Tuesday, August 5, 2014

CAG Report - VII


"Tunlai hriatna pung nasa lutuk kara,
Nitin a thar zela hriatna thar lo pung karah hi zawngin;
Pianpui finna hmanga thil hmuh leh hriatthiamna neih chu,
Lunghlu tha mi kawl nen a pawimawhna reng a nep bik si lo"

Social Sector kan kai hma lawkin District Council Affairs Dept lam chan hi i han hrut zawk teh ang. LADC chiah Audit Report-ah hian a lang a, Council dangah pawh diklo tak tak chu a tam tho ang tih ring ta ila, a sual tampui awm love. Mizoramah hian Alu chin hun tha chu Jan-Feb leh Oct-Nov thla hi a ni a, Alu tuh tlai avangin Rs 1 Cr chuang chu engmah lovah kan chan reng a lo ni a, a pawi ngawt mai. Kum 2010-11 khan LADC hian Mizoram Sorkar kaltlangin Alu Chi lei nan Rs 1 Cr a hmang a. Hengte hi a thlawnin Loneitute 544 te hnenah sem a ni a, 357 acre hmunah chin tura tih a ni.

Beisei dan chuan Alu Chi, 7 qtl tuh tur, 1 Acre hmunah hian Alu 40 qtl thar tur a nih lai hian Alu hi 6-7 qtl chiah thar an ni a. Tichuan, a pumpuia 1428 tonnes thar tura beisei anih laiin 250 tonnes chiah Alu hi thar a ni ta a ni. Loneitute chuan Alu Chi an dawn tur hi an dawng tlai hlein an sawi a, chumi avanga Alu thar pawh hi beisei ang pha lo anih thu an sawi a ni.

Hriat theih china Report kan ziah tawhah chuan TLAI tih hi kan hre reng mai zawng a ni a, heti tak maia kan Sorkar hnathawkte an che muang hi an thatchhiat vang anih loh chuan Hotu lian lam atanga tih tlaina a awm a ni ngei ang!

Tunah chuan Social Welfare Dept chan hi in lo bihchiang dawn teh ang. ICDS chungchang bik hi SCSS hnuaia awm niin 2nd Oct 1975 atanga kalpui tan a lo ni tawh a. Point 6 kan tarlang ang a, a sawifiahna chipchiar erawh chu tun tum atan chuan kan hmaih rih mai ang.

Kum 2008-13 chhung khan Central atanga Tanpuina lo kal zat chu Rs 199.98 Cr zet a tam a ni a, Sorkar lam erawh chuan Rs 183.17 Cr chiah hmanna tur a hria! Heng pawisate hi ICDS leh Supplementary Nutrition atana hman tur a ni. Kumtina pawisa hmanralna leh Utilisation Certificate a la inmil lo zui bawk.

ICDS bikah hian Central Assistance lo kal zaqt hi Rs 106.18 Cr anih laiin Sorkar lam hian Rs 94.29 Cr hmang angin a Expenditure Statement a siam a. Mahse a UC-ah ve thung hi chuan Rs 106.18 lai hmang zovin Statement an nei lawi si!

Supplementary Nutrition atan hian Rs 93.80 Cr Central atangin a lo kal a, Sorkar hian Rs 88.88 Cr hmang angin in tarlang mahse an UC Reportah thung chuan Rs 93.80 Cr an hmangral leh lawi bawk! Heti anih chuan a taka pawisa hman hi a tam zar zar tihna a ni a, Accounts lamah hian engti tiha pawisa tlem zawk tarlang thei nge an nih a, chutih laia Accounts Records lam aia pawisa hman tur tam ta hi khawi a mi nge tih zawhna lianpui a awm thei dawn tihna a ni.

Receipt & Payment Rules, 1983 ang chuan Sorkar leh Dept hian pawisa a dawn reng reng a hmanna turah a pe chhuak thuai thuai tur a ni a, a kutah sum hlawm kawl a nei tur a ni lo tih a ni. Audit lama a landan chuan, Kum 2008-13 chhung khan Dept hian Rs 37.21 Cr a draw chhuak a, chu chu Bank lama Civil Deposit Accounts-ah a dah lut nghal a. Thla 2-11 a liam hnuah Rs 21.71 Cr a draw chhuak chauh a ni. Pung awmin pawisa a dah hian a tuartu chu mipui, Fund lo kal chhan a te kan ni zel a ni.

Dept lam hian Tender an chhuah a, Tender Rate hniam ber an pawm duh loh avangin Rs 1.90 Cr zet chu kum 2010-13 chhunga Food Item 3 lakchhuahna tur an chawi ngawt bawk! Rate hniam zawk a awm laiin Rate sang ber ber hmangin thil a lei a, chumi avang chuan heti zat pawisa hi a chawi thlawn ngawt mai a ni. He thilah hian Director hming a langsar ber a ni. Rate hniam pawm lova Rate sang zawk an pawmchhan hi sawifiah thei pakhatmah an awm lo bawk!

AWC (Anganwadi) reng reng hian naupang 40 a dawl zo tur a ni a. ICDS lam hian AWC 19880 chu Central atanga tanpuina nen kum 2008-12 chhung khan sa zo angin a in report a. Mahse AWC 108 lek an check-ah pawh hian 54 zette chu NGO Buildingah an lo khawsa mai mai tih hmuhchhuah a ni a. AWC a bungrua awm tura tih, Indoor/Outdoor Activities tihna hmunawl, Playing materials, Electric leh tui lam reng reng pakhatmah an awm lova, siam an ni lo a ni. SNN lam bikah pawh hian hmanrua kimlo a tam em em leh zel a ni! Naupang ho hian an dawn tur ang leh hmanraw neih tur ang nei ni sela, changkang tak tak, manto tak taka nau awmtlei hi a lo ngai hauh dawn lo a lo ni reng mai!

Naupang hria hun (Feeding days) inkar rei zawng hi ni 15 atanga ni 192 a ni tih hmuhchhuah a ni bawk a. Kum 2011-13 chhung khan hun tihkhawtlai engmah Sorkar lam hian a awmlo an ti chungin an han enchian chuan a lo awm teh meuh mai a lo ni a. Food Items an lei reng reng hi pekchhuah mumal a lo ni miah lo a lo ni! Khawiah tak chuan awm ang maw?

Supplementary Nutrition hnuaia Eitur reng rengte hi an that leh that loh check vek tur anih lai hian chutianga hmalakna awm reng reng hmuhchhuah a ni lo bawk.

Tun tumah chuan duhtawk leh ta phawt ila, a dawt lehah chuan chipchiar deuhin School Education kan bihchiang ho leh dawn nia.

No comments:

Post a Comment

๐‹๐ข๐ญ๐ž๐ซ๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž-๐š๐ก ๐†๐ซ๐š๐ฆ๐ฆ๐š๐ซ ๐š ๐ฉ๐š๐ฐ๐ข๐ฆ๐š๐ฐ๐ก ๐ž๐ฆ ?

              Mihringin kawng engkima a mihring a nihna chi hrang hrang; lunglรชng thei, lunghnรปr ลฃ hin, thinrim ลฃ hin, lawma nui ลฃ hin etc...