Autograph by Zirsangzela Hnamte.

Ka zawt a, ka chikin ka zir bawk a. Miten kut an lo thlak tawh mial dah law maw ti chungin hun rei tak ka ngaichang a. Mahse he hla sawizauna lam chi reng reng ka la chhiar miau loh a, tuman an sawi that duh reng reng loh avangin thiam lo chung chung leh insit tak chungin he hla hi ka han thet ta a ni e.

Autograph chu eng nge ni reng reng? Lehkhabu pakhat, thlalak tarlan theihna leh mahni kutziak hnutchhiah theihna a ni a. A thenah kha chuan Aim in life tarlanna te, hmangaihna chungchang ziakna te leh thil dang dang tarlannate pawh a awm tel thluah thin kha. Sikul kal lai hun, a bikin High School leh College kal lai khan kan uar hle thin. Mahse, tunlai angin thlalak erawh tar mai mai a har deuh a, keimahni leh thiante thuziak khan a khat dal thin anih kha.

Zirsangzela hian eng hunlaiin nge he hla hi a phuah ka hre lo, mahse puitlin tawh hnua phuah a ni tih hairual a awm lo. Ni khat chu a chenna in-ah eng eng emaw khawihin a tul hle a, hna a thawk mawp mawp ni ngei tur a ni. Chutia a tulbuai vanglai tak chuan chhuar emaw khum hnuai emaw a Rangva hmanga siam thingrem hlui tawh tak, tuiek ten an bawm chiai tawh chu a haichhuak ta nawlh a.

Muangchangin chu thingrem upa tawh tak, thil hlui dah thatnana a hman chu a hawng ri ta riai riai a. Chu thingrem chhungah chuan a naupan lai leh rawlthar hun lai, sikul a kal lai leh college a rah lai hun thlenga hriatrengna, hriangnuna tawnhriat hlu tak tak a lo paltlang pui tawh; a dahkhawm thil chi hrang hrangte chu tuaihnumtu leh lainattu nei lo tih hriat tak mai hian a tira fel taka rem an nih ang thlap khan khawhar takin an lo awm niaih a lo ni a.

Chung tawnhriat duhawm tak tak a lo hmanpui tawhte zingah chuan lehkhabu pakhat, a hlui tawh vanga chul chhe lek lek tawh, a kawm pawh tlabal nasa tak, a phek thenkhat phei chu sazu ten chaw atana an rin tawh ni ngei tur chuan a mit a la fal bik nalh a. Vawilehkhatah Zirsangzela khawvel chu Thlanmual ang maiin a reh tlawk tlawk a, suangtuahna leh ngaihruatna thlarau ten a pumin an fanchhuak ta nghal a.

Ka-in a sawifiah thiam rual loh, tawng tluang pangngai hmanga sawichhuah ngaihna awm lo khawpa lunglenna lo thleng chu hlain ti hian a han chhamchhuak ta a, hlarua tin mai leh a thluk chen hian an va mawi chungchuang tak em!

Tuahrem laisuih, chun ro iang a,
Bawm thir hnuai chhung chang tawh hnu;
Ai emaw! ka dawn ni a,
Tuan tul lai tak ka hawn nia le?

Thingrem sawi nan Bawm thir rawn hmangin Laisuih, lehkhabu sawi nana hman thin a rawn hmang bawk a. Helaia Laisuih a tih lai tak hi a thu ngun taka enin Lehkhabu ni lovin  Chun ro - Nu ber rohlu zinga pakhat, Inneih Certificate, Thingrem mawnga dah that tawh hnu a kawk ngei ang tih a rinawm ta a ni.

Chuti anih chuan a nupui nena an induhna tipuitling tura an Nu leh pa ten Nupui Pasal atana an  Tuahrem a sawina lo niin, Chun ro iang a tih pawh hi Nu ber tana hlutna tawp nei zinga pakhat, Hmangaihna a char hnan lehkhaphek tihna a lo ni thei ang.

Tuahrem tih hi fel taka remkhawm tihna lam a hawi thei a, Laisuih tih pawh lehkhabu tihna a ni bawk tih mawi em emin kan la hmu ang. He hla chang khatna tlar khat hian a sawitum tak bera chu Mihringa hmangaihna tipuitlinna kawnga pawimawh ber Nupa a insiamna lantir a, nemnghettu Inneih Certificate, a hlut ang hua tarlan reng leh leklam reng hlawh hauh si lo, innneih zawh hnu lawka en leh zen zen ngai tawh loh tura dahthat thin ang maia hlutna pai, ngaihsak hlawh tawh lo, Lehkhabu, Autograph chanchin a ni ta a ni.

A-i, mihring min mawlh tlattu sawifiah thiam rual si loh hmanga hla chang a han remkhawm hi a mawi tak zet zet a ni.

Chu lehkhabu hlui tawh tak, a hlutna erawh chhutchhuak phak rual loh kaltlang chuan Pa berin fate hnena hmangaih leh duhsak taka thil a hrilh ang mai hian hun liamta-a hringnun duhawm ber ber, hlimawm ber ber, ngaihawm ber ber chanchinte chu he hla phuahtu hnenah hian a hrilh ta mawlh mawlh mai a.

Autograph biahthu zua iang hriltu, tihlai a zuai ang hriltu kan tih hi zua iang tihtur a ni tih i hre thar ang u.

Chung hun liam tawh, kohkir rual lohte chuan hlim zai a vawrpui, lawmzai a relpui, tahzai a tawhrpui a thiante nena lungkham nei lek lova an khawsak thin lai nun a ngaihtir ta vawng vawng a. Lunglenna vawrtawp a nunah rawn thlengin khawharna namen lovin a pumin a rawn luah ta nghal bawk a.

Lehkhabu chhunga thlalak hlui tak takte chu a han thlek vawng vawng a. Suangtuahna mitthla-ah a thiante hmel an rawn inlar sup sup a, an nui hmel, an thinrim fiam hmel, an lungngai hmel zawng zawngte chu chiang takin a zuk hmu thar leh a. Nimin ang maiin engkim mai chu a nunah an la fiahin tu’n an la nawhreh sak lo tih a va chiang em!

Tunah zawng thenkhat ten zamual an liam tawh a, thenkhat an tar chak lo tawhin an hmel pawh a zur chhe tawh hle ang. Then erawh hun rei tak chhung an chanchin reng reng a hre ngai lo a ni dawn si a.

Chu lehkhabu te-ah erawh chuan an vanglai, an duhawm zual lai hmel kha chiang takin a lang hnaivai a! Chu hunah chuan he hla phuahtu khawvel chu Rorelna In-ah changin Lunglenna chu Thupui bera hmangin Rorel Agenda dang reng reng chu hunah chuan chhawpchhuah a rem lo. Rorelna chu nileng pawn an zo thei lo, a leng vawng vawng em a lo ni!

Lunglenna rawn thlentu lehkhabu ngei mai chu hlain tihian a han chawi ta a.

Autograph biahthu zua iang hriltu
Rual kim len lai min ngaihtir e;
Thlir changin lunglen ni rel a rei,
Hai ang tar lo, rualhlui sakhmel.

Hun liamta-ah chambangin he lehkhabu a lei dawn lai khan Sial ang maia hlutna pai anih vangin roh em emin a lei anih kha. Ti ema lunglenna thuchah pai tur a la ni ang tih erawh a suangtuah phak ngai lo reng reng! Chuvang chuan he hla phuahtu hi chu lunglenna khawvel lo thleng phutah chuan cham hlen a chak ta ngawih ngawih a, mahni hmasial tak maiin nitina a nunphung kal lai lam titawp hial turin chu Lehkhabu chu tur hmanhmawh ta a! Chu chauh ni lovin a nuna lunglenna rawn thlentu Lehkhabu vek chu a lunglen hnemtu a tang turin a ngen ta lawm lawm mai a ni!

Nunhlui mual liam tawh leh tun hun chu mawi em emin tihian hlain a han chawi ta a ni.

Hmana sial ang ka lei laiin,
Ka duang nem che maw - lunglen
Kalsiam chang tin reltluang khama'n,
A hnemah tal ?uan nang che aw.

Tu’n an lai dai pawh loh ramhnuai pilril, ngaw tha pui pui hnuaia Thingse kua-a Bu khuar Khawivah lo seilian ten Thlasik chhung zawng Thingse kung an belh hnuah, Thlasik a lo tawpin Thingse kua atangin hmun hrang hrang, mahni saseh mual hran hran an pan darh sang sang thin.

Chulai thusei tak mai chu tawifel takin tihian a han khaikhawm thiam hi chhut ngun poh leh a ril ting mai a ni - Ram loh siahthing vahkhuai iangin.

Chutiang chiah chuan hmun khata tualchai za a, khaw khata tudang mah ngai lova lenlai nite chu hmalam pan reng Hun chuan rawn nangchingin mahni seh seh mualah, tuanna mual hrang hrangah anmahni tlat tlata tla theuh turin a thawn darh zo ta.

Khawiah nge a lenrualte chu an awm zawh tak ang le tiin ngui tak chungin he hla phuahtu hian a hringnun a hmang tih hai theih a ni lo.

Zan tlai nem leh Thla en zana hlim taka Ukulele leh Tingtang tukchawp nena hla a sakpui thinte chu khawnge an awm zawh tak? Chu a chhungrila lunglenna boruak inpha man chho zut zut maite chu tihian hlain a han chawi leh ta a.

Ram loh siahthing vahkhuai iangin,
Sikpui kan tawng kan tin zo ta;
Khawia'n ?uan ve ang maw aw?
Hmana lungrual zai vawr za kha.

Lunglenna khawvel chuan suangtuahna ramah chentir mah se chu lehkhabu vek chuan duhsak takin a hringnun khawvelah a hruai let leh ta a. Lehkhaphek tin maite chuan rohlu tha ber ber an kawlta em ni tih mai turin phek tin maite chuan a nunah hlutna an pai a lo ni.

Phek tinte chuan thu tha leh duhawm ber ber, ngaihawm leh lungtiawi ber ber an kawl vek a. Chung lehkhaphek tina chuangte nena hringnun hlawhtlinna an chanlai ang reng reng kha a nunin a tawng leh tawh ngai lo tih a hrechhuak a.

Chang tawp ber tlar khatnaah hian Chang khatna tlar hmasa ber a hla thu hman kan hmu leh a. Mahse a hma angin a hmang ta hauh lo. Laisuih tuahrem khar tin hawngin, a ti ta daih a. A hma kha chuan Tuahrem Laisuih a ti a ni si a!

Helai taka Reverse Verse a hman dan hi a ril ngawih ngawih a, hmuhchian pawh a har hle. Thumal inang reng awmzia inzul em em, mahse thil pahnih inang lo em em sawina a ni si a. A hma kha chuan Nu leh pa sawirem hmanga kutsuihna chungchang a sawi a, tunah erawh chuan Lehkhabu, Autograph phektin chungchang a sawi tih ‘Laisuih tuahrem khar tin hawngin’ a langchiang hle a. Heti taka miril anihna hi chhuichhuah anih chian hian a ropui zual zel zawng a lo ni e.

Autograph phektin ten a hringnuna ropuina an chan vanglai, hringnun hlawhtlinna an tarlan a rawn sawi lai Philosophy han rilzia hi chhut ngun ngai tak a ni.

Hringnun Hlawhtlinna chu Hringfa hausakna leh ropuina lamah in nghat lovin midang itsikna nei lo, huat nei hek lo, induhsak tawn taka tupawh an len dial dial theihna nun chu a ni si a. Helai a hmufiah lutuk hi a van ropui ngai em!

Laisuih tuahrem khar tin hawngin
Biahmâng thu tin zai ang hril e;
Hei ang renga than ngur hlan hi
Ka hringnun hian tawng leh ang maw?

Chuti taka hringnun hlawhtlinna chu kan hmufiah lovang tih a hlau em em a ni. Helai, Hei ang reng a than ngur hlan hi, tihlai Philosophy hi rei ngial ka ngaihtuah hnua ka hriatthiam chauh a ni. A hla thu hi Zirsangzela Hnamte Hlabu a mi lakchhuak a ni e.

A-i emaw - A eng ber kher nge, a eng emaw
Bawmthir - Thirthingrem, rangva a siam hmanlai mi kha.
Biah mang - Thu tha leh duhawm
Biahthu - Inbiakna thu
Chun - Nu
Ro - Thil hlu
Kham - Dal, tawksir
Laisuih - Lehkhabu,
Ramloh - Ramhnuai, ngaw
Rel - Sawi, rorel
Hai ang tar lo- Upa lo/chul lo
Sial ang lei - Thil lei
Sikpui - Thlasik
Siahthing - Thingsia
Than ngur - Hlawhtlinna, hmingthanna, dinchhuahna
Tuahrem - Siam rem, rem fel, kutsuih, sawirem
Vahkhuai - Khuaivah
Zai vawr - Hla hrang hrang sa

Suihlunglen by C.Vansanga

He hla hi chai ka chakna a rei tawh hle. Chhan pahnih a nei a, pakhatnaah chuan a hlarua hi a har hle a, a nalh ka ti a. Pahnihnaah chuan heti taka lunglenna a phuahchhuak thiam hi a ni. He hla hi Dokamlova phuah a ni e. A thluk hi lungti leng lutuk mai a ni a, tawrh a har hliam hliam teh a sin!

Tuar thiam a har ka suihlunglen,
Hmangaih par lawm a rei lo em;
Engtin lo tuar i maw lunglen,

Aw a na, tuanna tlang a dang tawnnni awm si lo;
Ngaiin ka au che, mahse dar ang tawn nan kar a hla,
Nikhumchhingpa val lunglen, iang hian e;
Nang ngai reng hian, Nghaki leng iang nau ang ka lo tap.

Chang khatna a tlar khatna han ngaihthlak phat atang hian he hla siamtu lunglenzia hi sawiin a siak lo tih a langchiang lutuk! Chu a lunglenna chhan pawh a duhber nena an hun hman chhung tawi luat vang a ni tih hai rual a ni hek lo!

Engvanga chu hmangaih parlawm chhung chu reilo em em nge a nih tih pawh chu khaw khata cheng reng thin kha, chhan eng emaw vangin tlang hranah a hmeichhia zawk hian a pemsan tih a chiang hle si a.

Kar hla atang zawngin khaw khat chendun lai anga a in auh eih mai mai theih si loh kara Awithangpa ang maia a inchan hi a va awm ngawih ngawih em. Nikhumchhingpa tia Awithangpa hi koh a ni bawk a, pa a zawnga lungleng thei ber mai, a lunglenna hlaa chawia nalh lungrun lungkuai taka a lunglen hla hril thin a ni a, he hla phuahtu hian intehkhin tur a va hre nalh em aw!

Awithangpa khum zakin zuk han lungleng a maw le! Nghaki leng ianga nui dun her her thin kan thu leh hla kha her danglamin Nghaki leng iang a tap ta ngawih ngawih a ni! Duhber ngaih luat avanga insumna tel hauh lova tah buak hawk hawk zawng a mawiin a duhawm riau si a!

A thar zel thin nang ngaih lai hi, 
Hmangaih nunnem tha sensiri;
Cho har thuva ianga nunnem leh nuimawi,
Hlim thing ang sirah ka bel, zawl har di lenmawi;
Ka suihlunglen a cham in runah,
Rengva kul biahzai relin zarva leng;
A sawm e chiar nghian an, kei ka sawm tleitiri khiangawi nan.

Tahna avanga lunglen kiam ta awm ngai em ni? Nitin maia a then tak a lungdi a ngaihdan han duhawm leh pek zia hi aw! Hmangaih nunnem tha sensiari han tih hian a lungdi a va han sawifiahin, a thinlunga a sakruang thla a nemkai chu a va hmeltha tehlul em!

Chuti maiin a lungdi nihna tarlan kawngah duhtawk a la ngah mai lo! Thuro ang maia nunnem leh zaidam niin a chhuah ta hial a, chuti anih hrim chuan he nula hian he hla siamtu hi a nghilh mai mai bik ka va ring lo em!

Awmngaihna reng a hre lo! Tlangtin mualtin a chuan phak a chuan a, chung hmunahte chuan a nula, sihhnipna reng reng nei lo leh fel, zawl har di lenmawii ngei mai chu a chanchin a han hrilh ta a. Thing hlim hnuaiah thuin a ngaihtuahna zawng zawng luah khat tlattu anihzia zak hauh lovin a puangchhuak ta a ni.

Ka suihlunglen a cham in runah tih hian a hril zovin ka va hre thin em! Kha leh chen zantin phur taka a va len thinna, a sulhnu chambang bak hmuh tur awm tawh lohna hmunah chuan a hmangaih ber a ngaihnate chu riang takin an chambang lungleng a ni si a!

Vakul hi Savate Lal tia kan hriat a ni a, zarva erawh Vazar kan tih hi a ni ang. Vakul bul hnaia Vazar lo awm thin a han hmuha, amah leh a bialnu a hmehbel chho mawi fahran lutuk mai hi kan hmuhhmaih ang tih ka va hlau em! Hlim fahrana chung sava pahnih an han chiar dun, inlem vel ang chiah chuan a bialnu pawh a nupui atan a sawm ta a ni si a!

Chungmu iang lenthiam i la aw,
Ka chuan ngei ang in run sumtual;
Huiva iangin hram thiam i la,
Zoawitu sang thing lera'n ka au nang che;
Riakmaw va lengin maw zankhua lo tlai kai nan run a vai,
Thing tin tanglai a dil iang in;
Chun nunnem, kaina va dil ve la anka tui ang dam mi hawn rawh.

He hla siamtu hi a va duhthawh ngawih ngawih em aw! Lunglenna vawrtawp chuan duhthusam nun a kengtel thin a. Vansangah Mu angin han thlawk del del ila, ka duhtak-i awmna hmun ka han kal tur. Vahui ang maiin hram mawi thiam ni ila, thing ler tawp atanga nang ngaih hla ka sa tur a han ti ta a, a len hian a leng vawng vawng em a ni!

Riakmaw sava hi tlai lama savate an tin dawn hian belh tur thingkung a vai thin tih kan hria a. Chutiang chiah chuan a pian a seilenna khuaah ngei chuan lungdam tak leh hlim taka chuankaina a hmuh loh zia a sawichhuak mawi em em a.

Riakmaw savain ramhnuai leh dai a thingtin hnena riahna hmun nuam leh him a dil ang chiahin a Nu hnenah ngenna siamin chutiang ang taka ka duhber chenna hmuna ka lawi ve theihnan va kal ta la, anka tui ang dam, hlimna leh lawmna thlentu ngei chu mi hawn rawh aw a ti ta a ni.  Thing tin tanglai a dil iang in tih hi a nalh lungrun hi ka ti a ni!

Kumtluang par ang vul zel la aw,
Hawilopar thliak la zaleng dang zawng tan;
Awmhar nau ang tahlai ka bang nang e,
Rinawmin lo awm la, danten tawnni a her leh ang a;
Biahzai tluangtin hril dunin,
Lendun zai i relve tawh ang;
Aw aw lenghermawii,
Min la ngai ve che maw?

A thunawnah hian duhsakna a zawnga duhsakna fet ber mai, mahni hmasialna a khat tlat, mawi duhawm em em si a chhakchuak ta a! A lungdi hnenah chuan amah lemtu zawng zawng hnenah Hawilopar lo thliakin an lam lo hawi lul suh aw. Chuti anih chuan nang ngaia naupang ang maia ka tah thinna hi bansan zai ka rel dawn nia, tiin a han chham khum ta a.

A bialnu chu rinawm takin lo awm se, engtik emaw chuan an la intawng leh ngei ang a, chutih hunah chuan hlim takin thinlunga thu leh hla an kawl zawng zawngte la inhrilh dunin laitual an mawi ve dawn a ni tiin ngaihtuahna duhthusamin a han chhu zui zat a.

La a zawnga nula fel leh nalh ber mai Lenghermawii chuan a la ngai ve ngai ang em le?

Lawm zel tang e by Zirsangzela Hnamte (L)

He hla hian tukin chu lam hla taka thian ngaihawm em emin min rawn zawngchhuak a, titi zai kan vawr dun ang mai hian min rawn nangching a. Ka ngaihthlak chian poh leh hmangaihna hi a lo va ngenngawlin a nun a lova tlawm chiang tak em aw, ka ti leh vawng vawng thin! Zirsangzela Hnamte em em hi chu tu’n an chhing zo ngai dawn lo a lo nih hi!

Hlim taka laitual an lendun lai hun leh hun hlimawm ber an chendun lai nite khan zamual an liam tawh. Hmangaihna erawhin mual a la liam si lo! Hmangaih nun khawhar tawp chuan ngenna a zawnga ngenna ngenngawl ber mai a chhamchhuak ta!

Aw vawikhat tal intawng leh i la,
Hlimten laitual ka len ve nan;
I anka nem vawikhat chauh tawng i la,

Vawikhat chauh a ni a hmangaih thin hmel hmuh a, a nui hmel thlir a, a tawngkam mawi a tih em em thin ngaihthlak a, a sakruang a chul nin theih ngai loh han thlek leh a dil ni! Nimahsela, a hmangaih thin nia a hriat, nunnem zaidam ber mai khan a zia a lo thlak ta nge, hriatchianna chu hriatsualna zawkin a lo chawi thin, a dilna tlawm tak chu rawng tak leh thip taka hnawlsak a lo ni ta!

Tia ka dil a thlawn mai maw lo ni?

Zawhna a zawnga zawhna zawh chakawm loh tawp a zawh a ngai zui ta! Kum tam lemchanna nun em ni a hmangaih ber hian a lo hmanpui a, tawnhriat duhawm zawng zawngte pawh inlemna der mai mai em ni tih zawhna chu chemte luzuma tisa nem lai vih ang sawk sawk a na, thihna em thlen si lo a va ni chiang em!

Thuva ianga zaidam nunnem, 
Nia ka lo hriat thin che kha;
A der mai em lo ni bawihte,

Ni, a hmangaih beri kha zawng hmeichhia a zawnga hmeichhe nunnem ngilnei ber, thawk a lak zawng ngawt pawha inthlahrung mi, a tawng zawnga zah vanga sen ap ap thin, a thlarau chena zawiawi leh ngaihnobei, mi pawisawi ngai reng reng lo kha a ni si a! Chutiang mi chu misual tawpkhawk, nunrawnnaa khat anih zawng a ring thei mawlh lova ni.

Ka thinlai ril hian a ring thei lo!

Rin theih lohna nun chuan Ngenna ngenngawl lo chhuah chhan hrilhriat chu a tihmakmawh a ni tih a hai lo, a hai mawlh lo! Kumpui tal tawp duhtaka a lo chul tawh hnu, hmangaih thumawi tinreng hlan tawh, a hringnuna tawnhriat duhawm ber a la tih fan chu vawikhat chauh han hmuh leh a chak em a tin a ni zawk.

A hnena lo kir leh a, an tunhma hun anga hmangaihte laituala hlimtawp vawrpui zawng a beisei ngam mawlh lo ve. Hmangaihna atanga lo chhuak mahni inphat a midang dah chungnunna, duhsakna tinrenga thuammawi, ngaihsakna tinrengte a cheimawi hmangin thenna thu chham chhuah a tum a ni zawk si a! A ngai thiam lo palh mai mai zawk a ni, a demawm mawlh loh!

I ngaithiam lo a ni e, lalnunnem,
Lam ang let an ka beisei lo che a;
I lungdumtu ka tlin si loh chuan,
Hlimtea then ka tum zawk che a sin.

Hmangaihna chu insumtheihna tawp, dawhtheihna thuk ber, chhelna huaisen a thuam ni thin mah se lunglenna thlipui hrang lakah chuan a chan a tha thei ngai mawlh lo! A chak lohna bulpui ber pakhat, a hmelma kumhlun a tukdawl zawh ngai loh Lunglenna Hripui chu Hlimtea then a tumna chuan a kengtel tih erawh hria se a va duh tak em!

Kei zawng lunglen tuar tur reng hian maw,
Khuanu’n mi duan a lo ni e;

Zawhte pawh a hram a hram chuan pum puarna a hmu thin a, Ui pawn ek thing a tawng leh nge nge thin. Mipa anih anga hmeichhia tawng tura Pathianin a siam chhan ngei pawh mawhchhiat chakawm a tihna lai takte hi na ka va tihpui em! La dang han tawng thin mah se, hmangaih liamta nena khaikhinna lo thleng thin chuan mittui a ko chhuak a, Aigupta hripui ten Aiguipta mite an sawisa rethei ang maiin a tawn thar apiangte chuan an sawisa ziah thin a ni si a!

Hmangaih lungdi tawng thin mah i la,
Ka tan tahna mai an chang leh thin!

Thlahna thuchah hnuhnung ber hi hmangaihna atang lo chuan a lo chhuak thei ngai lovang! Hringnun thim vanglai ber, tawrhna chhumpui an chhah vanglai, tahna mittui a buaka an buak hawk hawk lai ngei chuan Hmangaihna chu Hmangaihna anihna a lo lang chhuak a, a eng zungzam mawi lutuk lakah tu hringfa hi nge chapova inluling thei ngai ang le?

Kei zawng hle lai chang hian William Shakespeare a Sonnet hmingthang ber a khum lohna ka hre lo va, John Keats a Love Letter hmingthang ber berte aia an ropui lohna ka hre mawlh lo a ni!

Aw le i lungdum tu ngei chu,
Suihlung siin lo pawm ta la;
Ka hmangaihna vang che hian maw
Hlim ten i len chuan lawm zel nang e.

Collection of Blank Verse Poetry for C!

1. For Thee My Verse C!

Engkim ral hun a lo la thleng dawn e,
Thlarau nei tawh phawtte tawpna hunah;
Lalte ropuina vaivutah changin,
In ropuina ngetin a kerchhiat a;

Hmelthatna pawh rose par thliah hnu iang a,
Mawina leh itawmna reng nei lo va;
Mifing finna leh mimawl atna pawn,
Hlutna reng an neih loh hunah chuan;

I tan ka hlahrilin awmzia reng reng,
Hlutna nen an nei tawh dawn si lo va;
I mitmeng la, i thinlung tivar rawh,
Lungtenawm dawtthuleng tinreng lakah;

Hmangaihna ngenngawl thutaka thuam chu,
Mawilo takin i hnungchhawn reng ang maw?

2. For my verse speaks thee C!

Ka duhtak thinlung pangpar huan mawi chu,
A hual velin parmawi rimtui an leng;
Hriatrengna par duhawm chawm seilen nan,
A mittui thianghlim a surtir thin a!

Chung hmunahte chuan hlimten nui hiauva,
Zal chang ni ten parmawi an parvul thin;
Hmangaihna par rimtui fawn vel changin,
Vanram chu leiah a rawn insuan thin!

Khawvel beng hriatna chuan hre mawlh tehse,
Hmangaihna a awm ngai anih si chuan;
C, i tan ka hmangaihna ka hlan ang,
Hmangaih vanga pachhia an awm em ni?

Nang chauh hian a ni ka thinlung ril ber,
A ruala phut ran muantir thei awm ni!

3. Dearest C. . . .

Tlangvalte hmelthatna chauh hi zawngin,
Hmeichhe atna mit lakah bak;
Hnehtu nihna a chang thei ngai lo va!

Tlangvalte puitlinna erawh hi chuan,
Hmeichhe finna thinlungah zawk;
Hnehtu nihna damchhung 'tan a chang thin!

4. C, My Verse For Thy Soul!

Mi tam tak ten an chhiar theih tur atan,
Ka nunphung leh mizia ka pholang lo;
Ngawichawi tak nunphung nei mi ka ni si,
Phungthlukna nazawng ka ngaina hek lo!

Tichunga i laka ka nun ka phawrh a,
Phungthlukna nen tawngkam ka cheh si chuan;
Ka tana mi chungchuang bik ka tih te,
Zingah i chungnung bik ka ti a ni!

Chaklohna tinrenga thuam ka ni a,
Tahna ruamah ka cheng ve fo bawk e;
Ngui taka awmchang ni ka ngah a,
Hmangaihnaa hliamin ka awm tawh si!

Mahse hlimna chu ka lak atanga,
A bo hlen ka phal ngai dawn si lo va!

5. C! Thy Smile An Angel's Smile!

A aw chu nipui vanglai siktui luang,
Chawngtinleri puantah hlim nuithawm ri;
Ni thlar ten an chhun tlet sep sep iang a,
Chhawlhal nunkhaw nawmna thlen thei a ni!

Van phaiphuleng tum ri iang a nui mawi,
Fawn riai riai Zothlifim leng kara'n maw;
Dam hlutna chu nipui vanglai ber iang,
Thlasik vanglai thawm ang a nasat ni!

Arsi ten enna hlohva kawng bovin,
Turnipui lumna rial ang a daih a;
An kuang pela tuifinriat tuite lam,
Khawmual pana an insuan hma loh zawng!

Aw nang khuavang thalbe-a chawm seilen,
I sala tang kumkhua tur ka lo ni!

6. Who Will Believe My Verse C?

Chhuan lo la awm tur zingah tu chuan nge,
Ka hlahril hmufiah a hrethiam ang ni?
Kha khuavang hnute khala chawm seilen,
Lasite fanu enchimloh hmeltha.



Hei ngei hi maw lawng sing rual tirlui a,
Troy khawpui vaivuta chantir vek tu;
An sawi Helen-i aia chungnung zawk,
Tiin i chungchang thu an la hril ang.

Buaina khawvel hmuh hreawm tak kar a,
Lei tlafual mawitu van pangpar hmuhnawm;
Duhawmna tinreng nena pheilai vawr,
Tiin i chungchang thu an la hril ang.

La a zawnga nunnem thianghlim ber chu,
A thlarau chena ngawichawi duhawm thin;
A che hlek hrilhhai hmelhmang zahawm chu,
Tiin i chungchang thu an la hril ang.

A hmela inchhuanna hnuhma awm lo,
A mitmenga chapona zia awm lo;
A sakruang khuhmawi nan tlawmna puansin,
Tiin i chungchang thu an la hril ang.

Pathiante meuhin amah cheimawi nan,
Chung si-arte enna an hlihthlak chu;
Van tawtawrawt ianga nuimawi thin,
Tiin i chungchang thu an la hril ang.

7. Mine Heart's Blind, C

Siamtu'n hringfa thinlunga hmangaihna,
Naupang awmhlei ianga a duan lai khan;
Suangtuahna fim reng a bilh tel lo va,
Finna thinlung lah a chhawmtir hek lo;

Hmangaihte bak hmuhfiah theihna mit pawh,
Vuah tel nachang lah a hre nahek lo;
Tawrhna lo thleng thei hmuhfiahna thinlung,
Hei pawh haihawt takin a hmaihlui si;

Tawnsabawpa penchhuah ngamna fuke,
Duhsak takin min pe lawi si a maw?
Beiseina thinlung siam ting si hian e,
Beidawnna laka inthiar fihlimna;

Chumi kawng erawh a siam hmaih lawi si;
Hmangaihna hian mi bual a zo ta e!

8. I C-rave for Thee!

Nang, lei hreawma pangpar vulmawi ber,
Nang vanga ka mit leh thinlung indo;
I sakruang mawina ten mi hnehna chu,
I thinlung luhlulna ten pawlh lo se aw!

Ka mit riltam purchawkna duhawm ber,
Ka thinlung hnangfakna ni hek suh i;
Ka hmangaih ka mithmuh a mi chuan,
Ka thinlung ruaichaw mi hlui lui lawi si!

I mi lem lohvin ka huaisar lo ve,
I mi koh lovin ka chhawn ngam lo che;
Darkar bi tiamin hun ka vawnsak chia,
Darkar bi bawhpelh ka hlauh a zual si!

I thinlung duhzawng mi hriattir rawh khai,
Ka thinlungin chak takin zawm rawh se;
I thinlungin mi phut chu sawi rawh se,
Ka theihnain lawmin a chhawn nang che!

Hringnun Literary Blank Verse

1. Hringnun khawvel tunlai takah hian,
A hmei a pain ka hmangaih che;
Ti a anka inhlantawnna chu,
Chilchhak zuai paha 'I dam tha maw?'
Tih nen a hlutna a inhen reng!

2. Sum leh pai hausakna hmangin,
Hmangaihna lei theih loh mahse;
Hmangaihna ngena indawrna,
Tih hlawhtlin kawngah erawh chuan;
Nasa takin thu a sawi si,
Aw kei mi rethei ve tak hi;
Ka va riang chungchuang tehlul em!

3. Midang rinchhan lutuk suh ang che,
Nunkhua a thim tak tak tawh hi chuan;
Mahni hlim meuh pawn hmanhmawh takin,
Min tlanchhiatsan duh tak hial thin hi!

4. Mi rilru zau tak nei mite hian,
Midangte lakah an rindan leh;
Pawmdan chungtlak chiam an tum ngai lo!
Hringzun zia leh hlimthla tinrengte,
Mahni nuna pawm thiam tlat chungin;
Midang sel lovin an nung mai thin!

5. I lei kum chhiar hmangin mi puitling,
I nih leh nih loh chhiar dik mi a ni lo;
I thiamna an tehdan atangin,
Mifing i nih tehfuh theih a ni lo;
I chungchanga thuthang lengvel ten,
Tu i nih an hril dik ngai hek lo!

I nihna dik tak chu i thiltih,
Langchhuak atanga teh mi a ni si!

6. Hringnun puitlinna dik tak kan tih chu,
Thinlung natna tawp min thlen chang ni a;
Engvang nge ka chungah tianga a tih,
Tih hriatthiampui tumna zawk neih tlat a;
A chunga natna thlen ve loh a ni!

Miten i chungchang thu an sawi thin leh,
Sese-a thu an thehdarh thinte nen;
Nuaibo leh tihtawp theihna i nei lo,
Nangman engtin nge i lo dawnsawn dawn;
Tih erawh i thlak danglam thei si a!

7. He khawvelah hian mi chi hnih an awm,
Mihring zatve te chuan sawi tur tam tak;
Nei thin mahse an tan sawi rem lovin,
Ngawih chuhin an ka reng an ang ngai lo!

Mihring zatve dangte erawh chuanin,
Sawitur tul reng reng an nei lo chung pawn;
Keipui koham riltam vanglai angin,
Bengchheng takin an ka an ang reng thin!

8. Hringnun khawvel ram zau cham diaiah hian,
A hmei a pain phak ang tawk tawk leh;
Pukchawp ba tlakranna nen incheiin,
Sakruang tuam mawi eng ang thin mah ila;

Hringmi zinga nunchang tuitang lo leh,
Rilru chhiat rukna nei mi tenghnengte;
Hmaifang leh sakruang cheimawina hmang a,
An nihna dik tak thup theih a ni lo!

9. I thinlung zawng zawngin hmangaih zir rawh,
A nunphung leh nihna, mi chhun na thei;
Chungte pawh chu lungsi takin pawm rawh.

Mi tinin Rose par a mawi an ti thei e,
Nimahsela, mi tlemte te chauhin;
Hmangaih takin a hling nen an thliah hi!

10. A chhan leh vang awm hauh lova,
Mi tuemaw ngainat loh emaw;
Ngei ruk tlatna thinlung neih hi,
Thiltih awm tak a ni thei e;
Nimahsela, chumi vek chu,

A hlutna tihhniam sak emaw;
Amah zahna reng neih loh leh,
Hrilhhai tawpa siam erawh chu;
Englai maha tumah rengin,
An tih ngai loh tawp tur a ni!

Tu Nge Hneawm Chu?

Mitin mai hian Politiciante selna tawngkam an chhakchhuak thin. Diriamna feikibar an khawh khum a, hmuhsitna chemtumin an sat sawk sawk thin. Felna chhete an neihve chhun ang angte chu an fel lohna hmangin kan hmuh kan a, dik taka an thiltihve chhun ang angte pawh an dik lohna avangin kan hmu duh lo lui thin. Democracy ramah mipui chanvo a chhiat a, rethei an pun a; kawng engkimah harsatna a pung anih chuan mipui phun thawm a so bawrh bawrh thin reng a ni.

Anih leh khawi atanga Politiciante hi lo chawrchhuak nge an nih le? Van atanga rawn tla thla an ni teh ngawt lo va, thu tak tak hamda kaltlanga rawn piang lah an ni hek lo. Chhungtin leh nu leh pate atanga rawn chawrchhuak an ni zawk a. Siamtu neia lo piangchhuak niin chhung tin, sikul tin, kohhran tin leh sumdawng tin te atanga mipui kalkhawm ten duh taka an aiawh tura an thlanna atanga lo piang an ni zawk. Chuvang chuan kan politician te hi hneawm an nih ngai chuan mipuite aia hnenawm an awm chuang lovang.

Mahni phutawk Roreltu nei tura Pathian meuhin ziaka thupek a dah chu tun thleng hian hmuntinah a la dik ta zel a. Rual u zawk leh mi hmasate khan kei zawngin Politics leh Indona chanchin ka zir a ngai si a. Chumi a zarah ka fanu ka fapa ten Mathematics leh Philosophy an rawn zir thei chauh ang a. An fate pawn Maths, Philosophy, Natural History, Architecture, Navigation, Commerce leh Agriculture zirin; an fate lehchhawng ten Painting, Poetry, Music, Statuary, Tapestry an zir zel theih nan kan zir hmasak a ngai a ni lo ti ni se ti em hian kan Politics khelmual hi a mawlmang lo tur!

Chhuanmang lam kan pan mek laiin chhanchhuaktu kut chak tak chuan a chakna dik taka hman tangkai tumin hma la mah se, ram khaihchhuahna leh hmasawnna hna thawk turin mipui ten thuneihna pek an tum si lo! Political Party thar diai din turin mipui ten anmahni sawp rethei a, an chanvo chhuhsaktute chu an la duhsak tlat si chuan hneawm berte chu mipui an ni kumkhua dawn tihna a ni.  Ram tana thalai rual, mithiam chungchuang intelkhawm, roreltute thuneihna hman dik loh tarlang a; rorelsaka an awm theih nana theihtawp chhuahtute lam kan huat a, kan ngaihsan hlek loh chhung chuan Politician te ni lovin Mipuite hi a ni hneawm ngawih ngawih chu ni!

Rorelna dik chu luipui angin luang rawhse tih inziakah hian Roreltu dik leh fel, tha leh fing thlanchhuah hmasak a ngai tih thuruk a awm a. Kohhran Upa, Rawngbawltu leh Pastor te lamin chu chu an hre duh si lo! Thalai rual, Pathian faka chawimawi a, an theihna zawng zawng hmang mek intite pawn an hruaitute mawl ruk tlatna chu chhawm nungin an hnung an la dawl zui bawk a. Mi dik leh fel, mi huaisen an rawn chhuak tak tak ang a, thuneihna an kutah peka awmin chung mite chuan min rawn mualpho dawn si a, tih hlauhna thlarauin anmahni a man anih ngawt loh chuan Pathian Thlarau Thianghlim hian anmahniah hriatthiamna a pe lo tawp tih a chiang a ni! Hriatthiamna tak tak chu hriatna a taka hmannaah a famkim chauh a ni si a!

Ram chu a chhiat lohnan a dai theu turin Lalpan mi a zawng mek tih sawi sawi a, mawi tak taka sa chung hian dai theu ngam rawn chhuak apiangte chu Thlarau mit delna hmangin an hmuthiam lo zel a! Political Party hi ram eichhetu ti chung siin Political Party behchhan lo hnenah rinna nghat ngam lo tawk lekin rinna lama mi huaisen chanchin an sawi thiam ngaihnawm tawk lek a! Kelkangah anmahni leh an beramte nen inthawina hlanin Harh Tharna chang an inti a, Bible chang tihdikna chu anmahniah a awm a ni tih hre lo tawk lekin a harh lekfang a ni si!

Tlawmngaihna hmachhuana Pawl lian ber pawn Kristian nundan tha ngaihsan chu a taka lantirin Kohhrana mipuite sukthleng ang chiah an pu a. Ram leh Hnam Humhalhna chu Roreltu dik leh huaisente kutah nghah chi a ni tih kan hrethiam duh bik hek lo! Ram boral mekna hnukpui thleng pha lo, pawi erawh ni si lakah chak takin hma a la thei tawk chauh anih hi! Chumi kawngah chuan a kalhmang a dik miau loh avangin hliam an nei zut a, selna lakah an fihlim hlei thei si lo. A titu tur ni lovin thuneihna inpe chawpa thiltihna hmunah chutiang chu a thleng chamchi thin tih an hai der lui a, chutah chun an tan hlawkna a awm tih erawh an hrechiang hle a ni!

Ni lo! Hneawm, ninawm, khamawm, ngeiawm, huatawm, veiawm, zahpuiawm an awm anih ngai chuan kan Politiciante ni lovin Zoram Mipuite hi an ni zawk e! Rinna vawitam an nghahna ten an rinna nghah zat zet an phatsan chung pawha inthlak danglam duh chuang lo, insiam that tum reng reng lo an ni si a!