauh se zawng, tun aiin kan thu leh hlate hi an hausain, chhiar an manhla ngei ang tih a rinawm si a.