Friday, July 11, 2014

Ram leh Hnam Humhalh Tur Kan Ni

Hmanah zawng Pipute khan luchhum banchhum huama ram chhanin an fehchhuak kan ti a, kan ngaisang viau thin. Mizoram hi kan piputen ram ruak, tuma ta la ni lo, ral leh sahrang kara an zuk hlawhchhuah a ni a. British lamin India ram chhunga an rinluh tak mai, chutiang tak a lo nih theih nana Ram Hruaitu hmasa ten hma an lo lak avanga  Indian ni ta mai kan ni a, khawvel danah Indian ni mah ila, hmaifang leh nungchangah zawng Indian kan ni kumkhua dawn chuang lo! 

Rambuai avanga kan tawrhna zozai hre reng chunga tun kum engemawti kalta atanga Chhak leh Thlang, Chhim leh Hmar atanga neksawrna kan tawh leh chuti chung si a, Mizo mipui kan phun chang chang leh kan Ram Hruaitu, dawhkan atanga ram chhan tum mi dawihzep kan neih avanga Chakma unau, khawvela ram neih sawitur pakhatmah nei lo leh vaiho tena min han ngam tak em em dan en hian rilru a awm hle hle thei lo anih hi maw le! 

Ramri chungchang avanga Indona lo chhuak thin chhiar tur tamzia hi kan ngaihtuah ngai em? Khawvel History hi Indona-a khat, pitar putar ten mittui sur hnuaia an hril nawn thin, thihna aia hnehtu chanchin sawimawina a ni tih kan hria em? Chutiang taka rilru natna leh tawrhna lo thlen chhan hring chhuaktu chu Ram leh Hnam chhana Indona, ram zauh duh avang leh awptu zawk nih duhna avanga lo chhuak a ni a sin! Tunlai khawvelah pawh hei hi a takin kan hmu reng a, nitin kan chhiar a, ram leh hnam dang chunga thuneihna chan tum avanga indona hian tawpintai a nei ngai lovang! 

Tunlai khawvelah chuan thiamna leh mihring chanvo dik chhuanlama hmanga inrunna kan tawng mek a, hmanlai angin thisen chhuahna thleng lo mahse, hmanlai ai chuan hnehna chan tunah chuan a awlsam ta! Media kaltlangin indona kan hmachhawn mek a, Human Rights hmachhuanin run kan tawk mek anih hi. Hetiang pawh hrethiam lo leh hrethiam duhlo, thut hmuna inti lal leh huaisen em em, mahni mipuite thawhchhuahsa kaltlanga intih milen nana tawngkam duhtuilo fahran hruaitu kan nei hi eng kan ti zo ta nge, Mizo Tlangvalte u, ngaihtuah chiang rawh u! 

Cachar phaia kan ramri chu tun thleng pawha sawifel thei ram hruaitu kan la nei lo, an dawih vang leh an ngaih pawimawh loh vang a ni. Chakma ten Aoutonomous an lo neih ve ngawt dan a chinchhuak a chhui a, siamthat hna thawk ngam leh tum pakhatmah hruaitu kan la nei lo, an pumpui chiah an ngaihtuah vang leh an dawihzep luat vang a ni! Engmaw an dawihzep chhan chu? Ram hruai hi damchhung hna emaw an tih tlat vang a ni. Ram hruai hna hi tarsen lel thlenga thawh tur emaw ti hlir Party hruaitu leh tarsen hruaitu zui awm tawk leka in ngai, thalaite khawvel tia iak iak si Party member, ram hruai tak tak aia pute hnungzui kawnga hlawkna chauh tel tum awmkhawmte vang a ni bawk. Ram hruai hi hausakna leh eizawnna a ni lo!

Kan ramri chungchangah hian sawifelna dawhkan kil ta ila, kan ram chan hi nasa takin a tlem dawn a ni ti hawi zawnga hma la ngam lo hruaitute khan kan pi leh pute leh British ten inremna ramri an kham kha hre reng chungin an hai lui tlat a, kan ram chhungah ngei sikul an rawn din pawhin engmah an sawi ngam lo mek anih hi! Kan ram chhung ngeia kan kuthnathawk ten makchhiat an tawh lai pawn tlai khawhnuah huai takin kan thawkchhuak ve ngam tawk a ni lovem ni? Hei hi maw ram leh hnam kan humhalh a, kan hmangaih dan tur ni ngai? Thangthar lo la awm turte tana huaisenna hnutchhiah kan tumdanah hian kei chuan lungawi mai har ka ti thlawt a ni! 

Chumi rual chuan mikhual huangtau Chakma ho avang liau luain MZP te chuan Chhawlbuk sak kawngah mahni ramchhung ngeiah harsatna an han tawk chho leh a, chu pawh chuan mipui min la kai harh zo chuang lova, a hming a mawiin Zofate Humhalh thupuia nei chuan Thuchhuah siam a duhtawk leh ngawt tawh anih kha! Thuchhuah siam hi ngati nge kan uar em em a, a taka chet erawh kan harsat em em lawi si tih hi ngaihtuahna kil khatah a riak reng a, a chhan awm erawh chu rin hriat a theih mai awm e. Kristian kan ni tih hi Kristian chuan a ram a humhalh thin tih hre zui ni ta ila chuan kan dazat lutuk pawh a tireh mahna. Israel kan ngaihsanna zawng pawh hian ram humhalh an tihnatzia ngaisang tel ni ila, anni pawh an lawm ta ve ang! 

Kan dawihzep vang leh thut hmun atanga engkim chinfel theih emaw kan tih vang ni berin a lang a, a sawt loh zia erawh thu kan chhuah apiangin kan chiang tawlh tawlh si! Chakma ramah Chhawlbuk sak te kan han ti ta dah a! Kan rama inthlan an han boycot ngam ta mai te hi a huaisar thlak lu lovem ni? Chakma hian khawvelah ram pakhatmah an nei lova, Mizoram hi an ram a ni ngai dawn lo, keini rual kan la thawk ve tek tek chhung chuan! Aw ka ti! Vawikhat chauh tal thuneihna han nei ni ila, MNF leh Congress ten a thu pawha Aoutonomous an thiah ngam loh hi ka va han thiat dawn chiang tak em! Tlak vang vang na tur pawh ni sela, Dan hmachhuanin an Vote ngei pawh hi paihsak dan ka zawng mawlh ang! Dawhkan kilpui lek phei chu hetianga min run chhung chuan ka thei ngai lovang! 

Chakma te hian tunah hian nasa takin min run a, kan khumlaizawl ngeiah pawh mutna hmun tha tha kan pe mek tih kan hria em? India ram leh NE Media-ah te chuan keini Mizote hi European Gene nei, engtin tin emaw India rama diklo taka rawn awm ve ngawt, hnawhchhuah a, kan awmna ram lama hawtir tur ang zawngin thu an chhuah a, Media kaltlangin Indo an puang mek anih hi kan hrethiam thei ngai dawn na nge maw? Khawiah nge Saptawng inti thiam rualho an awm zawh tak a, India ramah mikhual cheta an la chet reng ni? Indona hmuna cheng nih in hre lova lo la muthlu mek tan chuan harh a va hun tawh tak em!  

Kan hmeichhiate lah chu an duh an maka an khawih theih angin an la han chhuah ta dah a, chuti chung chuan kan la ngawi ta reng a, mi dawihzep chu kan va ni chiang em! An fate, an tute hnena an thuchah chu khi khi a ni a, chu chu an lehkhathiam rualte hian an chawinung mek a, chu ngaihdan chu an thanhnan tawh avangin hetiang tak hian kan chungah rilru chhia an pu ngam tawh mek anih hi! Khawnge kan Media te hi an awm tak reng chu le? Media kaltlanga Ram leh Hnam chhan hi an hna a ni tih hre thar nawn mawlh teh se! Tuikuk Issue-ah pawh kan la buai dawn chauh a, chuvang chuan hna hmasa thawh hmasak a, a hnuhnungte tana entawn tur hnutchhiah hmasak hian kan hmalakna kawngah kawngro nasa tak a su dawn tih i hre mawlh ang u! 

No comments:

Post a Comment

๐‹๐ข๐ญ๐ž๐ซ๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž-๐š๐ก ๐†๐ซ๐š๐ฆ๐ฆ๐š๐ซ ๐š ๐ฉ๐š๐ฐ๐ข๐ฆ๐š๐ฐ๐ก ๐ž๐ฆ ?

              Mihringin kawng engkima a mihring a nihna chi hrang hrang; lunglรชng thei, lunghnรปr ลฃ hin, thinrim ลฃ hin, lawma nui ลฃ hin etc...