Friday, July 11, 2014

ARTICLE 370 Chungchanga Inhnialna Hi!

Tunhnaiah India ram inthlanpui neih a ni a, BJP chuan hneh takin Sorkarna siam in party mal a sorkarna a siam theih bakah an thawhpuite nen phei chuan MP an ngah mah mah a ni lo maw tih turin Sorkarna an siam thei a. Hei vang hi nge ni, an Sorkar atanga ni rei lote ah Prime Minister’s Office enkawl tura ruat Jitendra Singh leh Jammu & Kashmir Chief Minister Omar Abdulla te thu a inhmu lo nghal pang mai a, an thu a inhmuh lohna ber chu Article 370 chungchangah a ni.

       PMO enkawltu tura ruat Jitendra Singh, Minister of state hian India ram hmun dangte anga Central in J&K a thuneihna pumhlum a nei lo chu ngaimawh awm a tih thu sawi in, he Article hi siam that a duh thu a sawi chhuak a.

Hei hi chhangin J&K Chief Minister Omar Abdullah chuan, Article 370-na hi awm lo se chuan J&K hi India ram bung pakhat zingah a tel lohna a rei tawh ang a ti ve thung a. Hei hian India ram ti ti a luah nghal. Mi hrang hrangin Article 370 na chungchangah hian an ngaihdan an sawi chhuak hlawm a, BJP te thulakna leh an chakna hnar ber pakhat RSS hotu chuan Article 370-na hi a awm emaw awm lo emaw, J&K hi India ram bung khat ani a, a ni reng bawk ang. Article 370-na in a humhalh avang chauh a India ram a awm an ni lova, India ram bung khat an nihna hi eng mahin a ti danglam ngai lovang a ti hial a ni.

Hetianga mi 2/1 tawngkam avanga India ram politics leh mithiam te ngaihdan hrang hrang lo irhchhuah theihna Article 370 na hi engnge a nih chiah lo thlir hmasa i la. India ram ropui takah hian Mizote hi hnam dangin an duh duh a an tlawh pawh a, sumdawnna leh thil dangte an rawn tih mai mai theih lohna turin a bika humhalhna dan (ILP) kan nei a. Hetiang hian Jammu & Kashmir pawh hian in hung bikna dan an nei a, chu chu India constitution a Article 370-na ah ziak a tarlan a ni a. He dan avang hian J&K ah hian Central hian a duh duhin hma a la ngawt thei lo thin a ni.

India ramin British awpna hnuai atanga zalenna a neih chiah khan Pakistan pawhin a nei ve nghal a. Jammu & Kashmir hi India ram a rinluh a nih laiin a mi chengte leh Pakistan te chuan a duh lo hle a, hei vang hian India in Independent a hmuh hnu a Indona a hma chhawn hmasak ber chu J&K inchuh a Pakistan nen inbeihna kha a ni a. India hian hnehna changin, J&K pawh hi India ramah rinluh a ni ta zel a. Mahse khatihlai a India Prime Minister Jawahar Lal Nehru leh J&K a Lal, Maharaja Hari Singh te chuan J&K Chief Minister tura ruat Sheikh Abdullah te nen J&K chungchangah hian inremna neiin hei hi India Constitution 370-na ah tarlan a ni.

          Chuta an tarlan danah chuan J&K hi India ram hnuaia a intulut pumhlum tawp lovang a, hun engemaw ti chhung atan Jammu and Kashmir ram chu an mahni a rorel inrel theihna (temporary provision) leh thuneihna a hranpa (Special autonomous) a pe a ni. India state dang a dan hman tam tak pawh J&K ah chuan hman ve a remchang lo a ni.

Central Sorkar in J&K huam chhungah hian Defence, Foreign Affairs, Finance leh Communications bakah chuan hma a lak dawn reng reng pawhin Parliament in J&K Sorkar remtihna a la hmasa tur a ni a, chutiang a nih loh chuan hmalak ngawt a rem lo a. Hei bakah hian J&K mipuite hian an duh chuan Dan hran an hman a phal sak a, J&K huam chhungah reng reng an State mi leh sa lo tan Hmun lo ram leh Bungrua neih ve ngawt theih pawh a ni loh bakah; Central Sorkar hian a duh duhin J&K ah hian Emergency a puang thei lova. Emergency a puang dawn a nih chuan State Sorkar rem tihna a lak hmasak a ngai a. Financial emergency pawh a puang thei lo a ni.

He Article 370-na hi tihdanglam emaw, paih emaw a nih dawnin India President in J&K State Assembly remtihna a la hmasa ang a, chumi hnuah chuan tihdanglam emaw paih emaw a theih chauh dawn a ni. Jammu & Kashmir mipuite hi keini Mizo te ang bawka Indian inti hreh tak mai an ni a, Indian Union hnuaia awm ai chuan zalen hi an thlang zawk reng a. Hei vang hian khatih laia India Prime Minister khan an ram an neih theihna tur a nih hre rengin zalenna zau zawk nen a India hnuaia an awm theihna turin ruahmanna a lo siam pui tih hi a hriat reng mai. Hei hi thlak danglam emaw, paih emaw a nih chuan an ni chuan India lak atanga inlak hran hi an cho at reng mai a ni.

Hetianga J&K in anmahni a inhumhalhna dan an lo neih hi BJP Sorkar chuan thiah a, India ram a State dangte ang bawka Central in thuneihna pumhlum nei tura dah an chak em em a, Prime Minister Office a luah atanga ni 2 na lekah Jitendra Singh pawhin he dan, hun rei tak lo hman tawh hi tih danglam a, paih mai tha a tih thu a sawichhuak nghal hmiah mai reng a ni.

J&K in inhung bikna dan, India Constitution ah pawh chiang taka tarlan hi tihdanglam a nih dawn leh dawn loh a la hriat lohva, BJP sorkar hian chak hle mahse he dan hian an State mipuite remtihna la hmasa lova tih danglam emaw paih emaw a remtih loh avang hian tuna Chief Minister nimek Omar Abdullah hun hi chuan an remtih a rinawm loh. Amaherawhchu, tun MP inthlan khan Omar Abdullah kaihhruai National Conference hi an che chhe hle a, MP lak an nei miah loh avangin an ram Assembly inthlan leh hunah Sorkarna an siam leh ngei ang tih a chiang tawh lo a. An inthlan leh hunah BJP in an thawhpui theih party ten Sorkar na an siam a nih chuan he dan hi thlak danglam emaw, paih emaw pawh an hnial lo mai thei ve tho bawk a ni.

BJP hian Jammu & Kashmir in State dangte aia danglam bikna leh inhung bikna an neih hi an ngaimawh nasa tih a lang reng mai a. Hei hi \hiah a, India ram State dangte ang bawk a awm tir ve an tum a, Indian Union ah hian rilru khingbai tak nilovin, a zawng zawng ramin intulut se tih hi an duhdan a ni. Hetiang a nih avang hian inhung bikna nei Mizoram hi kan dinhmun atha bik chiah em? State dang a miten kan ram an rawn luh mai mai theih lohna turte, Sumdawnna te nei a leh hna an rawn thawh theih lohna tura ILP kan neih hi mi an thiah sak duh mai ang em? Tun rum rumah an ti lo a nih pawhin an Sorkar a insawhngheh deuh chinah chuan an ti duh lovang tih a sawi theih loh a ni.

Central Sorkar hian kan inhung bikna ILP hi min hlihsak tum ta se kan Sorkar thuneitute hian J&K Chief Minister thusawi ang hi an sawi chhuak ve ngam ang em? Lo sawichhuak ve ngam ta pawh nise mahni thawhchhuah a la inchawm zolo, Central puihna tel lova awm thei lo Mizoram te ang tan hian tan reng hi a harsa viau mai lovang maw? Heng zawng zawng hi rinthu mai, a tak a lo thleng ngei dawn e tih a ni lo. Amaherawhchu, Central Sorkar in J&K inhung bikna a ngaimawh dan atang hi chuan thil thleng thei chu a ni reng mai.

No comments:

Post a Comment

๐‹๐ข๐ญ๐ž๐ซ๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž-๐š๐ก ๐†๐ซ๐š๐ฆ๐ฆ๐š๐ซ ๐š ๐ฉ๐š๐ฐ๐ข๐ฆ๐š๐ฐ๐ก ๐ž๐ฆ ?

              Mihringin kawng engkima a mihring a nihna chi hrang hrang; lunglรชng thei, lunghnรปr ลฃ hin, thinrim ลฃ hin, lawma nui ลฃ hin etc...