Tuesday, September 17, 2019

Fam Lalzova leh a hla pakhat hi !


Lalzova leh a ngaihzawng Thani (tiin kaitawi mai ang) han inrim leh indi zet chuan hmangaihna hi an la lungrûn kher mai. An induhna a sân ber lai, an inhmuh loh hleka an khawharnain van a tawng hial anga tih turah a nula zawk hi khumbetin a damlo nasa ta mai a.

Damlo kàn züt rem reng lo kâra inhmu hlei thei lo leh an inngaihna zual zel si tuar zo lo khawharna khawvel aţanga hla lo piang zet hi! A hla mil lutuk tak mai a thlûk leh Enkawli Pautu âw lungrûn lutuk inchawi kual vel hian keini ang mi khawharte hi min hnemin min vel lo thei lo.

Lalzova hian mangang em emin amahin khawhar tak, tih theih nei reng reng si lo va a vak vel ruai mai, a bialnuin a lo thlahlel em em bawk si a ngaihtuahin hei bak bak hian lunglênna hi tawrh nat belh theih a inrin tawh lohzia leh heti lutuk maia an han inngai ta chu heti hian a han chham ta a :

A pawi mang e lungrûn kan inngaih lêng zûn,
Tuar tawk ka ti kei zawng zual chuangin a mawi lo,

tiin!

Heh dâng lâp chung leh a natna a zual em avanga mitmeng da va leh chau taka a bialnu khuma mu hnap mai a han mitthla ţhin a. Hmangaihna leh lainatna inkawp chuan fuihna lungrûn zet mai a han chhamtir ta a ni :

Nêmte'n lo tuar la laikhum thleh nêm puan hnuaiah,

tiin. Duh ber hmangaihna leh khawngaihna dik takah hian tisa damna awm ni se, kan nula-i hi a va dam chiang dawn em! Mahse, chutiang a ni si lo va ni! Chu mi zuk hriat fiahna chuan lungtawtna leh thinrimna a rawn hring ta a ni zawk :

Awmlai leh di zûn lêng kiang rawh suihlungrual nau ang nuihna tlang,

tiin. He lai tlara thinrimna kâra ngenna duhawm ber a thailan hi kan hmuh kân ang tih ka va hlau êm!

Mipa hi hmeichhe tel lovin a tlei zo mawlh lo! Hringnun khawvela sumpaiin nawmsakna min thlen ai thlawt chuan hmangaih berte'n hlimna leh lawmna min pêk hi tu thik rual loh, tluk phak ngai loh tur a nihzia mawi lutuka chhamin a nula hi manganna leh duhthawhna, lungchhiatna leh ngenna inpawlh nuaihin a chham khum ta a ni :

Puan ang a chûl zo dawn nang lo chuan Pârte,
Hlim lai ni awm lo chhâm ang zâl tho rawh.

A thunawnah hian Lalzova hian a bialnu tawrhna a rawn phawrhsak ve ta thung a! A phawrh satliah ngawt lo va sin! Amah leh amah chona a inpe hial zawk a nih hi!

A bialnu chuan pangchang takin Lalzova hi a au ta lawm lawm a. Eng hi nge nâ zawk ang, a natna avanga a tawrhna nge a bialpa kianga a  awm thei loh avanga lunglênna hnuaia khawhar taka a natna zawk? :

A nâ a ni vala bânah min hmer la,

A chhanna han mawizia hi! Mipa leh hmeichhia kan inthlakhlelhna leh inhmangaihna lantirtu hmui leh bianga infawhna zawk chu kan nulain a natna tidam theitu damdawi ai pawha a thlakhlelh a nihzia tihian a han puang ta a nih hi :

Eng nge ka an biangah min fawp la valmawi,

Ni lo, babute daktawr a mamawh mawlh lo. A mamawh, a thinlung damna dik tak zawk chu a kawltu Lalzova hnenah hian lungphang takin a hrilh ta lawm lawm a nih hi :

Nangin vawi khat talin min han hnem leh la,

Zah pawh dawn zo tawh lovin a chhûngte leh vantlang hnenah natna hrik vanga damlo mu zawi reng a nih lohzia, lunglênna hrikpui vei a nih zawkzia a puang ta! :

Zûnlêng a kiang anga dam pawh ka dam ang.

Chu zet chuan Lalzova chu mupuia kah ang maiin a chawk nung ta a! Khawharna leh lunglênna avanga a tawrhna natzia a han puan thiamzia leh duhthawhzia hi! :

Aw tuar ve se keimah iangin zalêng hian,

Amah ang taka lunglêng leh khawhar an nih ve theih ngai chuan leilung hian a dawl zo mawlh lo ang tiin :

Ţapin tlang tin suar ang a lo chim ang a,

a han chham te te a. Leilung mai ni lo Ni leh Thla meuh pawhin an tawrhna ţawmpui vein hmangaihna, chuvanga lunglênna, lunglên luat avanga mi khawhar bera a han inchhuah hi a ti lutuk ka ti phal lul lo! :

Chung turni leh zan chhawrthlapui êng fo pawh khi,
Pâr ang a chuai anga thimpui lo zîngin tlang tin khawmual tin,

tiin khawvel chawp hian boral tur hialah a chhuah ta hlawl a nih hi.

Lungngaih chhun zanin fâm lo naufa an awm lo,

Mite chuan khawharna leh lunglênna tuar zo lovin thihna angchhûngah lawm taka tlu lut tur ang hialin min chhuah ta nia!

Lalzovate ang hi chu hma lam hun a êng zawnga thlir tlat a, beidawnna inhnehtir tum lo mi a nihzia, midangte fuihtu nun a thlan zawkzia leh kûr diam diam mah se, fuihna hnuhnung hmanga hringnun khartu a nihna a la rawn lantir thei ta fan a nih hi :

Aw di lungngai lo la i la dam ngei ang.

No comments:

Post a Comment

𝐋𝐢𝐭𝐞𝐫𝐚𝐭𝐮𝐫𝐞-𝐚𝐡 𝐆𝐫𝐚𝐦𝐦𝐚𝐫 𝐚 𝐩𝐚𝐰𝐢𝐦𝐚𝐰𝐡 𝐞𝐦 ?

              Mihringin kawng engkima a mihring a nihna chi hrang hrang; lunglêng thei, lunghnûr ţ hin, thinrim ţ hin, lawma nui ţ hin etc...