𝐀𝐰 𝐦𝐢𝐧 𝐡𝐫𝐢𝐥𝐡 𝐫𝐚𝐰𝐡 𝐳𝐚𝐧𝐢𝐧𝐚𝐡 𝐧𝐠𝐞𝐢 𝐛𝐲 𝐏𝐒 𝐂𝐡𝐚𝐰𝐧𝐠𝐭𝐡𝐮

     William Shakespeare-a’n, “O most delicate fiend! Who is't can read a woman? Is there more?” ti meuha hmeichhia leh a nungchang hriat thiam harzia a lo au chhuahpui tawh ngei khân, angkhat veka mipate a thununna hrui valah, he tribal lû la hnam pawh hi min zuah bik chuang lo. “Women's weapons, water-drops” tia kan pu vekin a lo tlângaupui tawh hmanrua nen zet hi chuan, mipate thinlung a la duai duai reng mai a nih hi!   

     Mi fate themthiamzia tlai khawhnuah kan lo tem ve luklak a. Mi fate thluak ţhatzia, a tlai luat hmain kan han hre chawhnu ve leh tum hrang a. Mi fate’n mi fate thluak ţhatzia hahipa an lo säwr fû tawh hnuah, kut kan han tifûk chawp ve leh ngawt zel bawk a! Mahse, chu taka chu hla phuah thiam tak tak, tun lai lemchan khawvela hla phuah thiam lem lem nazawngte nihna ni lo nihna (signature) a ni si a nih hi ti raw bawihte?

     Tleitir sakhmêl meuhin a cho loh thlasik zing ni chhuakin ka lunglên khawharna a rawn her chhuahpui a. Pawltlak thlain kum tina hri chhia mi kai ziah hi, tun thlengin ka la thing thla thiam lo. Ka hawi vel a, ka mit hmuh phak thilsiam tinrengte hian ka lung min lên ţhin a ni si a! Van lam ngaihna leh khawvela luanliamna lo thleng dun rial ţhinte hi, a man tamzia tu nge sawi thei ang?

    Thil siam tam tak zingah, mipa thinlung zial â tlat a, thunun mai duhtawk lova sal bet thei, a mitmeng leh ţawngkam khat lek pawhin mipate thih leh dam thu hril thei khawpa thiltihtheihnaa thuam hmeichhia hi, a va buaipuiawmin buaipui tlak a va ni mawlh êm! Mipa sehhel ber ber, rorum leh thinchhia, hausa leh rethei thinlung thliar hauh lova angkhata pâwnglak theihna neitu hmeichhia, mipa chungah hian i va suaksual thiam kher êm!

      A hmêl a hmuh tirh phat ata, a chhan leh a vang sawi mawi ngai lovin, a nu leh pa, a chhûngkhatte hnenah insawi fiah mamawh hek lovin, thilsiam azawnga mit la ber nula tawngtu tlangval khawngaihthlakzia hla hi, engtin nge heti êma lungrûna PS Chawngthu hian a lo phuah chhuah thiam ni? Nunrâwnnna azawnga duhawm ber chanchin min han hrilh thiamziate hi a mak a ni! A thlûk tinah rem taka hla thu tin a han nemkai thiamziate mawlh hi a ni, sawi thiam har chu!

      Hmeichhia chu nula a nih avangin rim tur a ni. Hmeichhia a nih avangin zäwl thiang pawh a ni. Hnute bu mawi tak, heh kual mawi êm êm, mitmeng lungrûn taka meng thiam, pheichheh mawi tak a nih vangin, mipate thinlung aikaih tur renga Pathianin a siam a ni. Âwmnêm hmêl taka siam a nihna phena a nun thurûk pai tamziate hi, tu mipa fa hian nge hmu chhuak fai kilhkelh tawha inngai ang le?

      A hausakna chhuang chunga amah rimtu chu biak tinah pawh a tin lo fo. A pachhiatna chhuanlama hmangtu lah a khawngaih thla zen hek lo. Tlangval a nih vang ngawta amah rimtu chu eng hûah a ngai lo fo. A duh zawng tê a tawn chinah erawh, sakeibaknei koham ber nungchang a pu hmak a. A saseh tawh humhim turin lei leh van a cho hial ngam a nih hi maw le!

 Hun hei leh chen hi i sulhnu zuiin,

Biahthu di sawi ni tam renga’n,

Engtin nge nang ngaih biahthu di kan hril,

Damte’n min chhan ve dawn ang le?

      Amah duh ngawih ngawihtu, a chezia engkim mai thlir ning thei lotu, a ţawngkam chhuak tinrenga rimawi lo chhuak ngaithla thei khawpa a beng hriatna lam rûksaktu, thu reng a sawi loh thu tam a pai, a mitmeng leh chezia zeizia engkim aţanga man thiam mipa chuan, a huaisenna neihchhun tak meuh meuh hmachhuanin, “Ka duh che asin. Min duh ve mial lo maw?” a han ti a. Mahse, chu hmeichhia sualzia chu tu nge hrilh fâk tawh ţhin kha?

      Thla khat a liam a, ni tam a ni ta. ‘Hun hei leh chen’ rei zawng hi sana hmanga chhut chhuah chi ni pawhin alang lo. A rei thaw khat a ni ang, mipa thinlungah manganna chî a tuh ţiak hman tlat a nih hi! Mipa hi ţawngkam sang khat neia siam ni ta se, hmeichhe hneh nân a nih phawt chuan, inngaihtuah nawn miah lovin â takin a neihchhun apiang a hmang zo nghal duak ang! Chutiang chiah chuan kan tlangvala pawh hian kan nula hi a ţawngkam hriat chhun ang angin, a thiam tâwkin a rim nasa tih kan hmu chiang si.

 

Engtikah nge maw kei ka lawm nân reng,

Ka lam hawia ânkâ nêmin,

Biahthu di damte’n thlah ve zai rêl a,

I lunglên thu min hrilh dawn le?

       Aw lunglian! Luhlulnaa khat! I duh chuan i kâ hi Seol ang maiin i chip reng thei a! I duh hunah lem, tlâng chhipa tuikhawthla liam pur pur angin i âng leh thei lawi si! Sana bânin ni tam a her chhuahpui tawh hnuah meuh, ‘Aw le, i lam ka lo hawi nang e’ han tih mai rêl ta lo chuan, thlanmual ang maia rehin mipa thinlung sahalna min han tuah nun belhsak sauh a! ‘Ka duh che, ka duh lo che’ ti mai lova han inchelh khawmuanna hnuaiah, tu mipa mah awm hle hle thei an awm lo tih, i hriat chian êm avangin em ni, suahsual räwng min bawl khum ţhin?

 Mahriaka lunglên tuar zawng ka zuam lo,

Lung ka mawl tinkim dawn hianin,

I suihlungrûkah i duhlêng thlang la,

Tum tawk helin ka liam ta’ng e.

       Chhai tur renga Siamtu’n a siam hmeichhia hian, chhaitu zawng a tawng ngei tur a ni. Mahse, amah chhaitu hnenah chhanna pe duh lova, nun lailaklawh taka min chentir nuamti êm êmtu hmeichhia, Siamtu hian a siam sual ve hial che a ni lo maw? Chu zawng ka ring thei lo, ka ring phal meuh si lo. Lungtum chhai ai pawha beidawnthlaka min siam zet duh khawp thinlung neihtirtu che hian, van rim erawh a nâm hauhvin ka ring si lo!

 A falte’n kan intawng leh tawh lo’ng e,

Zan a rei khua ka tlai thlawn e,

Ka hril tam lua e, i ţawngkam nghakin,

Aw min hrilh rawh zaninah ngei.

        Zanin chiah in rûn rawn kai nân hun ka nei ta. Zan tam chhiar sen loh, i kiangah hun hmanga i rilru hriat ka tumna zawng zawngte kha, zanin ngeiah hian a chhanna hriat ka mamawh ta. Mipa zawng ka ni, mahse beidawnna thinlung nei mi ka ni si a. Tlangval zawng ka ni meuh mai, chuvanga duh che pawh ka ni reng asin. Mahse, zanin ngeiah, ‘Aw’ nge ‘Aih’ tia min chhan hi ka phut ve tlat che a ni.

        Nang meuh ka phu lo che a nih si chuan, ka phutâwk hmeichhia chu, ka thinlung zawng zawnga ka zawn theih nân, min chhuah zalen hi i chanpual a ni ve tlat. Tunah erawh ka thinlung chabi kawltu i ni si a, i thinlung hawnna chabi ka kawl ve si lo a nih chuan, khawngaihna chuan vawi khat chiah i nunah thu sawi ve se, ka chungah zahngaihna lantirin chhanna min pe ang che aw…

       Ni ni ni, he hmeichhia hi a ni, khawvel thil azawnga thil buaipuiawm ber hmuh theih chu lo ni! PS Chawngthu lah hian chu hmeichhe nungchang pakhat, a mize kumhlun, a pian ni ata a thih ni thlenga a nun chhuahsan ngai lotu chu, a ropui thei ang bera chawisâng chungin, mipate inphahhniam theihzia leh dawhtheihzia, hmangaihna lemchan tualah dawih zawk chan chang kan nih sizia min tarlansakna hla hi, a mawi dan a tak ngâih a, a nat dan a thûk râih a nih hi.

 

            A thlûk lah chu he Zopa thinlung leh beng mil êm êmin a han siamzui hi chu maw! Ka thinlung hian a tuar thiam ta ţhin lo. Nilenga mi awitleitu atân ka thlang leh ţhin. Ngaihruatna khawvel min hruttir a, suangtuahna khawvelah duhthusam hlimthla min chentir theihna thurûk hi, ţhangthar hla phuah thiam zingah pianpui an awm ve ta lo em ni, tih châng ni a tam ta. Mahse, hmeichhia chu mawina a khat, duhawmnate’n an chei mawi, ngaihawmnaa khat zawng a ni chiang si a!

      Hmuh theih loh khawvea hmangaihnaa khat, Kalvari kraws-a rawn luangliama hian nang ngaih banzai min reltir thei lo a nih chuan, keia chan zet chu suangtuah thiam ngaihna reng a awm lo ang!