Friday, July 11, 2014

Selam Buaina ka hmuhdan

Date 23 May 2013 tlai lam khan Selam panin Human Rights Hotunu Ruatfela Nu leh Prism hruaitute nen kan va kal ve a. Kalkawngah hian MSU lam leh News lama thawkte nen kan intawk nual a. Selam kan va thlen ve meuh hi chuan buaina a lo tawp fel vek tawh a, mahse kan duh ang ang zawhna zawh tur an lo la awm tho avangin zan kan va riak a, a tukah mipui nen inkawmna tawite neiin zingah kan rawn haw leh ta a ni. Hawn kawngah hian sipai lam leh sorkar lamte nen pawh inbiak hona tha tak mai kan nei thei a. Heng ang buaina chhuakah hian lehlam pawl chauh thu hriat hi a khingbai duh ang reng hle a, sorkar lam thuneitu ten tha taka min dawnsawn zel avang leh kan duh ang min hrilh zel theih avangin a lawmawm hle a, thudik ka hriat ang ang ka han tarlang dawn a ni.
Buaina intan chhan bul ber ni lovin buaina lo alh chhuah chhan ber chu a ruka thingzai, a ruk veka sorkar lamin ruk chhuah an va tum vang a ni. Kum 2010 khan sorkar leh Selam mipuite hian inremna neiin Selam khua hi Lengteng Sanctuary atan sorkarin a la ang a, chhungkaw tin hnenah Nuai 10 theuh a pe ang. He an inremna ang chuan 2012 ral hma ngeiin sorkar hian a chanpualte hi a ti hlawhtling tur niin ziak a ni. Hei bakah hian sorkar hnathawk an duhna hmuna sawnchuah te, Biakin hmun tur pek tih thlengin a awm a ni. Sorkar lam hian engtin nge maw Selam ho hi Nuai 10 leka an bumthluk theih tih hi a mak viau reng a. An inremnaah hian an VC member pakhat chuan seal a lo chhut hnan tawh a, hepa hi a inchung Selam mipuite hian an vawm pawh sak vek a, amah pawh hi an hnawtchhuak nghe nghe a, tunah chuan Aizawl lamah a awm tawh nghe nghe a ni. Hei hi Selam mipuite hian an zep tlat a, mahse a tawpah chuan a lo lang chhuak ta tho tho a ni.

Inremna atan hian chhungtin tih theih hian an hming an sign ngei bawk a, chubakah mi thenkhat chuan Gas hial an dawng tawh bawk. Mahse kum 2012 ral hnua sorkar lam atanga engmah an la dawnloh avangin Gas pawh hi an pekir leh ta a, hemi hnu hi chuan an harchhuak tlat tawh mai a, inremna siam zui pawh an duhtawh lo a ni. Lengteng Sanctuary atan hian sorkar lam hian thil a lo ti nasa hle mai a lo ni a. An khaw thenawm Ngopa te, Tualcheng te etc leh an ramri puite hnenah tanpuina thil chi hrang hrang a lo pe tawh a, mahse heng khua ten sorkar an pek ram ho hi Selam ram nen chuan a that dan khaikhin chi pawh a ni lo. Chhe tak tak vek hlir a ni a, chuvang chuan heng khuate nen hian zai khata luantir chi an ni lo niin a lang. Sorkar hian Builum mipuite kha nasa tak maiin a lo bum tawh a, chumi chhunzawm nan chuan Selam mipuite pawh hi a theih ang angin bum a lo tum tih a chiang hle mai.

Buaina lo chhuah ni khan E&F Staff te khan a rukin khawdai, hla ang reng tak a thingzai ruk kha a rukin an va phur ru a, feh hawng lamin an lo hmu si a, khaw mipui an va pun a, buaina a lo chhuak ta a ni. He buaina-ah hian E&F Staff te an tlawm hnua Selam mipuite chetdan hi thiam chi a ni lova, an demawm em em zawk a ni. Thingzai neitu mi tam vaklo te hian he khua hi an thuhnuaiah an dah tih a chiang hle a, an thu leh hla tello phei chuan ro pawh an rel tha ngam lo hial reng a ni. Mahse engvangin nge E&F, Tualcheng hian a ruka thingzai va lak an tum, engvangin nge an hriat reng thingzaitute hi an man ngam loh? Tualcheng a E&F hotute hi zu heh tak tak an ni tlat mai a, kan va tlawh lai pawh hian an rui viau reng a ni. Engvangin nge sorkar hian hmasawnna chhuanlama a ram mi leh sa dik takte hi bum a tum tak mai? Engvangin nge sorkar lam hian an inremna anga Nuai 10 hi pe mai lo nge a nih?

MSU lam ten an tarlan Allocation ngaihtuah rang rawhse tih hi Selam mipuite duhdan a ni tawh lova, an khua atang hian chhuah an tum tawh lo hle mai. Sorkar hian 120 Bigha atangin 80, 60-ah ram kan la ang ti mahse, a tira an inremna ang tho khan Map hi 60 biala siam danglam a la ni lova, Paihte awmna khua anih avang hian sorkar hian a ngam tih a lang chiang hle bawk. Sub-Hqrs YMA nen inremna kan nei an tih pawh hi an mi leh sa an man, an lo chhuah theih nan tan lo lak an tiamna kawnga inremna a ni a, sorkar nena an thubuai lama inremna pakhatmah a la awm lo tih kan hriatpui a tha awm e. Chuti anih chuan buaina hi a la tawp dawn lo tih a lang reng mai.

Sorkar hian Selam mipuite hi an ram neih hlut zawng te, an in leh lo hlut zawng te, an thlai ilo hlut zawng te chhut chhuah sak lo hian an zavai hian Nuai 10 in a hrut rual vek a. Chu chu inbumna lian tak a ni. Development a kal dawn chuan mipuite hian kan tawrh chin a awm bawk tur a ni ngai e. Mahse ram changkang, Communist ram ni lo angah hetiang a mipuite dikna palzut a ni fo mai hi sorkar hian a ching dawklak tih kan hriat a tha a.  Saikhumphai ho pawh kha Vaphaiah in rang va tur dah a ni vek tawh e tiin ziak meuh in order an chhuah ngam a nia. Chubakah Builum ho khawpa hnenah khan Nuai 100 pek intiam reng chunga tun thlenga pek loh a la ngah zia mipuite hian kan hriat a tha bawk. Hmasawn a duh chuan dik takin hmasawn tum mai rawh se.
Mipuite hriat chak intihbuaina hi tlem tarlan ka duh bawk. Selam mipui bei tura sorkar heti tak maia a thawkrip hi a mak kan ti tlang viau mai a. Motor an hal ni hian driver hi Selam mipui, naupang thlengin an khawih na viau mai a, E&F Force lam pawh an tlawm chiang hle a. Chu chu sorkar lama an report na-ah an sawi na viau a ni mai thei e. Khawchhung intihbuainaah hian Police lam hian a tirah mitangte hi man mai a, buaina chhuahloh nan tan an la viau a, SDPO Khawzawl pawh a hmalakna kawngah a fakawm viau a ni. Mahse, mipuite hi an intiamrual laklawh a, Police riltamte eitur tak ngial pawh lei an phal lova, tui intur pawh an pe duh lo hial a ni. Tha taka thu hrilh an theih tak lovah chuan sipai an thawk ta reng a, an thawkrip chungchuang khawp mai!
Video atanga a landan chuan Selam mipuite hian a hmalamah hmeichhia leh nunau an dah a, mipa lam a hnungah an awm tlangpui a. Sipai lam zingah zui rui kam nam an lo awm bawk nen an duh ai chuan an inkhawih na ta a ni ber a. Hmeichhe thenkhat hruai hranga an vuak tak pawh an awm a, pitar thlengin kut an thlak tih an hliam atangin a chiang khawp mai. Chutih rual chuan mipuite, a bikin hmeichhia te hian sipai lam pawh hi an bei nasa ve hle tho! An buaina chungchangah chuan ti khan duhtawk phawt mai ang. 
Selam mipuite hian Dan leh Hrai an hriatlohna hmachhuana pawi an khawih hi a pawi em em a, thiam tur pakhatmah an awm lo. Sorkar lamin Selam mipui mawlna leh hriatlohna avanga bum a tum hi a pawi em em a, ching tawh lo sela a lawmawm hle ang. An thilsual tih avanga man an tawk hi hrethiam sela, sorkar pawh hian Lengteng Sanctuary siam zui zel a tum anih pawn ngaihtuahna thar hmang rawh se. Pu Hawla tawngkam hi dikna lai awm mahse, mipui bum an tum tih hi mipuite vek hian i hriatpui ang u khai. Builum lama Nuai 100 pek an tiam pawh pe tha thei hlei lo khan tunah hian Selam mipui Nuai 10 pawh an intiamna angin an pe thei lo tih kan hre si a.

No comments:

Post a Comment

๐‹๐ข๐ญ๐ž๐ซ๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž-๐š๐ก ๐†๐ซ๐š๐ฆ๐ฆ๐š๐ซ ๐š ๐ฉ๐š๐ฐ๐ข๐ฆ๐š๐ฐ๐ก ๐ž๐ฆ ?

              Mihringin kawng engkima a mihring a nihna chi hrang hrang; lunglรชng thei, lunghnรปr ลฃ hin, thinrim ลฃ hin, lawma nui ลฃ hin etc...