Lalpa chhiahhlawh, Dr Ramdinthara Sailo a au e ! Part - I

            Nizanah khan Lalpa chhiahhlawh, tun huna mi tam takin eizawnna hlawk bera an chhal mek, Daktawr a nihna kalsana, Zoram chhûng pawh ni lova Pathian thu zuk tlangaupuitu a rawn ding chhuak ta a, a khah hian a khat ţun ni berin alang! A thu sawite hi a ţhat vang ai mahin, kan mamawh ngawih ngawih a nih avangin, a sei lutuka, ţum hnih sawiah kan tlak mai a ngai dawn a ni.

 

            A rawn din chhuah phata a thu rolum rawn ken chu, ‘Sawi tur ka ngah khawpa, ka sawi zo hman ang em aw?’ tih a rawn ni nghal hmiah reng a nih kha! Engvang nge kan tih chuan, Zoram nungchang dik tak hi, ram pawn aţangte hian a lang fiah hlei hlei emaw tih mai tur a nihzia, a taka ka lo tawn hriat ve tawhna a rawn nemngheh vang a ni!

 

            ‘Pawn lamah ţha tak anga kan lan lai hian, chhûng lamah hian ngêt  ru a awm a ni tih Lalpa’n a hre tlat a!’ tih a rawn puak chhuak nghal hluai a! A dik a ni, lang thei lama ţhat ngawlvei, fianrial nuna Lalpa nena inzawmna reng reng nei si lo hi engzat tak awm ang i maw?

 

            Thi sawitu dang zawngin kan rama rorêltute an dem ngam meuh loh laiin, Dr Ramdinthara hian a dim lo kher mai! ‘Ram hruaina hna hi hriak thih rawngbawlna hna a ni!’ a rawn ti ta piap piap mai a. Kan rama Politician zingah hian hriak thih an awm lo, kan tih hian an thiltihte hmanga teh tling lo kan ni tih i hria ang khai! Upa nihna meuh nei chung si a, thil ţha lo hlir suangtuaha ti ţhinte rorêlna hnuaiah kan awm tawhin, kan awm mek a nih hi!

 

            ‘Pathian thu aţanga Politik zir chhuak lo rual, lal reng duh, Zonunmawi pawh hre lo, sum siamna emaw ti tlata, mahni tâna Politik a khelha khel thiam zawngin kan inzir chhuak ta a! Tunah phei chuan Politik khel thiam, Daktawret dikri nei hi an tam ta! Chumi rah chhuah avang chuan Politik chu kan hmu tenawm ta êm êma, ringtu leh kohhran mite tân chuan va khawih hlek pawha pharna ang maiah kan chhuah zo ta!’ tih hi Lalpa chhiahhlawh thu chhuak chu a lo ni ta a ni!

 

            ‘Pathian hriak thih rawngbawlna chu, Setana hnenah ka papêk titih ta a, ani lah chu a intitatu ta êm êm a nih hi!’ tihte hian, kan rama Politician leh an chhûngte zawng zawng hi au harh thei se, kan ram hi a dam mai ang! Kan ram Politik chu, ‘Mi dik lo leh mi eng emawho mai mai khelh turah kan chhuah ta a!’ a tih hi hnial thei kan awm reng em? Zoram Politik Khawvel en la, an chhiahhlawh fahrah te teho inhnialna leh inkahna hi en rawh, a ball a mawl ang angin, tumahin anmahni kan thlahthla ngam chuang si lo a nih hi maw le!

 

            ‘Mizorama kan ţhanmawhbawk ber chu, kan sakhuana leh kan nun a inmil thei tlat lo!’ tih a rawn ri chhuak nawn leh ta! Sava thlawk lai tak, hlum so hmanga hrual mum sairawkherh mu hmanga a nâk nêm lai taka kah fuh ang chai chai kan ni reng lah tak a! ‘Kan thlarau mi-na leh kan pawn lam nun lah a inhmu rem thei chai bawk hek lo!’ tih chhunzawmna lo awm phei hi chu, ‘Indona chu Lalpa indona a ni a, hnehna chu Lalpa ta a ni’ tia kan au phûr tluk hian, lo Amen-a, harh chhuahpuina tham a va tling chiang êm!

 

            ‘Kan piantharna leh thlarau mi-nate hian biak in pawn lam hi a vak thleng pha hlawl lo!’ tihte hian min au harh thei tak maw? ‘Tangka sum ngainatna! Chanchin ţha hi khawvela a luan chhuah loh chuan, khawvel hi kohhranah a lo luang lut ţhin!’ tih lo ri ta hi, a dik lutuk tluk hian a den tur kohhran hruaitute hi deng harh zo tak ang maw?

 

            Kan thawhlawm tam zawkte chu inrelbawl nân a luang liam zawih zawih a. Kan thawhlawm tam zawkte pawh thawktu enkawl nân mai ni lo, thawktu chhûngte dam mawh hritlana hman turin kan chhep hrang zo ta mek a nih hi. Kan Misawnari Furlough-te’n ngaihhlut an hlawh tak lohziate hi mitin kan hmu mek a ni lo em ni?

 

            ‘Kan mipui mimir khawsazia hi en rawh. Pawisa kan neih theih nân a nih phawt chuan, pawisak reng kan nei tawh lo!’ tiin, kohhran mipuite pawh, sava chaldara silaimuin a verh kaw phâwt ang maiin, min rawn kap fuh ta chawih mai a nih hi! ‘Kan rama sualna tam ber hi, tangka sum ngainatna avanga lo awm a ni’ tih hi Baibul thu ziak tluka dik leh rinawm a ni!

 

            ‘Kan mutân dawt lehtu chu, “Sual Ngaihzamna” a ni!’ tih hi Paula lehkhathawnte tluka dik a ni. Eirûk hmanga inla lian te, khehpuam leh chiahpuam hmanga, nau piang fuh laileng an sawi ai pawha, kalphung pangngai pel rak khawpa rawn ţhanglian chakte hi nupui pasal atâna kan it, khawtlâng hruaitu leh pûr châwk nâna kan hman, kohhran puipa ni tura kan thlanziate hi tu nge dawt ti ngam awm?

 

            ‘Thil sual tih pawisak lohna, “Chawmawlhna Thlarau” kan chang sup sup ni berin alang!’ tiin, mite hmuh loha kan uirê dan, kan eirûk dan leh pawi kan khawih dan zawng zawng a rawn khaikhawmna hi, a va lungchhiatthlakin, a va dik si êm! Kan mutân pathumna, ‘Pathian hriat chian lohna’ hi kan hre hlei hlui avangin, bawhkân mai rih ang. ‘Pathian nel sual fe fe erawh kan va la tam dawn êm!’ tih hian khaikhawm theih a ni si a.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dr Ramdinthara Sailo Thu Sawi Part – II

 

            Keini ang duang, Sermon ţha nazawng, Thlarau chaw pai tel hlek si lo ngaithla ngun lutuk tân hi chuan, tun kâr chhova kan thu ngaihthlak, a sawitute hming bula Rev Dr tih tel ngatte thu sawi kha han tlip leh chuan tur ngaihna awm lo khawpa dik fel thluam mai niin ka lo ngaithla a.

 

            Pehhel ang reng taka Zoram Kohhran-te sualna an sawi te kha, zupui khawn chânga, khamkhawp lo taka zu inna dâwta, zu tuitling thlum tak chhuak tur awm tawh lovin, duhkhawp min pe thei ţhin lo ang maiin, an thu sawi ţha êm êmte khan tisa leh thlarau a hnâwn zo meuh lo.

 

            A chhan ni ta bera ka hriat chu, vawi za tam thlarau ruai kan lo ţheh tawhna kawngah, chaw tak ni lo, Appetite hmanga kha leh chen chawm thau, thau tak tak hlei thei thei chuang si lova, hrai puar ve laklawh titih sia kan lo awm vang te pawh a ni ta ve ang!

 

            ‘Mizote hian zirlai zir thar tur kan nei a. Chu chu Lalpa ţih hi a ni’ tih hian, kan rama ringtute nun dan a khaikhawm dik hian ka hria. Pathian ţihna leh pawisakna reng reng nei lova, nitin hun hmang liam ţhinte zingah hian, kohhran mi hi a tam ber kan nih a rinawm ţhin!

 

            ‘Harhna leh rau kan chan danah hian, inenfiah deuh chu kan ngai a ni!’ min ti leh tawl mai a! Mizote tluka harh zing hi kan awm lo, kan harh zin tluk zetin kan muthlu zing a ni lawi si hi! A maksak leh dangdai apiang kan hmu rau hluai a. Pathian thlarau leh thlarau naran pawh kan thliar thiam tawh lova, kan tâng hru reng mai a nih hi!

 

            ‘Biak in chhûngah Pathian mi leh thlarau mite kan inchâwk phûr tawn luih luih a. Pawnah kan va chhuaka, kan so liamna zawng zawng kha a phai leh nghal vek zel! Krista hminga tawrh leh thihte chu sawi loh, Krista’n min hmu ang tih hlau reng reng hian, thil kan ti ru zul zul mai a nih hi!’ a tih zinga mi kan va tam êm!

 

            ‘In zai luih luih dawn nia a ti lo! Ka thuhretute in ni ang, tih a ni zawk a. Keini chuan piknik-pui atân te, nawmchenpui atân te, zai tuipuitu atân leh lam tuipui nân Thlarau Thianghlim hi dawnsawn kan duh a nih hi!’ tihte hi kan nihna dik tak niin, ‘Kan harhna reng reng hian, Chanchin Ţha hrilna lam a hawi pha lo te, khawtlâng nun leh mimal nun a khawih ţha pha lo an nih miau avangin, harhna tluantling an ni pha lo, phûrna satliah mai an ni!’ a tih hian, kan rama Chanchin Ţha hnathawh lem lutukte hi a tarlang chiang a ni!

 

            Berampute leh sakhaw lama hruaitute lam a hawi ve ta a. ‘Sim tur kan lo nei ve reng em le? Beamrampute hi chaw pe tur kan nih laiin, a tam zawk hi chu kan ril a ţam ve zawk niin alang! Chaw pe thei tur chuan Thlaraua Pathian kan pawl tam a ngai lutuka, a ţhen hi chuan a ţhing hi kan ring rei mah mah em?’ tiin zawhna, chhan hreawm leh dik bawk si a rawn zawt ta a nih hi!

 

            Kohhran hnuaia pawl hruaitute thlenga huam vekin, miin Pathian Thlarau nen lova thu a sawi chuan, kan hre nghal vek zel a. Kohhran leh pawla kan hotu nihna te hi, sawrkara hotu liante khawsakzia hian kan khawsa tam ta mah mah em? ‘Khawvel lalte kan ang tial tialin, khawvel style kan ang tial tial ang tih ka hlau ţhin. Lal ni lovin chhiahhlawh kan ni zawk’ a tihte hian hruaitute hi au harh mawlh rawh se.

 

            ‘Thu sawitu thu sawi aia a sawitu nihna teh dun dun hrat kan ni!’ a tih hi a dik lutuk a, sawi belh chiam tur pawh a awm lo! Kohhrana hruaitu kan nihna hian kan mit a tidelin kan beng a tingawng theiin, chutiang mi chu kan tam ta a ni lawm ni? He thu ngaithlatute hian, ‘Sim chu a ngai a ni, inti rilru mek a. Mahse, a praktikala sim a ngai!’ a tih hian, Lalpa chhiahhlawhte thu sawi kha zozaiin min siam thar loh dan en hian, kan mamawh ber niin alang ta!

 

            ‘Puithiam leh rawngbawltute chu hulhliap leh maicham inkârah ţap se la, “Lalpa, i mite hi hum rawh!’” an tih a ngai a’ tih hi, kan rama puithiam leh rawngbawltute’n tih an tum ngai reng reng loh niin alang tlat a nih hi! ‘Kan vai hian Lalpa hmaah inngaitlawm chunga, chaw ngheia thupha kan chawi a hun ta’ tih hi kan hmabak, mahse tumahin hma an lakpui ngam loh rawngbawlna rotharp, kan mamawh ber chu a ni si a nih hi!

 

            ‘Kan mamawh ber chu sual sim satliah mai ni tawh lovin, sual ngaimawh leh sual huat harhna a ni!’ a tih hi a va han dik tak êm! Zofate tluka sual enliam thei, ngaimawh lo leh thinhrik lo ringtu hi an vâng khawp ang! Aw le, Inkharkhip chhûng hian Lalpa chhiahhlawhte chuan Zoram sualna leh a tih tur min hrilh mawlh mawlh ta a.

 

            Israel fate hun laia Zawlnei hmanga Lalpa a au ţhin nen khan danglamna a awm chuang lo. Mahse, mak deuh maiin kan thinlung hi a chawlawl ţhuap niin alang mek a. Pathian thuin berampute leh rawngbawltute harh dan tur a sawi anga, sual sim tlânna kawnga hma hruai tum reng reng lo an la awm ţhup si avangin, eng ruai kan ang thei lo niin alang! Kan vanneih êm êmna hi Pathian thin ti-ur sual sauhtu-ah a ţang mai ang tih a hlauhawm zo ta a nih hi!