Friday, November 24, 2023

๐“๐ก๐ž ๐‘๐š๐ฉ๐ž ๐จ๐Ÿ ๐‹๐ฎ๐œ๐ซ๐ž๐œ๐ข๐š ๐›๐ฒ ๐–๐ข๐ฅ๐ฅ๐ข๐š๐ฆ ๐’๐ก๐š๐ค๐ž๐ฌ๐ฉ๐ž๐š๐ซ๐ž




๐“๐ก๐ฎ๐ก๐ฆ๐š - 510 BC niin Rome sipai hotu Sextus-a, chutih hun laia Rome lal Lucius Tarquinius-a fapa ni bawk chuan nu zahawm leh hmelลฃha tawpthang, a sipai pui Collatinius-a nupui Lucrecia chu a chenna in aลฃanga ru chhuakin a pawngsual ta a.

Lucrecia-i chuan a pa leh a pasal kovin amah pawngsualtu laka phuba la ngei turin thu a intiamtir ta a ni. Tichuan, amah pawngsualtu hming sawi chhuakin, chemte a la a. Amah leh amah a invit hlum zui ta a ni.

Lucrecia-i pa leh a pasal te chuan Rome mipuite thinlung chawk thovin, an lal chu an paihthla ta a. Tichuan, a vawi khat nรขn Rome chu mipui rorรชlna hnuaiah a lo awm phah ta a ni. He thil thleng chungchang hi William Shakespeare-a chuan, Narrative Poem (thawnthu anga phuah hla hril) hmangin a lo phuah chhuak ta a ni.

๐๐จ๐ž๐ญ๐ซ๐ฒ ๐™๐ข๐š๐ซ๐š̂๐ง๐  - He hla hrilah hian Stanza (hla chรขng) 265 zet awmin, stanza khatah hla tlar 7 zel an awm a. A vaiin hla tlar 1855 zet an awm tihna a nih chu! Shakespeare-a hian Lucrecia phuah nรขn Rhyme Royal a hmang a ni.

Chaucer-a khรขn 'Troilus and Criseyde' narrative poem-ah he poetry ziarรขng hi a hman bawk avangin, a chรขng chuan Troilus Stanza tih a ni bawk ลฃhin.

Rhyme Royal-ah chuan hla chรขng tinah tlar 7 zel awmin, a rhyme scheme chu ababbcc a ni. Iambic Pentameter (thumal pahnih ri sรขng leh hniam a rem) hman niin, tlar tin hi lambi 10 zel hmanga rem a ni.

He hla hrilah hian zirlai ลฃha tak tak thur chhuah tur a tam hle a. Chutih rualin thu leh hla mawina leh rilna, Shakespeare-a zia hmuh tur hla chรขng tinah an awm bawk. Narrative poem lamah hian Mizote hi kan la pachhe hle rih chu a nih hi.

๐…๐ข๐ ๐ฎ๐ซ๐ž ๐จ๐Ÿ ๐ฌ๐ฉ๐ž๐ž๐œ๐ก - Lucrecia kaltlang hian Shakespeare-a thu thiamzia, hla rua a chheh thiamzia kan hmu chho leh mawlh mawlh a. Tlem azawng lo tarlang ta ila.

Hla tlar tina thumal hmasa ber consonant thumal hmanga rem phei diat diat, Alliteration hmuh tur tam tak zingah hla hril chรขng 9-na hi lo en ta ila.

From Venus’ doves doth challenge that fair field;
Then virtue claims from beauty beauty’s red,
Which virtue gave the golden age to gild
The coward captive vanquished doth yield
So guiltless she securely gives good cheer

Tlar hmasa berah dd leh ff hmanna hi kan hmu em? Doves leh doth, fair leh field kan hmu a. A dawtah bb, a dawt lehah ggg, chutiang zelin cc, sss, gg consonant hman nawnna kan hmu a nih hi.

Sapin Anaphora an tih mai, thumal inang hmanga ลฃawngkam khat (clause) rem pawh hmuh tur an awm nual.

Hla hril chรขng 7-naah hei hi kan hmu -

His honour, his affairs, his friends, his state

His tih thumal hman diat diat a nih dan a lo lang a. Hla hril tlar 588-naah pawh my tih hmanna kan hmu bawk -

Be moved with my tears, my sighs, my groans.

Hla hril tlar 981-985 chhova 'Let him have time' a hman dante hi pui tak a ni!

Let him have time to tear his curled hair,
Let him have time against himself to rave,
Let him have time of Time’s help to despair,
Let him have time to live a loathed slave,
Let him have time a beggar’s orts to crave.

Sapin Apostrophe an tih, hmuh theih loh thil, mihring boral tawh, hmun bik suangtuahna leh va sawinna kan hmu nual bawk.

A chunga thil thleng rรขpthlรขk tak vanga Lucrecia-i lungchhiatna thu hla puanchhuah nรขna, Apostrophe a hman dante mawlh hian min ti mรผr sรฉng sรฉng thei nia maw le!

Opportunity, Time leh Day a hman dan hi lo en ve teh -

O Opportunity! thy guilt is great,
Mis-shapen Time, copesmate of ugly Night,
Revealing day through every cranny spies...

Tehkhinthu, metaphor a han hman dante mawlh hi a themthiam thlak teh asin!

Unlock’d the treasure of his happy state,
What priceless wealth the heavens had him lent

tiin, Collatine-a nupui tehkhin nรขn treasure leh priceless wealth a han hmang zaih a, a nupui hlutzia leh chawimawi thiamzia hi!

Sable Night, mother of Dread and Fear

tihah Zan thim chu Nu angin a rawn tehkhin hlauhawm thiam zet mai.

Shame folded up in blind concealing night,
When most unseen, then most doth tyrannize

tihah thung chuan mi nunrawng ber tehkhin nรขn Shame a rawn hmang thung a, a hmang fuh teh e!

Thumal inletling thรกwk hmanga thumal awmze nei phuah kawngah Shakespeare-a chungnunzia kan hmu leh a. Oxymoron mawi zet zet a hmanna lo en ila -

earthly saint,
poorly rich,
O modest wantons! wanton modesty!

Personification, thil hmuh theih loh emaw eng thil emaw hmanga mihring khaikhinna/tehkhinna a hman dan lo en ta ila -

And wilt thou be the school where Lust shall learn?
Must he in thee read lectures of such shame?

tihah hian tisa chรขkna รขwmkhauh tak chu, zirlai naupang angin a rawn khaikhin/tehkhin zaih mai a nih hi!

Shakespeare-a aia thu uar (hyperbole) thiam, imagery hmang thiam ka la hmu lo. A hnuaia hla chรขng ka chhiar zawng ringawt pawhin, ka mitthlaa ka thil hmuhte chuan min ti mur sung sung thei nia maw le!

O comfort-killing Night, image of hell!
Dim register and notary of shame!
Black stage for tragedies and murders fell!
Vast sin-concealing chaos! nurse of blame!
Blind muffled bawd! dark harbour for defame!

E khai! Rin aiin a lo thui leh ta duah mai. He hla hril kal tlanga zirlai ngaihnawm tak takte pawh kan la en hman si lo. Hla thu mawi tak takte lah ka la phawrh bawk si lo. Lucrecia-i phuba lak a nih dante pawh!

Eng pawh ni se, nidangah chungte chu kan la thlir za leh thei turah ngai mai ang aw. A mood-a chen hi a awlai ta lo hle a. Ka ลฃhiannuin duhsak taka Complete Works of Shakespeare mi leisakna pawh, kum tam a ni ta.

Lucrecia bakah Venus & Adonis-te hi han thlurbing a chรขkawm takzet a. Mahse, khรขwl thluak nei khawvelah, Social Platform hrang hrang avangin thu leh hla chhiar peih tak tak kan vรขng ta hi, a pawi ngawt a lo ni e.

No comments:

Post a Comment

๐‹๐ข๐ญ๐ž๐ซ๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž-๐š๐ก ๐†๐ซ๐š๐ฆ๐ฆ๐š๐ซ ๐š ๐ฉ๐š๐ฐ๐ข๐ฆ๐š๐ฐ๐ก ๐ž๐ฆ ?

              Mihringin kawng engkima a mihring a nihna chi hrang hrang; lunglรชng thei, lunghnรปr ลฃ hin, thinrim ลฃ hin, lawma nui ลฃ hin etc...