Engtin nge kan inpumkhat theih ang ?

Khawvela mihringte inpawhtawn thei lo va an awmna hmasa ber chu Babel in sâng an sak laia Pathianin \awng hrang \hiaua an zavaia a \hen darh \um kha a ni. Chu chuan chiang taka a tarlan nghal chu, \awng khat hmang lo chuan inpumkhat theih a ni tak tak lo tih hi a ni.

Ram ropui America-ah khuan hnam hrang hrang an tam hle a. African American, Asian American, Latin American, Chinese American etc an phu noh noh a ni ber. Mahse, chung mite zawng zawng chu \awng pakhat hmanga phuar khawm an ni tlat.

Chinese mipui tluklehdingawn chuangte khian Mandarin an hman tlat avangin an inpumkhatna a \ha hle a. Chutih rual chiah chuan mihring tluklehdingawn chen vena tho India ramah erawh inpumkhatna tak tak a awm thei miah lo thung.

Punjabi mi leh sa tân Chennai khawpuiah Tamil \awng thiam loh chuan zuk tlangnel theih a ni ngawt lo. Assamese mi leh sa tân Bangalore khawpuiah Kannada thiam loh chuan zum tlangnel viau theih a ni ngai lo a nih hi.

Lushai hnam anga hriat kan nih laiin he Lushai hnuaiah chi peng tam tak, \awng inang lo hmang hnam tam tak kan awm a. Aizawl leh Lunglei lam mi tân Mara \awng thiam miah lo va Siaha-a va zin chuan kan va mikhual dui mai a ni.

Tunah hian Mizo \awng kan tih tak bera hi a inzial mum chho ve bek bek a. Mahse, harsatna nasa tak a tawk ta tlat a ni. Chu harsatna a tawh chhan bulpui bera chu a hmangtu tam ber Mizote kan nih laiin mawhphurtu kan nihzia hria erawh an la tam si lo.

English \awng hausak chhan ber chu hnam hrang hrang \awng a sengluh thiam vang mai a nihzia kan sawi chamchi lai hian engvangin nge chu tawnhriat chu kan la hman \angkai theih si loha kan la buai kan la buai?

Mara, Kuki, Paite, Lai, Pawi, Hmar, Hualngo etc \awngte hi a tam thei ang ber Duhlian \awng kan tihah hian kan sengluh thiam a ngai ta. Engvangin nge Duhlian \awngah kher kan sengluh ang a, Duhlian hi kan hnam \awngah engvangin nge kan hman ngawt ang?

Zo hnahthlak hmun hrang hranga awmte lung tilêngtu inang tlang ber chu Aizawl niin kan Jerusalem kan tih, kan Inpui tia kan inlungrual vang hian a ni. Kan ram neihchhun liau liau, khawvelin Mizote lam a hawi chang apianga a thlir \hin chu Zoram hi a ni zel dawn tlat a ni.

Chuvangin inpumkhatna kan sawi rual chiah hian a hlawhtlinna chu tlawm ngamna zelah a ni tih sawi lan hi tihmakmawh a ni lo thei lo. Inpui nghaktute hian an mawhphurhna an hlen zo lo em em tih tumahin kan hai lo.

Inti Mizo ta bik hliah hliaha inngaihna neiin tlema \awng pai deuh tawh phawtte hmuhsit chingtu keimahni ngei kan la nih miau avangin inpumkhat kawngah pawh harsatna siamtu lian ber a ni reng a ni. Kan \awng hi a dik ber la ti nulh nulh duh kawi tinah an la kàt nàwk a nih hi.

Mahse, YMA, MZP, MSU etc kaltlangin theihtawp chhuaha he harsatna chinfel tuma hma la rengtu an awm miau avangin engtikah emaw chuan a ram pum angin kan la harh chhuah ngei a beisei awm a. Inpumkhatna pawh kan ban phak maiah a awm \an mek a nih tak hi.

Chutih reng lai chuan’Eng a’ hmang ve lote pawhin mawhphurhna lian tak an nei ve tho. In hawng duh miah lo va mahni chenna hmun zim tê bak ngaihtuah pel duh tlat lo mi tam tak an awm ve tho a nih hi. He kan hnam lo ding chhuak turah hian hnam bil lo la vâwngtute hi an hnawksak hle.

Heng mite thinlungah hi chuan inpumkhatna hian thu a sawi tam lua lo tlangpui zel a. Nakin hun an dawn phak duh lohna hi mahni hma an sialna rah liau liau a ni. He inpumkhatna kan sawi hi kan tu leh fate, chhuan lo la awm turte tân a ni tih kan hriat a va pawimawh êm!

He kan inpumkhat theihna tur chuan Chittagong Hills, Chin Hills leh Lushai Hills-a chengte hian a huhoa vawi tam tak Seminar kan neih tlan fo a, ruahmanna kan siam tlan a ngai ta a. Engtin nge \awng khat hmang tlang turin chi peng hrang hrang \awngte hi Duhlian \awngah kan sengluh ang tihte hi vawi tam ngaihtuah tlana sawiho a ngai dawn a ni.

Chutiang duh lo an awm a nih pawhin a duh apiangin hma kan la mai tur a ni ang. Duh lo na nâ nâ chu inthlem inthlem mi a ni ngai lo. Mahse, a duh lo na nâ nâ erawh tu hriat lohin an ral tial tial dawn tih hi histawri a\anga kan hmuh theih, kan lo hriat tawh hnu a ni tih kan hai tur a ni lo ang. Thinlung inhawng tak kan neih tlan hmasak zet a ngaihzia hi kan sawi tam hle a ngai a nih hi.

Chhimbal mawina chu rawng chi sarih inlungrualna mai a ni a. Kâwlkil mawina pawh rawng chi hrang hrang inrem tlannaah mai a ni. Chutiang bawkin chi peng hrang hrangte \awng hmun khata an luanzana chu kan hnam mawina leh hmuhnawmna, kan inpumkhatna lungphum tihnghin rual loha kan siamna tur a lo ni reng a lo ni e.