Tuesday, September 17, 2019

Jeremia Ţah Hla Lungchhiatthlak !



Zoram kristiante hi thil hlimawm ringawt zawnga beisei kan an hle laiin kan thurin innghahna leh kan nun kaihruaitu Bible-a Pathian thinurna lo thleng avanga tawrhna chanchinte hi kan kal kân lui zel a.

Pathian hian dawhtheihnain min en reng turah kan ngaih lai hian Israel fate ang bawkin kan la tihsual ve ngei a rinawm! Pathian thinlung nâ lutuk inhrikthlakna hi kan chungah thleng lo se a va lawmawm dawn ngai êm!

Israel fate khan milem an biak avang leh an suahsual luat vangin Pathian thinurna an tawng baw ta a. Lalpa’n a tuartir tak hi, a bawhchhiat tam vangin tiin Jerusalem chung thil thleng rapthlak ber chu Pathian kuta mi a nihzia kan hmu ta a.

Mihringa khat tlat ṭhin khawpui chu a râm ta, tiin BC 586 kuma Babylon-in Jerusalem a rûn thu kan hmu a. Jerusalem chu nasa takin a lo sual ta a, Pathian hnen ata lak hranin a awm ta tiin a chanpual duhawm loh zet chu kan hmu ta a.

Bung khat chhûngah hian engvangin nge Jerusalem chu rauhsan a nih a, eng ang hremna nge a chungah lo thleng a, engtiang taka phurrit nge a phurh tih leh eng ang fakaua hreawmin nge a awm tih zawng zawng kan hmu a.

Bung hnihnaah hian Lalpa’n Jerusalem a hrem dan chipchiar tak chu tarlan a nih leh ta a. A chhiatna nasatzia sawina ṭawngkam awm ta lo chu tuifinriat ang maia zau a nihzia tehkhin thu (simile) hmangin Jeremia hian a sawi ta ngawt mai a nih hi!

Mipuite an han ṭam ta tak tak mai chu! Ei tur an neih theih nân an fate làm an hralh phal hial a! Pathianin an chunga a kut a han lek meuh chuan sakhaw puithiam leh rawngbawltute chu an rawngbawlna hmunah ngei thahin an awm ta!

An nula leh tlangvalte pawh khaw laiah râwng thei ang bera tihhlumin an awm ta a. Pathian thinlung nâ lutuk rum ri hi a rapthlak a nia! Ruai kil tura mipui i sawm ang maiin hmun tinah ka chunga hreawmna thlen turin hreawm tinrengte chu i sawm a.

Ka chawi leh ka kaih tlei takte ngei chu ka hmelmain a tiboral ta, tiin Jeremia kâ hmangin Personification a rawn hmang ta a. He ṭah hla ziaktu Jeremia khawngaihthlakzia leh a nun ripzia hi kan hmuhpui em?

Thimah mi khalh lutin nilengin ka chungah kut a thlak a thlak ta mai a! Ka tisa leh vun a tisâwng a, ka ruhte titliakin khâkna leh hreawmnain mi hung a, tiin a chunga Lalpa’n hreawmna a thlentir hi ṭaha kun tlawk tlawkna tham a vat ling tak êm!

Chuti taka Pathianin Jerusalem sualna a chunga a nghah hnuah pawh Jeremia chuan testimony thar a la nei thei zel nia! Tihborala ka awm lo hi Lalpa zahngaihna a ni, a lainatna reng ka chungah a kâng ngai si lo va, zuk tithei a!

Zoram kristiante tawrhna nen chuan khaikhin tham pawh a ni em ni? Heti taka nunrâwng kan Pathian hian Amah beiseitute erawh a hawisan ngai lo lai taka hi a ni Hmangaihna Pathian a nihna lai, mihringte kan vanneih êm êmna chu!

Bung thumnaah hi chuan Lalpa zahngaihna leh lainatna, sual simtute chunga a ṭhatna tawpintai nei lo chanchin kan han chhiar zet chuan thawk a zâng huai mai a nih hi! Bung linaah erawh chuan Jerusalem chhiat hnu chanchin kan hmu ta a.

Edom hremna tur thu leh bung nganaah hian khawngaih dilna thu nen Jeremia Ţah Hla hi khar a ni ta a ni. Literature huangah chuan Poetry hi upa bera ngaih a ni fo a. Jeremia, Joba etc te hi Poet an nihna leh hla thu chheh an thiamzia kan hmuhhmaih fo bawk.

Tehkhin thu an hman thiamzia te, an wordplay mawiziate hi kan bible letlingtu hmasa lamin an zuk ngaih pawimawh ber a nih loh avangin keini hian kan hmu thiam ta lo ṭhin hi a uiawm takzet a. Dik tak chuan Shakespeare-ate thu chheh mawizia an sawi chamchi lai hian ani ai thlawt chuan kan Bible lama Poet rualho hi an û zawk kan tih hian kan tisualin ka ring ngai lo

No comments:

Post a Comment

𝐋𝐢𝐭𝐞𝐫𝐚𝐭𝐮𝐫𝐞-𝐚𝐡 𝐆𝐫𝐚𝐦𝐦𝐚𝐫 𝐚 𝐩𝐚𝐰𝐢𝐦𝐚𝐰𝐡 𝐞𝐦 ?

              Mihringin kawng engkima a mihring a nihna chi hrang hrang; lunglêng thei, lunghnûr ţ hin, thinrim ţ hin, lawma nui ţ hin etc...