Saturday, November 30, 2019

Hmangaihna Hrui Khat Vuanin Lehkhabu Chinlehna


Mafaa sûlhnu ţhenkhat by Mamawii Colney) – 



He lehkhabu hi phek 200 leka chhah, cheng 200 man niin a buatsaihtu hi Mafa-a nupui ţhen tak Mamawii a ni. Gilzom Offset lamah chhut niin thupui 29 lai khungkhawmna lehkhabu hlu tak a ni.

He lehkhabuah hian Mafa-a kutchhuak 11 awmin, Mary Winchester Zoluti, Amtea Hauhnar, Ţhuamtea Khawlhring, Joseph L. Ralte, PL Liandinga, C. Lalnunchanga, Lalhruaitluanga Chawngte, F. Vanlalrochana leh Stephen Auhmuna te’n article pakhat ţheuh an ziak bawk.

Mafa-a’n lehkhabu hming phuah a ulukzia bawk kha he lehkhabu Thuhma (Thuhmahruai?) aţang hian kan hmu leh nghal chat a. Mamawii nu leh pate inneih champha phak 50-na puala thlalak (frame) an siamsakah he Hmangaihna Hrui Khat Vuanin tih hi an thlalak thupuiah hmangin he lehkhabu hian a bu hmingah a chhawm zui ta a nih hi.

He lehkhabu tihchhuah a nih chhan hi a ngaihnawmin a thang tlawm mang tak e. Mamawii hian a pasal hluiin engmah phut let nei miah lo va lehkhabu ziaktute a lo puih a, an thu ziak a lo faksel tawh dante sawi langin a phutawk chawimawina a hlan let ve theih dan ber pakhat nia hriain he lehkhabu hming pawh hi puttir ta a nih thu a rawn thailang nalh hle.

Mamawii hi a insawi ang taka thu ziak thiam lo a ni hauh lo tih a kutchhuak aţang hian chiang taka hmuh theih a ni. Hei ngei hi Mafa-a nena thu leh hla khumpui an chuan kai dun theihna chhan pakhat ni pawhin a lang. Mary thu ziak chhiar phei chuan Mamawii chiah hi PS Chawngthu-in a hla phuah a duhthusam ang taka sa thei awmchhun a nih thu han chhiar aţang ringawt pawhin Mafa-a nen hian zùng khat kaih dun awm hliah hliah an lo nihzia kan hmu thei awm e.

Mamawii hian ngaihnawm tak maiin a pasal hlui nena an intawh dan te, hmangaihna lipuia an chen dun dan a ziak han chhiarte hian M&B uar lai hun mitthlaah an lo lantir zuai zuai a. A sawi tur ngah lutuk insum si laite hi han mitthla teh khai. I thlirna mit a fiah tawk ngang lo a nih pawhin a fapain a hnena a pa damlo enkawlna man tur hautakzia a chhanna, “Mahse, i pa hi eng pawisa tam mah hian a hen lo” a tih aţang tal hi chuan an nupa inkâr hmangaihna thûkzia i hmuh thiam ka va ring êm!

Mamawii hian Mafa-a kutziak ţhenkhat, a damloh lai khawvel chanchin, tahrik ni 25, Ţau thla (April), 2014 aţanga ni 29 inkâr diary leh Ţomir (May) thla ni 2 aţanga ni 10 inkâr thawnthu ngaihnawm tak tak min sih hmuhte hi a khamawm loh ngawt mai. An fapa neihchhun, a hming pawha an koh phal loh, Lalbawih ti ngata an koh duat tâna Mafa-a’n lehkha a thawn leh Rudyard Kipling-a hla hril lar tak ‘If’ a lehlin hmanga a fapa a fuihna thute hi an nufa ro a ni kumkhua tawh dawn a nih hi.

Tin, Mamawii hian uchuak miah si lovin Mafa-a’n a nu Lalhliri Sailo a lo hmangaihzia, a hnûk chah dawn hnaih tawha thlahna thu tawi a ziakte hi a va han sei vawng vawng tak êm! “Mittui kârah i âwngrawp kan hmu reng che a….i nunna chelh tumin i bei fan fan a, hreawm leh natna ata zalena hahdam taka i muhil siai siai kan hmuh che hian natna tuar turin kan ko kir phal lo che a ni” tiin mahni nu tak aia a ngaihhlut nêp chuan bik loh thute hi thurochhiah ngaihnawm tak a va ni kumkhua dawn êm!

Mizote tâna JF-a (Dungtawia) ropuizia leh chhuanawmzia a tarlannate hi ţhangtharte rohlu a ni chho zel tawh ang a. Amtea Hauhnar-te’n lungchim taka Mafa-a an thlahna thu ziak te, a ţhian ţha Ţhuamtea Khawlhringin hla hril hmanga Mafa-a a sûnna (Elegy) mawi lungrûn tak te, Pathian chungchang thua Mafa-a Theology ngaihtuah ti tam tak ni reng tur te, Joseph L. Ralte kaltlanga Sabereka Khuangkaihin thu leh hla hmanga Zofate khawvel, Mafa-a kaltlanga a chiahpiah dan ngaihnawm takte hi chhiar kham mai mai chi an ni ngai lo ang.

Pu PL-a’n ngaihnawm taka an pahniha tawnhriat a ziak bakah Taitea’n ‘Vaihhna Varţian’ a sepselna ngaihnawm zet mai te, Lalhruaitluanga Chawngte kaltlanga Sabereka Khuang kaih dum dumtu Mafa-a khuang vuak dan a thaikawite hi chhiar hmaih phal chi an ni mawlh lo. F. Vanlalrochana’n Mafa-a Nationalist-zia leh Zofate Insuihkhawm lehna a tuipuizia thu a rawn tarlante hi a va hlu chiang êm! A tawp nân a nau Stephen Auhmuna’n hlimawm taka he lehkhabu a han khar nalh maite hi tu ngaihtuah chhuah tak ni maw, a va fuh chai chai tak a ni!

He lehkhabu hi i la chhiar lo a nih chuan he khawvelah hian rohlu pakhat chhar hmaih i la nei tih inhriain zawng thuai ang che. He tih reng lai hian Vanglaini chhuakah Mafa-a nu Pi Lalrinliani’n Hriattirna meuh chhuaha Mafa-a nupui a rawn sawisel leh tun hnuah chuan a phalna lo va Mafa-a kutchhuak lo chhuah tawh lo tura a rawn ti mai erawh kha chu a mak hle.


No comments:

Post a Comment

𝐋𝐢𝐭𝐞𝐫𝐚𝐭𝐮𝐫𝐞-𝐚𝐡 𝐆𝐫𝐚𝐦𝐦𝐚𝐫 𝐚 𝐩𝐚𝐰𝐢𝐦𝐚𝐰𝐡 𝐞𝐦 ?

              Mihringin kawng engkima a mihring a nihna chi hrang hrang; lunglêng thei, lunghnûr ţ hin, thinrim ţ hin, lawma nui ţ hin etc...