𝐓𝐡𝐞𝐨𝐥𝐨𝐠𝐢𝐜𝐚𝐥 𝐃𝐞𝐛𝐚𝐭𝐞 – 𝐓𝐫𝐢𝐧𝐢𝐭𝐲 𝐯𝐬 𝐎𝐧𝐞𝐧𝐞𝐬𝐬.

Tunlaia sawi hlawh tak, Dr PC Biaksiama leh UPC Pastawr thu inchuh chungchang thuah hian ngawi reng ila mi fing kan ni mai tur. Mahse, kan Baibul-ah chiang takin hun hnuihnunga thil thleng tur a sawi, zirtirna dik lo lo awm tur thu avang chauh zawkin, ât kan so dâwn a nih ber hi. Dr Biaksiama hian hniak phawi hauh lovin UPC kohhran chu kal sual tiin a puh thlu der a. Chu chu UPC lam hian ngaithei lovin an chhanglet ve hmiah bawk.

Ţ𝐨𝐛𝐮𝐥 – Pathian pakhata mi nung pathum (Trinity) Thurin hi Tertulian-a vawrh chhuah niin, Trinity tih thumal hmang hmasa bertu erawh Theophilus-a, Antiokei khuaa mi a ni thung. Ani hian BC 2-naah khân he thumal hi a lo sawi ri tawh a ni. Mahse, Thurin anga rawn vawrh lar bertu erawh Tertulian-a tih hi khawvel pawm dan a ni.

Oneness Thurin ve thung hi chu kum 1913 khân N. America ram aţanga rawn vawrh chhuah niin alang thung. Kohhran thurin inhnialna aţanga lo chhuak a nih dan chipchiar sawi ka tum lem lo a. A tlângpui kan hriat theih nân heng Thurin pahnih ţobul hi heti hian ka han tarlang mai a ni tih kan hre dâwn nia. 

𝐊𝐚 𝐡𝐫𝐢𝐚𝐭 𝐭𝐡𝐢𝐚𝐦 𝐯𝐞 𝐝𝐚𝐧 – Lal Isua vana a lawn dâwn khân a zirtirte hnenah, “Hnam tina mi zirtirahte siam ula, Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim hmingah chuan baptis ula” tiin thu a pe a. Lal Isua thu sawi ka han ngaihtuah châng apianga ka rilrua lo lang ziah chu, eng vangin nge Lal Isua hian mi pathum hming a lam a, chung mi pathumte chu mi inang, intlukpui, sang bik leh hniam bik awm chuang lo, angkhat anga a sawi tih hi a ni.

Vana a lawn hnua amah lo la ringtu tur apiangte chu mi pathum hming kher lama baptisma chantir turin a zirtirte thu a pe tlat hi, ngaihtuah chian ngai lai tak niin alang tlat a ni. Pathian hi mi nung pakhat chauh lo ni ta se, eng vangin nge mi pathum hming a lam rik lawi si? A nih loh leh heng mi pathum hming a lam rikte hi mi inang, nihna thuhmun ni ta se, eng vangin nge hming hran ţheuha a lam si?

Pathian ve meuh chuan midang hming lam ri tel khera ringtu a siam a rinawm si loh. Ama hming kha ringtu siam nân a tâwkin a rintlâk êm êm tur a ni si a. Thil buaithlâk deuh ta chu, Thuthlung Hlui hunah khân Pathian chu pakhat chauh a ni tih chiang takin a inziak tlat hi a ni. Chuti chung si chuan a fapa a rawn piantir dâwnah meuh chuan a aiawh, Thlarau Thianghlim a rawn tir tlat lawi si. “Mari neih hi hlau suh, a nau pai lai chu Thlarau Thianghlim laka mi a ni asin” tiin Josefa hnenah thu a rawn hrilh tlat a nih kha.

Thlarau Thianghlim laka mi a nih si chuan, Isua kha Pathian fapa zawng a ni chiah lo deuh tiin kan hnial thei dâwn tlat. Pathian chuan a Thlarau Thianghlim a rawn tir alawm kan ti dâwn a nih chuan, Lal Isua berin chu Thlarau Thianghlima chu Pathian laka mi hrang, amah Isua ngei lakah pawh mi hrang angin a sawi tlat lawi si. Isua ngeiin, “Ka kal in tân a ţha e, ka kal loh chuan Thlamuantu (Thlarau Thianghlim) chu in hnenah a lo kal dâwn si lo. Ka kal erawh chuan in hnenah ka rawn tir ang” tiin, Pathianin Thlarau Thianghlim Mari hnena a tir ang bawkin, Lal Isua pawhin kan hnenah Thlarau Thianghlim a rawn tir ve leh ta a nih hi.

Heng thute aţanga lang chiang êm êm chu, Pa, Fapa leh Thlarau Thianghlimte hi mi hrang ţhiau ni siin, inzawmna an nei tlat tih hi a ni. He thu hi kan hnial dâwn a nih ngai chuan, Pathian thu kan hnial tihna tluk a lo ni tawh ang. Kan hmelhriat loh ber (ti mai ang) Thlarau Thianghlim lah chu Lal Isua meuhin, “Thlarau Thianghlim meuh sawi chhia chu ngaihdam an ni lo ang” a la ti tak deuh deuh a! Tin, Pa, Fapa leh Thlarau Thianghlimte hna chanpual hi a inang lo vek tih kan hre thei bawk. 

Pathian chu Thlarau a ni a, tu mahin a hmêl hmua nungdama awm thei an awm lo tih thu Mosia hnenah Pathian ngeiin a sawi a. Chuti a nih si chuan, Thlarau Thianghlim kan tiha hi Pathian chu a ni mai dâwn lo’m ni ti ta ila. Baibulah Thlarau Thianghlim chu Pathianin a thil ruahman hrang hrangte ti hlawhtling turin a tir lawi si. Chu mai bakah Isua ngei pawhin vana a lawn hnuah, he khawvela amah ringtute thlamuan turin a rawn tir tih kan hre bawk si. Pathian leh Isua aiawh zotu chu, Pathian leh Isua tluk a ni tih loh rual a ni lo.

 
Tichuan, Pathian chu pakhat a ni tih chiang takin kan hria. Mahse, chu Pathian kaihhnawihah chuan Lal Isua leh Thlarau Thianghlim hming an rawn lang ve zel tih Baibul kal tlang ngeiin kan hmu a, hnial rual a ni lo. Lal Isua hi Pathian nen thuhmun an nih lohzia chiang taka lantirtu chu, thihna hneha a rawn thawh leh hnu khân, Lal Isua kha tu emaw chuan, ‘Hming zawng zawnga Hming Chungnungber’ a pe ta a nih kha. Tin, ‘Lei leh vana thuneihna zawng zawng ka hnenah pêk a ni tawh’ tiin Lal Isua khân tu emaw hnen aţangin thuneihna a dawng tih chiang takin kan hmu thei bawk. 

He tu emaw kan sawia hi Juda-te Pathian Jehova lo midang tu mah an awm thei lo. Van ram kan thlen hun tur ka ngaihtuah châng chuan, Pathian thuin mi tu mahin Thlarau a nih tlat avanga Pathian an hmuh theih dâwn loh laiin, a aiawhtu Lal Isua erawh lalţhutthlenga a ţhu kan hmu ngei dâwn tih Baibulin chiang takin min hrilh si a. Isaia inlârna thu hi kan ngaihtuah tawh ngai em? Mi pakhat, lalţhutthlenga ţhu a hmu a. Chu mi chu vantirhkoh thla 6 neite’n, “A thianghlim e, a thianghlim e, a thianghlim e” tiin, vawi thum zel an au a. Pathian a thianghlim e, Isua a thianghlim e, Thlarau Thianghlim a thianghlim e, tia an sawina tiin kan sawi thei ang! 

Pathian leh Isua hi mi pa hnih an nih lanchianna Baibul châng tam tak awm zingah, “Miin mi hmangaih chuan ka thu a zawm ang a, ka Pain ani chu a hmangaih ang..” tiin a sawi a. A la tawp mai lo, “A hnenah KAN lo kal ang a, a hnenah KAN awm reng ang” tia Johana 14:23-in a sawi aţang hian hnial rual lohin mi pahnih an nihzia a hriat theih a nih hi. Han hnial leh ngaihna chuang reng kei chuan ka hre tawh lo. Pathian hi Thlarau a ni tih Baibulin a sawi a. Chuti a nih si chuan eng vangin nge Pathian Thlarau chuan etc tih ţawngkam hi Baibulah a chuan leh ţhin? Chhan dang a awm thei lo.

Mahse, chutih mêk lai chuan Pathian leh Isua chu mi thuhmun, angkhat an nih lawi sizia Baibul vekin min hrilh chiang hle si. “Tu pawh mi hmu chu kei mi tirtu hmu a ni. Tu pawh mi ring chu kei mi ring a ni lo, mi tirtu ring a ni zawk e” tiin Isua ngeiin a sawi a nih hi. Chu amah tirtu chu tu nge a nih tih Isua vekin heti hian a sawi leh bawk. “Keimaha phuahchawpin ka sawi lo, Pa mi tirtu chuan ka sawi tur leh ka hrilh tur hi thu mi pe zawk a ni” tiin, Pathian tirha he khawvela lo kal a nihzia hnial ngaihna reng awm lovin a sawi a nih hi. 

Ramhuai, vantirhkoh kal sualte meuh pawhin Lal Isua hi Pathian fapa a nihzia, “Isu, Pathian Chungnungbera fapa, kei leh nang eng nge kan inzawlna?” ti meuha an hriat chian êm êm lai hian, chung ramhuaite vek chuan Isua chu, “Nang ka hria a che, Pathian mi thianghlim i ni e” tiin Pa leh Fapa chu mi thuhmun an nihzia an hai mawlh lova nih hi. Heti chung pawha sawi dan danga sawi theih kan la nei a nih ngai chuan, Baibul kalhtu, Baibul thu lo anga thil nihna sawi kan awm tihna a ni ngei tawh ang.

𝐙𝐢𝐫𝐭𝐢𝐫𝐧𝐚 𝐡𝐢𝐦 𝐥𝐨 – Lal Isua kha he khawvelah min chhandam turin a lo kal a. Mahse, min chhandam hman lo. Hei tluka zirtirna dik lo leh zirtirna hlauhawm a awm leh thei tawh chuang kher lo ang. Hawh u, i fimkhur hle teh ang u. Kan kohhran leh kan kohhran thurin kan ţan luatna kawngah, kan ngaihdan leh pawm dan mila Baibul her mil zel kan tumna takate hi hun hnuhnunga zirtirna dik lo, tluksanna thlentirtu an la ni ngei dâwn tih kan hriat a hun tawh hle si a!