𝐈𝐧𝐭𝐡𝐞𝐧𝐧𝐚 𝐊𝐚𝐰𝐥 𝐄𝐧𝐠 !

Bawihte, i sakhmel ka tawnni a’n khan,
Lairilah engdang reng a cham thei lo;
I sakhming an sawi rik mai hi chuan,
Lairilah dar ang a thang reng...

Kum 2016 kum thar zan vawt riai hnuaiah laikhum zala induh tawn êm êma inkuah chialte awitu Israela aw thâm lungkuai chu an hringnunah rem takin a hla thu nên an hmehbel lo thei lo! Kan intawng chauh a, ṭhenna kawl êng lo chhuak tur chuan rilru a kâp lo thei si lo!

Hmangaihna chuan hliampui tawrhna kan nunah a thlen ve ve tawh a, lungngaihna thûk ber ruamah mal taka hnutchhiaha awmin hma lam pan châkna reng nei lovin piangsual deuh thawa kan lo tluksawp dun tawh tlat avangin hetia kan intawng thut hi mak takin kan inzawm nghet nghal êm êm tlat a ni!

“Eng emaw ka sawi thiam si loh hi keimahah hian a awm tlat a ni! Zûn sawi fiah hleih theih si loh hi a awm a ni! I ṭha ta hluah hluah e ka ti zawng a ni lo. Mahse, nangmah tawp hian ka duh êm êm che a, ka vei hlauh hluah che a ni” tiin insum tak chungin hmeichhia chu ka bengbulah a phun sép sép a. 

Chutih lai tak chuan mawi êm êm hian -

I sakhmel mawitê leh anka nêmtê,
A thlum ngei, ka tâna khawizu aiin;
Ka vei reng ṭhin asin,
I chhingmit mawizia leh biangnotê kha,
Kei ka tân chuan ṭahna titamtu a ni, biangnotê.

a rawn ti zet chu! Kei chuan duat tih hriat takin hmeichhe hmaifang nalh taka tla darh niai a bahsam dum hlap, ngil tak maite chu ka hui kiang a; hmeichhia chu a mitmengah ngaina tih hriat takin ka en vâwng vâwng a! A hmui no duhawm lutuk, ang phiau chu lungchim takin ka fawp ta ngawih ngawih mai a ni. 

Kan pahnih chuan duhthawh êm êmin hmangaihna khuaizu kan tlan a, sual khur erawh kan dai lo. Nimahsela, hla thu ang chiahin ṭahna lo thleng tur chu nunrâwng takin kan inkârah a rawn tlazep leh ṭhin a.

“Ka va huphurh tak êm! Ka nute leh midang pawh ngaia han lunglên êm êm hi ka nei ngai lo asin.  Mahse, i bula ka awm lai reng, i ṭanga ka bei reng lai pawh hian ka ngai ngawih ngawih che a ni si a! Lo tawng lo law law che ila ka te ka inti” hmeichhiain a han tih bah niai chuan ka thinlung chu a tùr dan a dang zak mai!

A kum ka ngaihtuah a, a hma lam hun ka thlir sak lo thei si lo. Harsa takin a kuma kum tel a zir a, ṭha taka zir chhuakin phaiah hna ṭha tak a thawk dawn a ni si a. Ni e, nupuia neih beisei takin a ṭawng chhuakin a thiam ang tawkin amah chelh turin ṭan a la tih ka hai hauh lo.

Ani chu kei aiin kum 16 zeta naupang a ni tlat! Chutia naupang ka tih vang chuan puitlin kawngah a naupang ka ti lo. Kawng engkimah nula dang ka lo kawm ṭhinte aia puitlin zawkna a ngah tih ka hai hauh lo a ni zawk.

‘I hmui ka tân thinlung tlaina.....’ tih pahin ka han fawp leh ngawt ṭhin. ‘Ehh...i infawp rilṭam ang e aw’ tih pahin huatawm loh tak hian a nui hér hér a. ‘I kam thlum ka pumpui tlaina’ tih pahin a khabe ka seh sak ne ne a. Insum hman lovin, ‘Ka duh lutuk hepa hi.....’ a han tih chuan a zak leh si a ka awmah beiin a hmai a han thukru a!

‘I heh nô ka tân tuihna kang ngai lo’ ka han  tih chuan ka ṭanglai ata rawn hawi chhuak paw pheu chungin, ‘A ṭangnêm bei ninawm loh’ tih pahin a mi pawm leh ta vâwng vâwng a. 

Chutia hlim taka hun kan hman lai tak chuan,

Ka vanduai chuang ngei leng zawng zinga’n,
Khi zûn ngai khian ka uai hnê hnê...

tiin hma lam hun chin hriat loh, engtia rei nge kan inhmuh dawn loh, kan inhmu leh ngai ang em tih pawh hriat loh tisa hmun khata leng dun lo thuai tur kan nihna min rawn hriattir leh ta!

Zankhuain chhin khat mah kan chhing lo! Ṭhenna kawl êng zungzâm chuan kawngka biang a rawn chhun a, inchhûng a rawn luh thlengin engmah kan sawi lo! Motor-a kan chuan dun lai chuan thu ṭha leh awmdan tur hrilh ve bawk mah ila, a beng a rawngah engmah a lut thei lo. A sawitu paw’n ka sawi tui chuang lo.

Kalkawngah hmeichhe mit aṭang chuan mittui a rawn hnám tiam tiam a, ngawi rengin a rawmawlin a hmai a hru leh ṭhin! Eng thu nge sawi ila hmeichhe mita mittui luang ngiai ngiai chu hru hul thei ang? Hmui rangkachak pumi pawh ni se tun ang dinhmunah damna pai thu a sawi thei ang em ni?

A hun a thleng ta! Motor khawl a tawp dat a, khaw laia mite hmuh hlau tak chungin a mittui a hru hul a; ka hmel chu en pawh a en ngam tawh lo! Ngawi rengin motor kawngka a hawng a, lungchhe êm êm, insum tih hriat takin ṭhenna kawng zawh turin mi kalsan ta a ni!

Kei chuan he hringnun nunrâwnna hi vawi tam ka lo hmachhawn tawh a, vawi tam ka lo tukzal tawh ni mah se, hmeichhia zawk tân chuan chhel taka hmachhawna har zual ta bik a ni! Chutiang reng renga thinlung tawtna tawnhriat chu kum tam tak kalta chhûng khan ka lo tawk tawh ṭhin ngei mai. Chu chuan tun huna tawrhna lo thleng lakah tawrh thiamna erawh min pe bik lo, min pe bik mawlh lo a ni!

Kolasib lamah lo zuk chhuk hmasain tlai lamah chuan a ţhiante nen Night Bus-in Diakkawnah an lo chawl thla ta a. Ka lo hmuak zet chu, ka va han buai ngai ve! Chaw a ei hlei thei lo, a changin a mittui a tla leh ngiai ngiai ţhin. A tawpah chuan kal a hun ta miau si a, hreh takin ka fawp a, bus-ah min luhsan ta a!

Mahse, kha nula naupang tak kha mi tumruh a ni tih ka hria! Niminpiah maiah chuan a status ka han en a, US lam panin a thlawk nal nal a. Tunah chuan khawvela ram ropui berah hna a thawk dawn ta zuk nia! He a theihna hi ka hmuh kiau avangin mahni hmasial lo takin ka thlah a ni tih engtik emaw chuan a man thiam ngei ang. Kei chu heti ve mai, hmangaih tlak hlawl loh ka ni si a!