Saturday, May 30, 2020

๐–๐จ๐ซ๐ ๐๐ฅ๐š๐ฒ ๐ค๐š๐ง ๐ญ๐ข๐ก ๐š๐ฐ๐ฆ๐ณ๐ข๐š ๐ž๐ง๐  ๐ง๐ ๐ž ๐ง๐ข ?



    ‘๐‘ฏ๐’‚๐’“๐’‰๐’‡๐’Š๐’Ž๐’Š๐’ ๐’‚ ๐’†๐’Š๐’“๐’–…’ tih leh, ‘๐‘จ ๐’”๐’‚๐’˜๐’Š๐’”๐’†๐’๐’•๐’–๐’•๐’† ๐’Œ๐’‰๐’‚๐’ ๐’„๐’‰๐’Š๐’ƒ๐’‚๐’Š ๐’‚๐’ ๐’ƒ๐’–๐’Œ ๐’๐’†๐’‰ ๐’…๐’‚๐’Š๐’‰ ๐’•๐’‚๐’˜๐’‰!’ tih thu chheh mawi tak, Zephyr Lemchan hnuhnung ber kaltlanga Mapuia thluak themthiamzia lo lanna hi lo thlir ta ila. Thu chheh hmasa zawkah hian, eiru tih thumal kha harhfim tih hmangin a chhaih (play) kual ta a. A dawt lehah thung chuan sawiseltute tih thumal kha, sarcastic tak bawkin a chei kual (play) a nih hi. Hei hi Word Play chu a ni ta mai a ni. 

     Word Play nรขn hian thu leh hla cheina hmanraw hrang hrang (Literary Terms) hman an ni ลฃhin. A hmasa berah chuan thumal inkhing dun anga lang, lak hran ve ve chuan thumal indo ni si, hmun khata han daha awmze thรปk zawk nei thu fing rawn piang hi Oxymoron an ti a. Romeo & Juliet-ah Shakespreare-a khan ‘๐‘ถ ๐’ƒ๐’“๐’‚๐’˜๐’๐’Š๐’๐’ˆ ๐’๐’๐’—๐’†! ๐‘จ๐’˜ ๐’ƒ๐’–๐’‚๐’Š๐’‘๐’–๐’Š๐’‚๐’˜๐’Ž ๐’‰๐’Ž๐’‚๐’๐’ˆ๐’‚๐’Š๐’‰๐’๐’‚ ๐’„๐’‰๐’Š๐’Ž๐’‚๐’˜๐’Ž ๐’•๐’Š๐’‰ ๐’•๐’†, ‘๐‘ถ ๐’๐’๐’—๐’Š๐’๐’ˆ ๐’‰๐’‚๐’•๐’†! ๐‘จ๐’˜ ๐’‰๐’Ž๐’‚๐’๐’ˆ๐’‚๐’Š๐’‰๐’๐’‚ ๐’‰๐’–๐’‚๐’•๐’•๐’‰๐’๐’‚๐’๐’‚’ tihte a hmang nual a nih kha. Hmangaihna thumal kha a cheibawl (play) thiam ngang a nih hi.

     A dawt lehah chuan Mafaa’n, ‘๐‘ด๐’‚๐’‰๐’๐’Š ๐’•๐’‰๐’‚๐’˜๐’‰๐’“๐’Š๐’Ž๐’๐’‚ ๐’“๐’‚๐’‰ ๐’‚ ๐’Ž๐’‚๐’ ๐’Ž๐’‚๐’๐’‚ ๐’Ž๐’‚๐’ ๐’Ž๐’‚๐’๐’‰ ๐’Ž๐’‚๐’๐’‰๐’•๐’–๐’•๐’†…’ a han tih ang thumal ‘M’ ri hman phei diat diatna, sapin Alliteration/Consonance an tih mai, Consonant thumal inang hmanga thu chheh inzawm pawh Word Play nรขn hian hman a ni ลฃhin. Shakespeare-a pawhin Romeo & Juliet-ah khan Alliteration a hmang rim hle a, ‘๐‘ต๐’๐’˜ ๐’๐’๐’… ๐’…๐’†๐’”๐’Š๐’“๐’† ๐’…๐’๐’•๐’‰ ๐’Š๐’ ๐’‰๐’Š๐’” ๐’…๐’†๐’‚๐’•๐’‰-๐’ƒ๐’†๐’… ๐’๐’Š๐’†; ๐‘ญ๐’“๐’๐’Ž ๐’‡๐’๐’“๐’•๐’‰ ๐’•๐’‰๐’† ๐’‡๐’‚๐’•๐’‚๐’ ๐’๐’๐’Š๐’๐’” ๐’๐’‡ ๐’•๐’‰๐’†๐’”๐’† ๐’•๐’˜๐’ ๐’‡๐’๐’†๐’”’ tiha ‘D’ leh ‘F’ thumal lam rik phei diat diat angte hi entirna an ni.

     Vowel ri inang inlalawn ve thung hi Assonance an ti a. Mafa-a’n,  ‘๐‘น๐’‚๐’Ž๐’—๐’‚๐’„๐’‰๐’‚๐’ ๐’‘๐’‚๐’”๐’‚๐’ลฃ๐’‰๐’‚ ๐’‰๐’Ž๐’‚ ๐’•๐’‚๐’Œ๐’‚ ๐’—๐’‚๐’„๐’‰๐’‚ ๐’‘๐’‚๐’„๐’‰๐’‚๐’…’ a han tiha, vowel ‘๐‘จ’ ri phei diat diat ang hmang hian Word Play an rem ลฃhin bawk. A dawt lehah chuan thumal pakhat ni si, awmze hrang hlak pahnih nei thei, Double Entendre kan tih angte hman a ni leh a. A bik takin Shakespeare-a hian mipat hmeichhiatna kaihhnawihah a hmang nasa zual a. Venus & Adonis Poem-ah khan, ‘๐‘ฎ๐’“๐’‚๐’›๐’† ๐’๐’ ๐’Ž๐’š ๐’๐’Š๐’‘๐’”, ๐’‚๐’๐’… ๐’Š๐’‡ ๐’•๐’‰๐’๐’”๐’† ๐’‰๐’Š๐’๐’๐’” ๐’ƒ๐’† ๐’…๐’“๐’š; ๐‘บ๐’•๐’“๐’‚๐’š ๐’๐’๐’˜๐’†๐’“, ๐’˜๐’‰๐’†๐’“๐’† ๐’•๐’‰๐’† ๐’‘๐’๐’†๐’‚๐’”๐’‚๐’๐’• ๐’‡๐’๐’–๐’๐’•๐’‚๐’Š๐’๐’” ๐’๐’Š๐’†’ tih kan hmu a. Tuikhawhthla mitthlaah a lan reng laiin, hmeichhe thil hnรขwm chap mai mitthlaah a lang tel lo thei lo a nih hi!

    A dawt lehah chuan  thumal lam rikin a taka thil an tihlan fiahna, ‘๐‘ฒ๐’‰๐’–๐’‚๐’Š ๐’‚๐’ ๐’‘๐’‰๐’– ๐’Ž๐’–๐’“ ๐’Ž๐’–๐’“, ๐’‰๐’‚๐’๐’‘๐’–๐’‚๐’‰ ๐’‚ ๐’‘๐’–๐’‚๐’Œ ๐’…รป๐’“ ๐’…รป๐’“, ๐’”๐’‚๐’๐’‚ ๐’ƒรข๐’ ๐’„๐’‰๐’†๐’Œ ๐’“๐’Š’ tih ang chi Onomatopoeia an tihte pawh hman a ni ลฃhin. Shakespeare-a hman thiam รชm รชm thumal, a awmzia ang ni hauh si lova thumal hman sual Malapropism hi, Much Ado About Nothing ka lehlin laia min tibuaitu ber pakhat a ni bawk. ‘…๐’‰๐’‚๐’—๐’† ๐’Š๐’๐’…๐’†๐’†๐’… ๐’„๐’๐’Ž๐’‘๐’“๐’†๐’‰๐’†๐’๐’…๐’†๐’… ๐’•๐’˜๐’ ๐’‚๐’–๐’”๐’‘๐’Š๐’„๐’Š๐’๐’–๐’” ๐’‘๐’†๐’“๐’”๐’๐’๐’”’ a tihte hi han en ta ila, suspicious hmanna turah auspicious a hmang hlauh ang hi a ni.

    Heng bakah hian Literary Terms chi hrang hrang, thumal lam tawi dan (Acronym) te, spelling te leh ลฃawngkam bungraw hrang hrang Word Play nรขn hian hman a ni ลฃhin. Hei bakah hian min zawh ngun รชm รชm thumal rik dan inang (Rhyme) chungchang hi lo sawi ta bawk ila. Rhyme hi chi hrang hrang an awm a, hetiangin lo sawi fiah ta ila :

     ๐„๐ง๐ ๐‘๐ก๐ฒ๐ฆ๐ž – Hla tlar tawpna thumalte ri inang, hla phuahtu tam ber ten an hman tlanglawn ber a ni. ‘๐‘ฏ๐’Ž๐’‚๐’๐’ˆ๐’‚๐’Š๐’‰๐’๐’‚ ๐’Œ๐’‚๐’ ๐’•๐’Š๐’‰ ๐’‰๐’Š ๐’Ž๐’Š๐’‰๐’“๐’Š๐’๐’ˆ ๐’๐’Š ๐’”๐’†, ๐‘ฐ ๐’‰๐’๐’†๐’๐’‚๐’‰ ๐’Œ๐’†๐’Š๐’Ž๐’‚๐’‰ ๐’Œ๐’‚ ๐’“๐’‚๐’˜๐’ ๐’Œ๐’‚๐’ ๐’‚๐’๐’ˆ ๐’†’ tiha ‘๐’”๐’†’ leh ‘๐’†’ a tawp rik dan inang hi a ni. Sap ลฃawngah chuan commits leh befits hi an  in rhyme a. Commits chu lam hnih a ni a, befits pawh lam hnih tho niin, a lam hnihna fits in rhyme hi end rhyme a ni ta a ni.

     ๐ˆ๐ง๐ญ๐ž๐ซ๐ง๐š๐ฅ/๐Œ๐ž๐๐ข๐š๐ฅ ๐‘๐ก๐ฒ๐ฆ๐ž – Hla tlar khat chhรปnga thumal lam rik inang awm ลฃhin hi a ni. ‘๐‘ฏ๐’๐’–๐’Œ๐’‘๐’–๐’Š ๐’„๐’‰๐’‚๐’‰๐’๐’‚ ลฃ๐’‚๐’‰๐’๐’‚ ๐’“๐’–๐’‚๐’Ž๐’‚๐’‰’ – han tiha ๐’„๐’‰๐’‚๐’‰๐’๐’‚ leh ลฃ๐’‚๐’‰๐’๐’‚ in rhyme ang hi. ๐๐ž๐ ๐ข๐ง๐ง๐ข๐ง๐  ๐‘๐ก๐ฒ๐ฆ๐ž – Hla tlar bula thumal in rhyme ang hi a ni. ‘๐‘ป๐’‰๐’๐’‚๐’˜๐’ ๐’๐’๐’—๐’Š๐’ ๐’๐’‚๐’๐’ˆ ๐’๐’†๐’ ๐’๐’†๐’๐’ˆ ๐’Š๐’๐’‚, ๐‘ซ๐’‚๐’˜๐’ ๐’๐’–๐’๐’ˆ๐’“รป๐’Œ ๐’ƒ๐’Š๐’‚๐’‰๐’›๐’‚๐’Š ๐’Ž๐’Š ๐’‰๐’๐’‚๐’ ๐’“๐’‚๐’˜๐’‰’ tiha ‘๐’•๐’‰๐’๐’‚๐’˜๐’’ leh ‘๐’…๐’‚๐’˜๐’’ ang chi hi.  

   ๐„๐ฒ๐ž/๐•๐ข๐ฌ๐ข๐จ๐ง ๐‘๐ก๐ฒ๐ฆ๐ž – En thuaka in ang รชm รชm, rhyme hauh si lo an awm thei. Wind tih leh Bind han tihte hi in ang tak, rhyme hauh si lo an ni. Chak (strong) leh chak (eager) han tih ang chi hi Eye Rhyme chu a ni e. ๐’๐ข๐ง๐ ๐ฅ๐ž ๐‘๐ก๐ฒ๐ฆ๐ž - thliak leh tliak tihte an awm a, double rhyme lungngui leh lungvui an awm bawk a. ๐“๐ซ๐ข๐ฉ๐ฅ๐ž ๐‘๐ก๐ฒ๐ฆ๐ž - sa tin an hnawl tih leh iangin an zawl tihte a awm a, ๐๐ž๐ซ๐Ÿ๐ž๐œ๐ญ ๐‘๐ก๐ฒ๐ฆ๐ž - chungtlak leh chungtlak thlengin an awm bawk.

   A nih leh Word Play leh Pun kan tih hi eng nge an danglamna? Entirna hmangin lo sawi fiah dawn ta ila. Shakespeare-a lemchan ‘Richard III’ kan chhiar chuan, ‘๐‘ต๐’๐’˜ ๐’Š๐’” ๐’•๐’‰๐’† ๐’˜๐’Š๐’๐’•๐’†๐’“ ๐’๐’‡ ๐’๐’–๐’“ ๐’…๐’Š๐’”๐’„๐’๐’๐’•๐’†๐’๐’• ๐’Ž๐’‚๐’…๐’† ๐’ˆ๐’๐’๐’“๐’Š๐’๐’–๐’” ๐’”๐’–๐’Ž๐’Ž๐’†๐’“ ๐’ƒ๐’š ๐’•๐’‰๐’Š๐’” ๐’”๐’–๐’ ๐’๐’‡ ๐’€๐’๐’“๐’Œ’ tih kan hmu ang. He thu-ah hian Lal ber Richard-a hian York fapa a nihzia a insawina hi Pun chu a ni a. Son tih aiah Sun (Ni) tih hmanga intielin thlasik leh nipui sik leh sa chu hun hlimawm loh leh hun nuam takah chhuahin, Word Play mawi tak kan hmu ta a nih hi.

   Word Play chu thu leh hla hmanrua hmanga thu chaih kual a nih laiin, Pun erawh ลฃawngkam bungraw pangngai (Figure of Speech) niin, Word Play ang bawka in ลฃawng elna, Word Play chi khat a nihna kan hmu ta a nih hi. Hei hi ka sawi fiah thiam ve dan niin, aia thiam zawkte mit kan timim ang tih hlau tak chungin, ka han ziak ve ta duah a nih hi. Kei ai thlawta sawi fiah thiam leh dik zawk leh ลฃha zawka ziak thei an awm tih hre reng chunga min chhiarsak pawh ka duh hle a ni.

   Roluaha’n, ‘๐‘จ ๐’•๐’–๐’Œ๐’‰๐’–๐’Ž๐’‚ ๐’‰๐’“๐’Š๐’Œ ๐’‚ ๐’›๐’–๐’Œ ๐’Ž๐’‚๐’’ tih hmanga hmeichhe er thei tak chungchang a han chei kual te, Lalnunsanga’n Computer Virus chungchang a sawinaa, ‘๐‘ฝ๐’‚๐’Š๐’‰๐’ ๐’Š๐’๐’…๐’‚๐’Š๐’‰๐’›๐’‚๐’Š๐’›๐’Š๐’‚ ๐’‰๐’Š ๐’„๐’‰๐’– ๐’‚๐’˜’ tih hmanga Vai tih thumal a han cheibawl kual te, inthiarna paha online a hratzia, ‘๐‘ฒรข๐’“ ๐’Œ๐’‰๐’‚๐’• ๐’„๐’‰๐’‰รป๐’๐’ˆ ๐’‚ รจ ๐’๐’’ tia a han chei hlimawm te, pa pakhat thingtuah alh duhzia, ‘๐’‚๐’๐’‰ ลฃ๐’‰๐’‚ ๐’…๐’–๐’‰ ๐’•๐’‚๐’Œ ๐’‚ ๐’๐’Š, ลฃ๐’‰๐’†๐’๐’‰ ๐’๐’ˆ๐’‰๐’‚๐’ ๐’„๐’‰๐’‚๐’“ ๐’„๐’‰๐’‚๐’“ ๐’‚ ๐’๐’ˆ๐’‚๐’Š’ tia a han chei nuihzatthlakte hi Word Play hriat thiam nรขn chuan a
ลฃha hle awm e.  

No comments:

Post a Comment

๐‹๐ข๐ญ๐ž๐ซ๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž-๐š๐ก ๐†๐ซ๐š๐ฆ๐ฆ๐š๐ซ ๐š ๐ฉ๐š๐ฐ๐ข๐ฆ๐š๐ฐ๐ก ๐ž๐ฆ ?

              Mihringin kawng engkima a mihring a nihna chi hrang hrang; lunglรชng thei, lunghnรปr ลฃ hin, thinrim ลฃ hin, lawma nui ลฃ hin etc...