Sailo lunglian hian engvanga he hla hi sa nge a nih hriatthiam har ka la ti fo ţhin. He hla hi han thlir vang vang la, i thinlung chhûngril dèktu chu eng hringnun thawnthu nge nia i hriat ţhin? Khawtlang pumpui hriatpuinaa innneihna, mi zawng zawngin he inkutsuihna leh a behbawm meuh chu le, an tih ni ngei tura hmeichhia leh mipa inkâra pumkhatna chanchin kan chhiar thei tlat a ni.
Chuti a nih ngat chuan he hla chhehvela cheng nula leh tlangval hi khaw khata mi pakhat tling ve ve an ni ngei ang tih hi ka ring tlat a ni. An hmel a ţha a nih loh tal pawhin an hausa thawkhat a ni ngei ang. A nih loh tal pawhin nulat tlangval kawnga zah kai dun tak an nih ngei hi a rinawm tlat a ni. Ni lo se, hmeichhia hian pumkhat ni tura nula a neih ni leh mopa ina monu a lawi luh ni hi mi tin hriat niawm takin inchhuang tu chungin a tarlang lo tawp ang.
Uai! Tlar khatna aţanga kan hmuh hi a ropuiin a zahawm hmel tehlul nen chang khatna tlar hnihnaah hian a pawi ber mai, tih ţawngkam kan hmuh zawm zat tak thmangai ? A va mak bawk awm ve! Prince Charles-a leh Lady Diana Spencer-ite inneihna ang maia inneihna ropui leh hmingthang, a ruka a mipa zawkin a ngaihzawng Camillia Parker Bowlles-i a thlah theih chuang hauh si lohva inneihna ang mai kha em ni ta ang he inneihna mi tin hriatpui hi lo ni ta, ngaihno a va bei lo rang lulai si em?
La ta deuh deuh chuan! Prince Charles-an ka duh chu duh tho tho a ti sa rùn ang mai em ni he inneihna hi kaltlangpui a nih chu le? A hreawmah pawh a nuamah pawh tia an tiam dun lai khan he rilru, a pasal hmangaiha rilru pawha awm bawk, ‘Ka ţhen dawn chuang lo che’ tih hla sa chungin em ni inneih thutiam kha a nupui ni tur a hnenah kohhran leh Pathian hmaah, ‘Thihna chauh lo chuan min ţhen suh se’ a lo tih mai mai? A nupui ni ta hian a pasal hnenah finfiahna neiin zawhna a zawt a nih hi! Nupui pasal nei tawh hnu pawha kawppuite aia thlan zawk neihna chuan pakhat zawk nunah ţahna bak eng nge a thlen tawh chuan ang ni?
Han thlir teh khai, rinawm lohna laitual lêng chu :
Za tlang lawian thân ni bang thei dawn lo,
A pawi mang e, kei zawng ka dawn velin,
I tum reng êm lo ni kan tiam lai khân,
Nau ang ţah nâna a lêng dang chhai hi.
Miring danah nupui pasala invuan ta chu in khatah chenho loh theih a ni lo tih kan hria, khawvel dan leh kalphung pawh a ni ngei e. Chu nupa kârah chuan inhmuh thiam loh leh ngaihdan inkalh a awm ţhin. Mahse, chu chu nupa nun dan tur reng niin hmelma tiin tuma’n an ko ngai lo. Nupa kâra lo inrawlh ve sek mihring zawk chu a ni, hmelma huatthlala chu ni! Kawppuite rinawm lo va hriat tlatna ngeiawmzia leh rinhlelhna ngei thudik a nih nemnghehna natzia chu a tawngtu tân lo hriatthiampui mi a ni lo!
Hmangaih taka Pathian leh a kohhran hriatpuinaa dam chhûng zawng aw, kan tihnate ngei ringhlel chunga ngaihngam taka an kianga nitin rilru ngam taka khawsak a harzia chu a taka chu nun lo tawng ve tawhtu tân lo chuan suangtuahna bakin he hla rilzia hi hmuh thiam piahlamah a taka nun ralmuang lo nunphung chu hriatthiam mi a ni ngai lovang! He hla siamtu pawh hian har a tihzia hi a puang chhuak thiam lo zawk a ni.
Rinhlelhna lo piang kâra ngaihngam lo taka a duh tak kianga a han khawsa ţhin chu a inthiam lo ngawih ngawih a nih hi. Chu rinhlehna lo piang chu a kawppui mi tân hmuh hmaih mi niin a lang mawlh lo, a theih loh! Mahse, he mihring nunrawng tak hian i duh chuan min kawp la, i duh leh min \hen mai mai teh zuk tihkhum a maw le A va han zaktheilo pap pap ngai ve le! Hetiang mi hian nun an chawk buai zo a, mahni dik lohna reng an hmuthiam thei si lo. Dik leh fel inti takin an nun an han hmang ta ţhin niin a lang! Ka lo ringhlel palh ţhin che hi min dem lul suh aw, tiin ngaihdam, thiam lohna reng nei lo zawk chuan zuk dil a maw le!
Kawpte’n rûn hmuna lêng dun mah ila,
Kan kâra hmelma lêng ţhin vangin maw,
Ngaih ngamtea i ţang belh hi kei zawng,
A har ka ti, min dem lo la aw.
Amah aia thlan nei chunga nupa nun hman dunna chu hai luih reng thei a ni lo. Chuti tehhrepa a dam chhûng hun hman liam chu a tân a nâ lutuk tlat. Hmangaihnaah chuan dawhtheihna a awm ţhin a, tawrhchhelna a awm bawk ţhin. Mahse, chuti ngawta tawrhna awmze nei lo, danglamna thlen thei lo khawpa a inngaihtlawmna chu a thlawn tak miau si chuan, mi huaisen inngaitlawm chu a ngawi reng tawh bik lo. I duh zawk chu va pan mai rawh, tingam khawpin a huaisen ta. Chu thu a hriat zet chuan phatsantu chuan mi huaisen a hmu ta!
A nawm a maka a duh ang anga a nun khum ţhin chu mi huaisen, a hun taka rah ţhin a nihna a lo lang ta mai reng a ni. Dawhtheihna hi huaisenna rah a ni a sin, engah tlawm taka hmangaihna thlazar hnuaia inphahhniam ţhin mi chu mi dawihzep lutuk, mahni hmangaih ber nei ngam lo va, a thang mawia nupui pasal neitu chuan a hnuai en vei ni? A dawihzep luat vangin an nupa kâra lo tlazep chu pan hrawk ngam lo khawpa mi dawihzep, Mizo nula tlangval kan va tam awm em?
Lady Diana ang maia nitin hun hman chu tu hmeichhia mah hian an tlin ngai lovang -
Tiang reng renga dam lai ni hman mai zawng,
Ka zuam nem maw e, i lungdumtu ngei chu,
Hnutiang hawilotein va pawm ta la,
Ngaih ngamtea zan mu chhin ve nân.
A thunawnah hian chiang takin a hmeichhia zawk hian a chunga tawrhna lo thlengah belh tur a zawn thu a lo lang ta a. Amaherawh chu, a chhanna dawn awm tawk chu, 'Tuar hram hram rawh, nangmah hmangaih turin i awm thiam lo a ni ang chu, engah nge amah chu i zawh mai loh, ţhen la a ni mai a lawm' tih ang reng bak a dawn a rinawm loh!
An nupa kâra buaina lo pian chhan chiang taka tarangin hmangaihnaa din ni ngeia a ngaiah chhûngkaw pa bera a thlan, a pasal a hmangaih chuan tlangval a kham thei mawlh lo! Hetiang mipa hi kan tam tial tial a, pa ni reng chunga midang kawp hreh lo pawh kan pung tial tial a nih hi. Chu chu a ni, pawi ber mai chu lo ni.
Thingserh sat ngam, khawtlang muanna ni ţhin Mizo tlangvalte kan nep tial tial a. Humhimtu ni ţhin kha chhan ngai kan ni ta. Thlamuantu ni ţhin kha manganna bupui kan chang zo ta. Vai ramah kan nula duhawm tak chu vai hnenah hralh chung a, pawngsual a, a chunga thihna hial thlentu hi Mizo tlangval leh pa an nihna paihsak tlak khawpa nep leh mipate min timualphotu an lo ni ta a nih hi!
Min tuarpui awm ve maw tihian lungduh ka bel,
Cho rûn tuahza ka hrai zua ve khan maw,
Chhuihthâng dung thul, a pawi ber mai.
Mizo tlangval, i va rintlak loh sawtin i va thlamuanpuiawm loh ta ve! He hla phuahtu hi ka hre hauh lo mai. Puar leh tlai takin han fak teh le.
No comments:
Post a Comment