Tuesday, May 10, 2022

๐๐ข๐ฅ๐š๐ญ๐š’๐ง ๐“๐ข๐›๐ž๐ซ๐ฎ๐ฌ ๐Š๐š๐ข๐ฌ๐š๐ซ๐š ๐ก๐ง๐ž๐ง๐š ๐‹๐š๐ฅ ๐ˆ๐ฌ๐ฎ๐š ๐œ๐ก๐ฎ๐ง๐ ๐œ๐ก๐š๐ง๐  ๐ฅ๐ž๐ก๐ค๐ก๐š a ๐ญ๐ก๐š๐ฐ๐ง ๐ซ๐จ๐ฉ๐ฎ๐ข ๐œ๐ก๐ฎ !

Lal Isua dam laia Rome lalber (Emperor) chu Tiberus Kaisara niin, Pilata khรขn Lal Isua khenbeh a nih hnuin Rome lalber hnenah chanchin kimchang tak, lehkhathawn hmangin a va hriattir a. Kohhran hruaitu hmasate khรขn he lehkhathawn hi a tak (genuine) ni ngeiin an hria a, Lal Isua khenbeh a nih dan leh a hnua thil thleng chanchin a va hriattirna a ni. Lehkhathawn pathum; Pilata’n Tiberus-a leh Heroda hnena a thawn bakah, Heroda’n Pilata hnena lehkha a thawnte hi Syriac-a British Museum-ah hmuh theih an ni. 

“He mihring hian hna ลฃha tam tak thawkin, mi tam tak a ti dam a. Mitdel mit a ti var a, phรขr a ti dam bawk. Mitthite hial a kai tho a, zengte pawh a ti dam bawk. Kal tura thu pein an hnenah hian thu kam khat chiah a sawi ลฃhin. Tin, kan pathiante tรขn meuh pawha mak tih turin Lazara, ni 4 lai thlana phum tawh, a taksa ngei pawh lรนng nuaih tawh chu thlan aลฃanga lo tho turin thu a pe a. Lazara chu puana tuam chungin, rimtui รชm รชm hian lo nung leh a!

Tin, ramhuai man leh tihbuai, thlalerahte khawsa ลฃhin, anmahni taksa ngei ei a, ramsa leh laikingte nena khawsa ลฃhinte chu, khawpuia an in ngeia cheng leh turin a ti dam a. Ramhuaite lah chu vawk kaw chhรปngah luhtirin, tuiah a zuanthlรขktir vek bawk! Mi pakhat, a kut vuai vek tawh, lรปngngaihna nasa tak nei mi pawh rilru pangngai tak pu leh turin thumal pakhat chiah sawiin a ti dam bawk.

Khatia kraws-a khenbeh a han nih khรขn, lei pumpui hi a rawn thim ta vek a. Khaw en lai ni reng chung siin, Ni kha a biru bo daih emaw tih mai tur niin, vanahte chuan arsi an lo lang a. An รชng erawh zawiin a thim tial tial thung. Thla lah chu a bial vanglai tak e ti lovin, thisenin a khat tlat emaw tih mai tur a ni bawk! Tin arsite leh Chhohreivung pawhin Judate chu an thiltih tenawm tak avangin an sรปn nia maw le!

A thih hnu kรขr khata ni hmasa ber zanah lah chuan Ni a lo lang รชng kulh mai a, vante pawh zanah an รชng uar mai nia! Fur laia ลฃek tla zuai zuai ลฃhin ang mai hian vanahte chuan mi, thuam ropui tak tak inbelte an rawn inlรขr sup sup a. Anmahni rual vek hian vantirhkoh tam tak lo lang vein, anni chuan, ‘Chungnungberah Pathian ropui berin awm rawh se. Lei chunga a lawm รชm รชm mihring chungah remthu lรชng rawh se. Lei hnuai mitthi khuatea (Hades tiin a ziah bakah mitthi khua leh a chhehvel a ti kher bawk) hun rei tak chhรปng saltangte pawh lo tho chhuak rawh se’ tiin an sawi bawk!

Vantirhkohte รขw rik rual chiah hian tlรขngte chu an nghing dur dur a. Lungte pawh an keh phel rem rum bawk. Tin, lei nasa taka rawn khi chatin, khuarkhurum thรปk tak leh a chhรปngte hmuh theihin a awm bawk. Chu hun rรขpthlรขk takah chuan mitthi tam tak kaihthawhin an awm a. Judate chuan chung mitthi tho lehte an hmuh chuan, ‘Abrahama, Isaka leh Jakoba bakah Upa 12, kum 2500 liamtaa boral tawhte kan hmuh bakah, Noah ngei kha taksa puin a rawn inlรขr kan hmu’ tiin an sawi bawk!

Aw ka lalpa, lalber, he mi zan hian zankhuain รชngin min kiansan bawk hek lo. Tin, Lal Isua chungchang thu dik lo tak taka sawitu Juda tam takte chu lei khi chatin a lem bo zo vek a, an taksa reng hmuh tur a awm bawk hek lo. Jerusalema biak in (Synagogue) pakhat tih chauh loh chu, Lal Isua dodaltu biak in zawng zawngte pawh lei khi chat hian a lem zo vek bawk!” tiin Pilat-a hian Rome lalber hnenah lehkha a thawn a ni. Pilat-a vek hian Heroda hnenah heti hian lehkhathawn a ziak bawk!

“Khatia a chung thu rรชl tura ka hnena Isua i rawn tirh phei khรขn, amah chu ka khawngaih avangin a lakah ka kut ka sil a. Tunah lah chuan amah khengbettute leh a thlan vengtute hnen aลฃang ngeiin thlan ata a rawn tho leh tih ka hre ta! Chung ka thu hriatte chu dawt mai an nih lohzia a tak ngeiin ka finfiah bawk. Galili-ah a dam lai taksa puin a zirtirte nen, tun hma zawng aia huaisenin a thawh leh thu bakah a chatuan lal ram chanchin a puang lai kan va hmu a ni. 

Tin, ka nupui Procla-i, a mang lama inlรขrna hmtu pawhin thlan aลฃangin a tho leh tih a hriat ve leh, Longinus-a leh Isua thlan vengtu sipai 12-te nen Isua hi an va hmu bawk. Isua chuan ka nupui hnenah, ‘Tunah min ring tawh em? In thlahtute hnena Pathianin thu a thlun ang ngeiin, ka thihna chuan mi zawng zawng tรขn damna tur a rawn thlen ta a nih hi. Chuvangin, keimaha Pa awm chu ring rawh. Thihna hrui valh leh mitthi khaw kulh kawngkharte chu ka hawng ta si a’ tiin a sawi ta a ni.

Aw Heroda, chutia amah kan va hnaih lai tak chuan, van aลฃangin รขw ropui trak lo ri chhuakin, nasa takin khawpui a rawn ri rum rum bawk. Chu ve leh nasa takin lei chu a nghing dur dur a, chutih rual vek chuan Jerusalem temple-ah pawh a rim kan la hriat ngai loh thil rimtui รชm รชm hi a rawn nรขm ta chiai chiai mai nia! Lalpa chuan kei leh ka nupui min rawn pan hnaih lai chuan, a kuta an khen behna ser chu chiang takin ka hmu bawk a ni” tiin a ziak a ni.

Heroda pawhin Pilata hnenah hian lehkhathawn a ziak let ve bawk. Lehkhathawnah chuan Baptistu Johana a tihhlum hnua a chunga vanduaina leh chhiatna chi hrang hrang thleng chanchin ziakin, a fanu thih dan mak tak te, a fapa Azbonius-a thih dan te, a nupui mitdel dan te Pilata hnenah hian a hrilh a ni. Tin, Rome lalber Tiberus-a kha nรข taka a dam loh avang leh, Isua’n mi a ti dam ลฃhin tih a lo ral hriat avangin Pilata hnenah chhiahhlawh tirin a hnena Isua rawn kaltir turin thu a pe a.

Mahse, Pilata’n Isua a khengbet tih a hriatin Pilata chu Rome-a rawn hruai tur leh, thi turin a chungthu a rรชl ta a ni. Nula pakhat Veronica-i a awm a. Ani chuan ลฃhelret puanah Isua hmรชl ang tak, lemziak thiam hnenah a ziahtir a. Tichuan, Tiberus-a hnenah Isua lemziak keng chung hian a kal ta a ni. A kalkawngah Isua tรขwkin, Isua chuan a lemziak chu lain a hmรชl ang tak a nemkai ta a. Tiberus-a’n Isua lemziak a en ve leh a dam tur thu hrilhin, chutiang tak chuan thil a thleng zui ta bawk!

Rome khawpuia Pilata lehkhathawn chhiar chhuah a han nih chuan, Tiberus-a leh a kianga awmte chu nasa takin an khur ta a. A chhan pawh Isua thih laia thil thlengte kha a tak ngeiin an hmu si a. Tiberus Kaisara chuan a tawpah Isua chu Krista ngei a nih thu puangin, a thu sawi zawh ve leh an awmna kianga Rome pathiante lim an dah zawng zawngte chu chhuatah tlain, an kehsawm ta vek mai a ni! 


No comments:

Post a Comment

๐‹๐ข๐ญ๐ž๐ซ๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž-๐š๐ก ๐†๐ซ๐š๐ฆ๐ฆ๐š๐ซ ๐š ๐ฉ๐š๐ฐ๐ข๐ฆ๐š๐ฐ๐ก ๐ž๐ฆ ?

              Mihringin kawng engkima a mihring a nihna chi hrang hrang; lunglรชng thei, lunghnรปr ลฃ hin, thinrim ลฃ hin, lawma nui ลฃ hin etc...