( Roreltu 12:6 A hnênah, “Shiboleth’ han ti teh,” an lo ti a, tin, ani chuan, “Siboleth” a lo ti zawk thin a; a lam fiah ve thiam si thin lo va; tichuan an man a, Jordan lui kaiah te chuan an lo that zel a: tichuan chu mi tum chuan Ephraim-ho chu singli leh sânghnih an that a.)
Helai chang ka chhiar changa ka rilrua thil awm ve fo thin leh Zotawng kan hmandan han tarlan hi ka chak tlat mai. Ephraim hovin thumal pakhat an lam fiah thiam loh avangin mi 42,000 lai te chuan an nunna hlu tak mai an lo chan phah tawh a. Tawng inman loh palh vanga Hnam thi hnem ber an ni hial awm e. An zingah hian he thumal lam dik ni ngeia in ngai, an ngaihdan sawhsawn thei miah lo leh a hranpaa thumal hlui emaw thar emaw an lamdan thlak thiamlo leh tum miah lo mi heti zat hi an han awm teh reng a ni a! An zinga mi 1000 velin Shi tih mai turah Si an tih avanga an thih zel tih an hriat phei chuan thumal lamdan thlak kha damna a ni tih an hre ve ngei awm si a, chuti chung pawh chuan mi 42,000 zette chu an SI luih mau si avangin an nunna hlu tak an chan phah ta a nih hi!
Ram a thang changkang tulh tulh a, tawng tualleng danglam pui pui kan chherchhuak thar mek reng a, tun hma lama Upa tawng mawi tak takte kha keini tunlai thangthar rual hi chuan kan hmang ngai tawh meuh lova, keini aia la thangthar leh zualte phei hi chuan thumal awmze hriat loh an ngah em em tawh reng a nih hi. Thalai tawngkam thenkhatte pawh Upa deuh tawhte tan chuan a awmzia hriatthiam a har talh tawh bawk. Chutih lai mek chuan Mizo tawng hmangtute zingah hian kan tawng hman dan khalh ngil tum tlat leh tun hmaa kan lo hman dan sahuai thing vawn tlat a, tawng tualleng a hman tum tlat kan awm niin a lang. Chung mite chuan thangthar thuziak sawisel leh ziakdan dik zawk min kawhhmuh an tum ngar ngar a, thangthar tawng tualleng hian an nun chhungril a zuk runin Zonun hi a zuk pawlh dal hian an hre tlat a, an lung a awi thei thlawt lo.
Tawng hi mithiamte chuan incheina anga a hmangtu rilru leh nun nena inzawm tlat anih avangin tawng hman dan lo dang zel leh inthlak danglam zel hi dan chi a ni lova, a theih hek loh an ti. Kan incheina a danglam chak ang bawk hian kan tawngkam hman pawh hi a danglam ngei ngei zel tih kan chian a tha khawp mai. Tun ang Global Village-ah ngat phei chuan kan incheina hi thlakhat chhung lek pawn a danglam nasa thei tawh em em mai a. Chumi rual chuan tawngkam bungraw thar pawh a piang nasa em em reng a ni. Kan incheina a lerh zawh poh leh kan tawngkam hman pawh a lerh nasa dawn tihna a ni a, chu chu lo dan ngawt theih a ni lova, lo dodal eng ang mah ila a sawt chuang hek lovang.
Tawng leh hnam nunphung hian inzawmna a neih tlat avangin tawng kalhmang leh a awmzia hre chiang tur chuan a zawmpui leh a lo chhuahna hnam nunphung hriat a ngai. Hei vang chiah hian a ni Reader Digest a fiamthu te hi keni tan chuan nuihpui a har em em na chhan chu. Chutiang chiah chuan Chhim leh Hmar a chengte pawh hi kan nunphung a inanglo chho tan em em tawh a, chumi avang tak chuan thil thenkhat kan sawifiahdan leh lam dan pawh a danglam chho zel ngei ngei dawn a ni. Tin, Mizote hian kan Culture kan kalsan nasat poh leh kan tawng a dazat mai dawn tihna a ni thei bawk ang. Kan hunlai mil zela kan tawngkam hmante hi a hmangtu chuan dik berah a ngai lo thei lo tih kan hre bawk tur a ni.
Hmanni deuh tawhah khan kan Upa pakhat chuan Denchhen tih tawngkam hi thangthar ho hian inhmang leh ngawt thin a, Chhenden tihtur a ni a sin maw le tiin min hrilh a. Thu leh hla lam hre deuh ka han zawh kual pawn Chhenden tihtur an ti fur a. Mahse kan miril JF Laldailova pek khan Bible Thlirna-ah khan Denchhen tih zu han hmang tlat a! Mahse chumi anih avang ngawt chuan chu tawngkam kan hriatthiam dan chu a danglam phahin tawng kan in man loh phah ta em ni le? Danglam lo ve, Chhenden tih hi hman luih talh tum ta ila, thalai tam tak chuan a awmzia an hre tawh miah lo zawk ang. Heta tang hian ngaihdan mumal tak siam chu thil har a ni tawh lo.
Tunlai chhana Thalaite grammar a kan hniam ta em em hi enge a chhan ni ang aw tih ngaihtuahna chang ka lo hre ve palh hlauh mai hi chu a pawi ka ti khawp mai. Hnehna chan tur engmah a awmlohna hmun a lo inhnuk luh ve hi a finthlak miau loh avangin. Tun hma, JF-a te hunlaia College naupang ten grammar an tuipui ang khan Thalaite hian grammar hi kan tuipui ve meuh tawh lova, thu leh hla thiam deuh ho chanvo-ah kan dah ta mai ni pawn a hriat theih. A chhan chu an eizawnna leh an hnathawhte-ah hian grammar hian han pawimawh em em na a nei lo niin a lang tlat a ni. Tin, thil pawi deuh mai pakhat chu High School a kan zir thin Rapid Grammar Senior/Junior ang kha tunah hian an zir ve tawh lo hi a ni. SSA hnuaia an grammar zir hi chu rundala zir ve mai mai ang chauh a tlem leh ho a ni a, zirlai tan pawh grammar a han tui hluai a har viau reng a ni. Tihtur a tlem em em avang leh a chipchiar loh em avang hian.
Chuti anih reng lai chuan grammatical rules a leng ve miah lo thumal a tam em em tih erawh chu kan hriat tlan atan a tha khawp mai. Grammar kan neih hma leh grammar kan la hmelhriat hma hauh pawhin heng thumalte hi an lo awm tawhin kan lo hmang tawh thin a, chuvang ngawt chuan grammar kan neih tak avang ngawt a diklo leh famkimlo nih tir ngawt chi a ni bawk hek lo. Heti hi kan nih tak nuaih si-ah chuan chhim leh hmar lama chengte hi kan tawng hman a danglam chho tulh tulh dawn a, chuvang chuan inhriatthiam tawnna kan neih a ngai tulh tulh dawn niin a lang. Kan awmna hmun a hran avang maia thil thuhmun sawi nana thumal hrang kan hman avanga inhmuhhniamna leh inhmuhsitna lo awm chhan hi chu engdang vang mah a ni lo, mahni induh tawk vang leh chapo em vang a ni zawk e.
Chuvang chuan Nakzanah tih aia Naktuk zanah ti thin tawhtu keini thangtharte tawng dan leh ziak dan chu kan hunlai ang zel atan chuan tawng dik leh tawng tualleng an lo ni mai dawn a ni. Thangthar lo la kal zel turte tawng hman dan tur hi tuma relsak theih a ni ngawt lova, rel sak tum eng ang pawh ni ila, thil sawtpui tur chi niin a lang lem lo. Chuvang chuan keini thangtharte hian kan tunlai khawsak dan milpui turin tawngkauchheh kan nei thar ta mai zawk a ni a. Tawng pawngsual chu kan ni em dawn a mi aw ka ti!
Helai chang ka chhiar changa ka rilrua thil awm ve fo thin leh Zotawng kan hmandan han tarlan hi ka chak tlat mai. Ephraim hovin thumal pakhat an lam fiah thiam loh avangin mi 42,000 lai te chuan an nunna hlu tak mai an lo chan phah tawh a. Tawng inman loh palh vanga Hnam thi hnem ber an ni hial awm e. An zingah hian he thumal lam dik ni ngeia in ngai, an ngaihdan sawhsawn thei miah lo leh a hranpaa thumal hlui emaw thar emaw an lamdan thlak thiamlo leh tum miah lo mi heti zat hi an han awm teh reng a ni a! An zinga mi 1000 velin Shi tih mai turah Si an tih avanga an thih zel tih an hriat phei chuan thumal lamdan thlak kha damna a ni tih an hre ve ngei awm si a, chuti chung pawh chuan mi 42,000 zette chu an SI luih mau si avangin an nunna hlu tak an chan phah ta a nih hi!
Ram a thang changkang tulh tulh a, tawng tualleng danglam pui pui kan chherchhuak thar mek reng a, tun hma lama Upa tawng mawi tak takte kha keini tunlai thangthar rual hi chuan kan hmang ngai tawh meuh lova, keini aia la thangthar leh zualte phei hi chuan thumal awmze hriat loh an ngah em em tawh reng a nih hi. Thalai tawngkam thenkhatte pawh Upa deuh tawhte tan chuan a awmzia hriatthiam a har talh tawh bawk. Chutih lai mek chuan Mizo tawng hmangtute zingah hian kan tawng hman dan khalh ngil tum tlat leh tun hmaa kan lo hman dan sahuai thing vawn tlat a, tawng tualleng a hman tum tlat kan awm niin a lang. Chung mite chuan thangthar thuziak sawisel leh ziakdan dik zawk min kawhhmuh an tum ngar ngar a, thangthar tawng tualleng hian an nun chhungril a zuk runin Zonun hi a zuk pawlh dal hian an hre tlat a, an lung a awi thei thlawt lo.
Tawng hi mithiamte chuan incheina anga a hmangtu rilru leh nun nena inzawm tlat anih avangin tawng hman dan lo dang zel leh inthlak danglam zel hi dan chi a ni lova, a theih hek loh an ti. Kan incheina a danglam chak ang bawk hian kan tawngkam hman pawh hi a danglam ngei ngei zel tih kan chian a tha khawp mai. Tun ang Global Village-ah ngat phei chuan kan incheina hi thlakhat chhung lek pawn a danglam nasa thei tawh em em mai a. Chumi rual chuan tawngkam bungraw thar pawh a piang nasa em em reng a ni. Kan incheina a lerh zawh poh leh kan tawngkam hman pawh a lerh nasa dawn tihna a ni a, chu chu lo dan ngawt theih a ni lova, lo dodal eng ang mah ila a sawt chuang hek lovang.
Tawng leh hnam nunphung hian inzawmna a neih tlat avangin tawng kalhmang leh a awmzia hre chiang tur chuan a zawmpui leh a lo chhuahna hnam nunphung hriat a ngai. Hei vang chiah hian a ni Reader Digest a fiamthu te hi keni tan chuan nuihpui a har em em na chhan chu. Chutiang chiah chuan Chhim leh Hmar a chengte pawh hi kan nunphung a inanglo chho tan em em tawh a, chumi avang tak chuan thil thenkhat kan sawifiahdan leh lam dan pawh a danglam chho zel ngei ngei dawn a ni. Tin, Mizote hian kan Culture kan kalsan nasat poh leh kan tawng a dazat mai dawn tihna a ni thei bawk ang. Kan hunlai mil zela kan tawngkam hmante hi a hmangtu chuan dik berah a ngai lo thei lo tih kan hre bawk tur a ni.
Hmanni deuh tawhah khan kan Upa pakhat chuan Denchhen tih tawngkam hi thangthar ho hian inhmang leh ngawt thin a, Chhenden tihtur a ni a sin maw le tiin min hrilh a. Thu leh hla lam hre deuh ka han zawh kual pawn Chhenden tihtur an ti fur a. Mahse kan miril JF Laldailova pek khan Bible Thlirna-ah khan Denchhen tih zu han hmang tlat a! Mahse chumi anih avang ngawt chuan chu tawngkam kan hriatthiam dan chu a danglam phahin tawng kan in man loh phah ta em ni le? Danglam lo ve, Chhenden tih hi hman luih talh tum ta ila, thalai tam tak chuan a awmzia an hre tawh miah lo zawk ang. Heta tang hian ngaihdan mumal tak siam chu thil har a ni tawh lo.
Tunlai chhana Thalaite grammar a kan hniam ta em em hi enge a chhan ni ang aw tih ngaihtuahna chang ka lo hre ve palh hlauh mai hi chu a pawi ka ti khawp mai. Hnehna chan tur engmah a awmlohna hmun a lo inhnuk luh ve hi a finthlak miau loh avangin. Tun hma, JF-a te hunlaia College naupang ten grammar an tuipui ang khan Thalaite hian grammar hi kan tuipui ve meuh tawh lova, thu leh hla thiam deuh ho chanvo-ah kan dah ta mai ni pawn a hriat theih. A chhan chu an eizawnna leh an hnathawhte-ah hian grammar hian han pawimawh em em na a nei lo niin a lang tlat a ni. Tin, thil pawi deuh mai pakhat chu High School a kan zir thin Rapid Grammar Senior/Junior ang kha tunah hian an zir ve tawh lo hi a ni. SSA hnuaia an grammar zir hi chu rundala zir ve mai mai ang chauh a tlem leh ho a ni a, zirlai tan pawh grammar a han tui hluai a har viau reng a ni. Tihtur a tlem em em avang leh a chipchiar loh em avang hian.
Chuti anih reng lai chuan grammatical rules a leng ve miah lo thumal a tam em em tih erawh chu kan hriat tlan atan a tha khawp mai. Grammar kan neih hma leh grammar kan la hmelhriat hma hauh pawhin heng thumalte hi an lo awm tawhin kan lo hmang tawh thin a, chuvang ngawt chuan grammar kan neih tak avang ngawt a diklo leh famkimlo nih tir ngawt chi a ni bawk hek lo. Heti hi kan nih tak nuaih si-ah chuan chhim leh hmar lama chengte hi kan tawng hman a danglam chho tulh tulh dawn a, chuvang chuan inhriatthiam tawnna kan neih a ngai tulh tulh dawn niin a lang. Kan awmna hmun a hran avang maia thil thuhmun sawi nana thumal hrang kan hman avanga inhmuhhniamna leh inhmuhsitna lo awm chhan hi chu engdang vang mah a ni lo, mahni induh tawk vang leh chapo em vang a ni zawk e.
Chuvang chuan Nakzanah tih aia Naktuk zanah ti thin tawhtu keini thangtharte tawng dan leh ziak dan chu kan hunlai ang zel atan chuan tawng dik leh tawng tualleng an lo ni mai dawn a ni. Thangthar lo la kal zel turte tawng hman dan tur hi tuma relsak theih a ni ngawt lova, rel sak tum eng ang pawh ni ila, thil sawtpui tur chi niin a lang lem lo. Chuvang chuan keini thangtharte hian kan tunlai khawsak dan milpui turin tawngkauchheh kan nei thar ta mai zawk a ni a. Tawng pawngsual chu kan ni em dawn a mi aw ka ti!
No comments:
Post a Comment