Saturday, October 23, 2021

𝐖𝐨𝐫𝐝 𝐏𝐥𝐚𝐲 𝐤𝐚𝐧 𝐭𝐢𝐡 𝐚𝐰𝐦𝐳𝐢𝐚 𝐞𝐧𝐠 𝐧𝐠𝐞 𝐧𝐢 ?

‘Harhfimin a eiru…’ tih leh, ‘A sawiseltute khan chibai an buk leh daih tawh!’ tih thu chheh mawi tak, Zephyr Lemchan hnuhnung ber kaltlanga Mapuia thluak themthiamzia lo lanna hi lo thlir ta ila. Thu chheh hmasa zawkah hian, eiru tih thumal kha harhfim tih hmangin a chhaih (play) kual ta a. A dawt lehah thung chuan sawiseltute tih thumal kha, sarcastic tak bawkin a chei kual (play) a nih hi. Hei hi Word Play chu a ni ta mai a ni.  

Word Play nân hian thu leh hla cheina hmanraw hrang hrang (Literary Terms) hman an ni ţhin. A hmasa berah chuan thumal inkhing dun anga lang, lak hran ve ve chuan thumal indo ni si, hmun khata han daha awmze thûk zawk nei thu fing rawn piang hi Oxymoron an ti a. Romeo & Juliet-ah Shakespreare-a khan ‘O brawling love! Aw buaipuiawm hmangaihna chimawm tih te, ‘O loving hate! Aw hmangaihna huatthlala’ tihte a hmang nual a nih kha. Hmangaihna thumal kha a cheibawl (play) thiam ngang a nih hi.

A dawt lehah chuan Mafaa’n, ‘Mahni thawhrimna rah a mal mala mal malh malhtute…’ a han tih ang thumal ‘M’ ri hman phei diat diatna, sapin Alliteration/Consonance an tih mai, Consonant thumal inang hmanga thu chheh inzawm pawh Word Play nân hian hman a ni ţhin. Shakespeare-a pawhin Romeo & Juliet-ah khan Alliteration a hmang rim hle a, ‘Now old desire doth in his death-bed lie; From forth the fatal loins of these two foes’ tiha ‘D’ leh ‘F’ thumal lam rik phei diat diat angte hi entirna an ni. 

Vowel ri inang inlalawn ve thung hi Assonance an ti a. Mafa-a’n,  ‘Ramvachal pasalţha hma taka vacha pachal…’ a han tiha, vowel ‘A’ ri phei diat diat ang hmang hian Word Play an rem ţhin bawk. A dawt lehah chuan thumal pakhat ni si, awmze hrang hlak pahnih nei thei, Double Entendre kan tih angte hman a ni leh a. A bik takin Shakespeare-a hian mipat hmeichhiatna kaihhnawihah a hmang nasa zual a. Venus & Adonis Poem-ah khan, ‘Graze on my lips, and if those hills be dry; Stray lower, where the pleasant fountains lie’ tih kan hmu a. Tuikhawhthla mitthlaah a lan reng laiin, hmeichhe thil hnâwm chap mai mitthlaah a lang tel lo thei lo a nih hi! 

A dawt lehah chuan  thumal lam rikin a taka thil an tihlan fiahna, ‘Khuai an phu mur mur, halpuah a puak dûr dûr, sana bân chek ri’ tih ang chi Onomatopoeia an tihte pawh hman a ni ţhin. Shakespeare-a hman thiam êm êm thumal, a awmzia ang ni hauh si lova thumal hman sual Malapropism hi, Much Ado About Nothing ka lehlin laia min tibuaitu ber pakhat a ni bawk. ‘…have indeed comprehended two auspicious persons’ a tihte hi han en ta ila, suspicious hmanna turah auspicious a hmang hlauh ang hi a ni.

Heng bakah hian Literary Terms chi hrang hrang, thumal lam tawi dan (Acronym) te, spelling te leh ţawngkam bungraw hrang hrang Word Play nân hian hman a ni ţhin. Hei bakah hian min zawh ngun êm êm thumal rik dan inang (Rhyme) chungchang hi lo sawi ta bawk ila. Rhyme hi chi hrang hrang an awm a, hetiangin lo sawi fiah ta ila :

End Rhyme – Hla tlar tawpna thumalte ri inang, hla phuahtu tam ber ten an hman tlanglawn ber a ni. ‘Hmangaihna kan tih hi mihring ni se, I hnenah keimah ka rawn kal ang e’ tiha ‘se’ leh ‘e’ a tawp rik dan inang hi a ni. Sap ţawngah chuan commits leh befits hi an  in rhyme a. Commits chu lam hnih a ni a, befits pawh lam hnih tho niin, a lam hnihna fits in rhyme hi end rhyme a ni ta a ni. 

Internal/Medial Rhyme – Hla tlar khat chhûnga thumal lam rik inang awm ţhin hi a ni. ‘Hnukpui chahna ţahna ruamah’ – han tiha chahna leh tahna in rhyme ang hi. Beginning Rhyme – Hla tlar bula thumal in rhyme ang hi a ni. ‘Thlawn lovin nang nen leng ila, Dawn lungruk biahzai mi hlan rawh’ tiha ‘thlawn’ leh ‘dawn’ ang chi hi. Eye/Vision Rhyme – En thuaka in ang êm êm, rhyme hauh si lo an awm thei. Wind tih leh Bind han tihte hi in ang tak, rhyme hauh si lo an ni. Chak (strong) leh chak (eager) han tih ang chi hi Eye Rhyme chu a ni e. Single Rhyme thliak leh tliak tithe an awm a, double rhyme lungngui leh lungvui an awm bawk a. Triple Rhyme sa tin an hnawl tih leh iangin an zawl tihte a awm a, Perfect Rhyme chungtlak leh chungtlak thlengin an awm bawk.

A nih leh Word Play leh Pun kan tih hi eng nge an danglamna? Entirna hmangin lo sawi fiah dawn ta ila. Shakespeare-a lemchan ‘Richard III’ kan chhiar chuan, ‘Now is the winter of our discontent made glorious summer by this sun of York’ tih kan hmu ang. He thu-ah hian Lal ber Richard-a hian York fapa a nihzia a insawina hi Pun chu a ni a. Son tih aiah Sun (Ni) tih hmanga intielin thlasik leh nipui sik leh sa chu hun hlimawm loh leh hun nuam takah chhuahin, Word Play mawi tak kan hmu ta a nih hi.

Word Play chu thu leh hla hmanrua hmanga thu chaih kual a nih laiin, Pun erawh ţawngkam bungraw pangngai (Figure of Speech) niin, Word Play ang bawka in ţawng elna, Word Play chi khat a nihna kan hmu ta a nih hi. Hei hi ka sawi fiah thiam ve dan niin, aia thiam zawkte mit kan timim ang tih hlau tak chungin, ka han ziak ve ta duah a nih hi. Kei ai thlawta sawi fiah thiam leh dik zawk leh ţha zawka ziak thei an awm tih hre reng chunga min chhiarsak pawh ka duh hle a ni.

Roluaha’n, ‘A tukhuma hrik a zuk man’ tih hmanga hmeichhe er thei tak chungchang a han chei kual te, Lalnunsanga’n Computer Virus chungchang a sawinaa, ‘Vaiho indaihzaizia hi chu aw’ tih hmanga Vai tih thumal a han cheibawl kual te, inthiarna paha online a hratzia, ‘Kâr khat chhûng a è lo’ tia a han chei hlimawm te, pa pakhat thingtuah alh duhzia, ‘alh ţha duh tak a ni, ţhelh nghal char char a ngai’ tia a han chei nuihzatthlakte hi Word Play hriat thiam nân chuan a ţha hle awm e.  


No comments:

Post a Comment

𝐋𝐢𝐭𝐞𝐫𝐚𝐭𝐮𝐫𝐞-𝐚𝐡 𝐆𝐫𝐚𝐦𝐦𝐚𝐫 𝐚 𝐩𝐚𝐰𝐢𝐦𝐚𝐰𝐡 𝐞𝐦 ?

              Mihringin kawng engkima a mihring a nihna chi hrang hrang; lunglêng thei, lunghnûr ţ hin, thinrim ţ hin, lawma nui ţ hin etc...